این از معدود تجمعات ضدترکیه‌ای است که دستگاه امنیتی ملامسعود اجازه برگزاری آن را داده است. به نظرم به جز آنکه امریکایی‌ها پشت این تجمع قرار دارند، اهداف سیاسی دیگری مانند پیام به کردهای ترکیه برای مشارکت نکردن در انتخابات ریاست جمهوری این کشور را دارد. از سوی دیگر به نظر می‌رسد بارزانی‌ها این روزها پس از اقدام ترکیه در قطع ارسال نفت دزدی از خط لوله دولتی عراق، چندان میانه‌ای با «آنکارا» ندارند.
حمله به فرودگاه سلیمانیه که در رسانه‌های ما به اندازه یک خبر معمولی به آن پرداخته شد کل تحولات و روابط میان عراق و ترکیه از یک‌سو و خانواده بارزانی با حزب عدالت وتوسعه حاکم بر ترکیه را به شکل دیگر و در نهایت مناسبات میان آنکارا – واشنگتن را به شکلی عمیق‌تر دچار بحران کرد. هر چند هدف سرکرده شبه‌نظامیان کرد مزدور امریکا در سوریه بود، اما زمانی که این پهپاد حمله کرد چند افسر ارشد امریکایی و همچنین برخی از اعضای خانواده جلال طالبانی هم در محل حضور داشتند.
«نچیروان بارزانی» که فعلا رئیس گله دزدهای بارزانی است، با محکوم کردن این حمله در بیانیه‌ای آورده است: «ما از تمام طرف‌ها می‌خواهیم به نقش خود برای تحقیقات درباره عامل این حمله عمل کنند و خویشتنداری خود را حفظ کرده و برخورد درستی با این حادثه و پیامدهای آن داشته باشند. به جای اتهام زنی باید برای حل دلایل آن تلاش کنیم. ما به تمام شهروندان اقلیم کردستان به ویژه شهر سلیمانیه اطمینان می‌دهیم که حمایت از امنیت و ثبات و معیشت آنها جزو اولویت‌های دولت اقلیم کردستان است و اجازه نمی‌دهیم به هیچ دلیلی نگران باشند.»
از سوی دیگر، دولت عراق هم که می‌خواهد تمامیت ارضی کشور حفظ شود و خود را حاکم همه کشور می‌داند در این زمینه بیانیه داد. ریاست جمهوری عراق از آنکارا خواست که: «تجاوزاتش را به خاک این کشور متوقف کرده و به خاطر انجام این حمله رسماً عذرخواهی کند.»
در این بیانیه با اشاره به این مهم که عملیات نظامی ترکیه در اقلیم کردستان عراق تکرار می‌شود و آخرین مورد آن حمله به فرودگاه غیرنظامی سلیمانیه بود، آمده است: «ما این حملات آشکار به عراق و حاکمیت آن را محکوم و تاکید می‌کنیم که هیچ توجیه قانونی برای نیروهای ترکیه وجود ندارد تا به رویکرد خود برای ایجاد وحشت در میان غیرنظامیان به بهانه حضور نیروهای مخالف خود در خاک عراق ادامه دهند.»
ریاست جمهوری عراق در ادامه از دولت ترکیه خواست که: «مسئولیت این اقدام را بپذیرد و بابت این اقدامات رسماً عذرخواهی کند.» در این بیانیه همچنین تأکید شده است که: «آنکارا این حملات را متوقف کند و مشکلات داخلی خود را با ایجاد کانال‌های گفت‌وگو با طرف‌های مربوطه حل و فصل کند.»
اما شنیدن داستان از زبان خود مظلوم عبدی هم بد نیست. او در توضیح این حمله می‌گوید: «پس از پایان نشست ما با متحدانمان در ائتلاف ضد داعش در سلیمانیه، یک پهپاد ترکیه‌ای، کاروان ما که نیروهای آمریکایی نیز در آن حضور داشتند را هدف قرار داد اما این حمله ناکام ماند.»
وی افزود که هدف اصلی ترکیه از این حمله، این است که ترکیه، از جنگ ما با متحدانمان علیه داعش، ناخرسند است و تمام تلاش خود را می‌کند تا مانع از آن شود یا به آن ضربه وارد کند. ترکیه از روابط «قسد» با احزاب در اقلیم کردستان ناخرسند است و طبیعتا این حمله با انتخابات آتی در ترکیه مرتبط است، اردوغان و تیمش تمام تلاش خود را برای پیروز شدن در این انتخابات می‌کنند، به همین دلیل تلاش می‌کنند با هدف قرار دادن کردها یا به حساب خون آنها، پیروزی ارزانی محقق کنند و از این حمله برای کارزار انتخاباتی استفاده کنند؛ اما ترکیه و دولت اردوغان نتوانستند این هدف را محقق کنند.
تضعیف رقیب برای میدان‌داری بارزانی است؟
نشریه آمریکایی المانیتور که پس از حادثه با مظلوم کوبانی، فرمانده کرد نیروهای دموکراتیک سوریه مصاحبه کرد، ادعاهای جنجالی درباره موضع دو حزب حاکم اما رقیب کرد عراق نسبت به حضور نیروهای کرد سوریه در اقلیم کردستان عراق مطرح کرد. این نشریه سوءقصد به جان مظلوم کوبانی را به حادثه سقوط چند هفته قبل دو هلیکوپتر حامل نیروهای ویژه کرد سوریه در منطقه تحت کنترل حزب دموکرات کردستان عراق بی‌ارتباط ندانسته است.
این نشریه ادعا کرده است که «مسرور بارزانی»، معاون دوم رهبر حزب دموکرات کردستان عراق و نخست وزیر اقلیم کردستان عراق، مخالف صریح تردد نیروهای دموکراتیک سوریه و به عبارتی دیگر، نیروهای کرد سوریه در اقلیم کردستان است.
یادآوری این نکته ضروریست که نهادهای کردی نظامی و سیاسی حاکم بر منطقه تحت کنترل کردهای سوریه طیف مخالف حزب دموکرات کردستان عراق محسوب می شوند و شورای میهنی کرد سوریه نزدیک به بارزانی‌ها و حزب دموکرات در بیش از یک دهه گذشته کمشکش‌های زیادی با طیف حاکم و نزدیک به حزب اتحادیه میهنی در سوریه داشته است.
المانیتور به نقل از منابع خاص ادعا کرد که مسرور بارزانی مخالفت خود با حضور نیروهای کرد سوریه یا نیروهای دموکراتیک سوریه در اقلیم کردستان و به‌ویژه رفت وآمدهای آنها و رهبرانشان به سلیمانیه را به اطلاع آمریکایی‌ها رسانده است. ظاهرا «مسرور بارزانی» در تماس با آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا مخالفت و نگرانی خود از این موضوع را به وی اطلاع داده است.
مسرور بارزانی که اعضای کابینه او از حزب اتحادیه میهنی، به دلیل تشدید تنش‌ها میان دو حزب حاکم حاضر به نشست‌های تحت ریاست او نیستند، از وزیر خارجه آمریکا خواسته است این‌گونه پروازها میان سلیمانیه و قامیشلو در سوریه پایان یابد.
المانیتور به نقل از منابع دیگری ادعا کرده است که عوامل داخلی کرد حضور مظلوم کوبانی را به ترکیه اطلاع داده اند. ترکیه کوبانی و نیروهای تحت امر او را وابسته به پ.ک.ک دانسته و آنها را تروریست می‌خواند. سوءقصد به جان کوبانی در سلیمانیه دومین اقدام ترکیه برای ترور او محسوب می‌شود.
این نشریه آمریکایی ادعا کرده است که چند مقام از سازمان ضدترور وابسته به حزب اتحادیه میهنی که از رفتارهای به گفته آنها نامناسب بافل طالبانی، رهبر حزب اتحادیه میهنی دلخور هستند، حضور مظلوم کوبانی در سلیمانیه را به نهادهای امنیتی ترکیه گزارش کرده اند.
بیشتر رسانه های خارجی این اتفاق را بعد جدید و خطرناکی از تنش ها میان این دو حزب حاکم بر اقلیم کردستان توصیف کرده و هشدار داده اند ترکیه از این اختلافات به نفع گسترش نفوذش در اقلیم کردستان استفاده می کند.
حمله تند اتحادیه میهنی کردستان به مسروربارزانی
سرویس عراق و اقلیم کردستان(فراکسیون اتحادیه میهنی کردستان) علیه مسرور بارزانی بیانیه شدیدالحنی منتشر و اعلام کرد: «گناه اتفاقات و برهم زدن همبستگی خاک و مردم کردستان بر عهده شخص مسرور بارزانی است و اعلام کرد: در همین حال بیانیه شخصی به نام جوتیار عادل را به شدت محکوم می‌کنیم.»
به گزارش شارپرس، فراکسیون اتحادیه میهنی کردستان اعلام کرد: «گناه اتفاقات وبرهم زدن همبستگی خاک و مردم کردستان بر عهده شخص مسروربارزانی است.» در بیانیه فراکسیون اتحادیه میهنی در پارلمان کردستان نوشته شده «حمله به فرودگاه سلیمانیه را به شدت محکوم می‌کنیم و معتقدیم که انجام این حملات علاوه بر هدف قرار دادن آرامش شهر سلیمانیه نقض صریح حاکمیت عراق و اقلیم کردستان است.»
در این بیانیه آمده: «در همین حال بیانیه شخصی به نام جوتیار عادل (سخنگوی دولت) را به شدت محکوم می‌کنیم، قبل از هر چیز انتشار این بیانیه بی‌احترامی به نهادهای دولتی اقلیم است این نوع برخوردهای غیرمسئولانه به نفع کسی نیستند بلکه شخص خود رییس دولت اقلیم در این‌باره مسئول است که به‌جای محکوم کردن این تعرض به فرودگاه سلیمانیه آن را توجیه می‌کند، ما این حادثه را اتفاقی خطرناک می‌دانیم که هدف آن عمیق‌تر کردن اختلافات و برهم زدن همبستگی مردم است.»
حالا متوجه دلیل تجمع 400 نفری در أربیل شدید که چه کسانی پشت آن قرار دارند؟
در سایه اختلافات شدید میان أربیل و سلیمانیه از یک‌سو و اختلافات میان بغداد و أربیل از سوی دیگر، می‌توان این‌گونه تحلیل کرد که نوع واکنش‌ها به این حمله می‌تواند به دلیل برخی مسائل و تنش‌های داخلی هم باشد. واکنش نچیروان بارزانی به این حمله برای آن بود که سلطه أربیل بر سلیمانیه را یادآور شود و بگوید که به عنوان «رئیس گله بارزانی‌ها» وظیفه‌ای دارد و آن همه است! به همین دلیل در بیانیه‌اش آورده: «ما به تمام شهروندان اقلیم کردستان به ویژه شهر سلیمانیه اطمینان می‌دهیم که حمایت از امنیت و ثبات و معیشت آنها جزو اولویت‌های دولت اقلیم کردستان است و اجازه نمی‌دهیم به هیچ دلیلی نگران باشند!»
از سوی دیگر، فؤاد معصوم رئیس جمهور عراق خود عضو اتحادیه میهنی است و به همین دلیل بیانیه داده تا از موضعی بالاتر از اقلیم، در مورد این حمله موضع‌گیری شود. با همه این احوال، این حمله آن هم در شهر سلیمانیه که صدها کیلومتر با مرز ترکیه فاصله دارد، نشان می‌دهد اردوغان در وضعیت بسیار بغرنجی قرار دارد. او تلاش می‌کند ماجرای اوجالان را تکرار کند شاید چند هزار رأی بیشتر بگیرد، اما تیرش به سنگ خورد.
اتهام‌زنی ترکیه به حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق درباره «پ ک ک»
وزیر امور خارجه ترکیه نیز روز دوشنبه طی سخنانی گفت: حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق به ریاست «بافل طالبانی» هلیکوپترهایی را از فرانسه دریافت کرده و آن را به تروریست‌های «پ ک ک» تحویل داده است.
«مولود چاووش اوغلو» در مصاحبه با رسانه‌های ترکیه گفت: «آمریکا حریم هوایی عراق را کنترل می‌کند و به همین دلیل از این پروازها آگاه است.» وی افزود که: «رئیس جمهور ترکیه در دیدار اخیر با همتای آمریکایی خود به این موضوع اشاره کرده است.»
اوغلو تأکید کرد: «آمریکا و برخی کشورهای غربی به هر نحوی از حزب کارگران کردستان (پ ک ک) و یگان‌های مدافع خلق (ی پ گ) حمایت می‌کنند.» وزیر خارجه ترکیه ادامه داد: «این بالگردها متعلق به حزب طالبانی یا حکومت محلی سلیمانیه است و نه متعلق به حزب کارگران کردستان یا یگان‌های مدافع خلق و توسط حزب طالبانی تهیه شده است.»
وی مدعی شد که حزب طالبانی به پ‌ک‌ک امکان کنترل کامل سلیمانیه را داده است و اعضای این گروه وارد نقاط استراتژیک و فرودگاه‌های سلیمانیه شده‌اند. اوغلو در پایان با تأکید بر اینکه عملیات ترکیه در شمال عراق ادامه خواهد داشت، گفت: «ما از عراق می‌خواهیم که در عملیات مشترک با ما علیه پ ک ک شرکت کند.»
این اظهارات وزیر امور خارجه ترکیه در حالی است که روزنامه وال استریت ژورنال جمعه گذشته به نقل از مقامات آمریکایی گزارش داد که: خودروی «مظلوم عبدی» فرمانده نیروهای سوریه دموکراتیک (قسد) که سه نظامی آمریکایی او را همراهی می‌کردند، در نزدیکی فرودگاه سلیمانیه در شمال عراق مورد اصابت موشک شلیک شده از یک پهپاد قرار گرفت، ولی همه سرنشینان خودرو از انفجار جان به در بردند.
شاید ترکیه می‌خواهد مانع از سرگیری صادرات نفت اقلیم کردستان عراق شود. خبرگزاری بلومبرگ درباره علت عدم از سرگیری صادرات نفت اقلیم کردستان به ترکیه با وجود توافق جدید میان اربیل و بغداد، نوشت: «ترکیه از عراق خواسته است قبل از آغاز مجدد صادرات نفت اقلیم کردستان، درباره جریمه تعیین شده از سوی دیوان داوری بین المللی برای این کشور با بغداد مذاکره کند.»
منابع:
اخبار سوریه/کریم جعفری
کردپرس
مشرق
