متخصصان سلامت معتقداند 50 درصد از زخمهای بستر از طریق کاهش فشار موجود در پوست و صدمات پوستی قابل پیشگیری هستند.
به گزارش راسخون به نقل از ایسنا، راهکارهای پیشگیری از بروز زخم بستر به شرح زیر است:
1- جابجا کردن بیماری که قادر به حرکت نیست روی تشک به چهار طرف طی شبانهروز (هر هشت ساعت یک بار حداقل)
2- ملافه تشک نباید خیس باشد. نباید سُر باشد تا مریض روی آن سُر بخورد. زیرا باعث اصطکاک پوست و آسیب آن میشود. نباید چروک باشد.
3- کنترل مداوم نواحی تحت فشار از نظر حرارت و خونرسانی بافت با لمس ناحیه. محل نباید داغ باشد. اگر انگشت خود را روی آن کمی فشار دادید و برداشتید باید سریع صورتی شود.
4- ماساژ مداوم نواحی تحت فشار.
5- استفاده از تشکهای هوا که فشار را یک نقطه متمرکز نمیکنند. در این نوع تشکها قابلیت تنظیم فشار و وزن و وضعیت بیمار توسط پمپ به طور مکانیکی و یا نیمه اتوماتیک و یا تمام اتوماتیک (توسط سنسورهای فشار) وجود دارد و میتوان در مراکز درمانی، بیمارستانی و حتی در منازل استفاده نمود. سیکل تناوبی تغییر فشار 3، 5، 7 و یا 10 دقیقه است.
همچنین حفرات ریز لیزری به گونهای روی تشک تعبیه شده است که با وجود ضد آب بودن امکان هواگیری مناسب را فراهم کرده و مانع از تعرق بیمار و ایجاد رطوبت در بستر میشود.
در یک چرخه زمانی متناوب، هوا میتواند از پشت بیمار عبور کند تا با کاهش فشار از بروز زخم بستر جلوگیری به عمل آید. جنس تشکها از نایلون، PVC (پلی وینیل کلراید)، PU (پلی یورتان)، TPU (پلی یورتان ترموپلاستیک) بوده و دارای زیر لایهای از جنس فوم است و قابلیت استفاده برای افراد با سنین مختلف را داراست.
درمان زخم بستر چگونه انجام می شود؟
برای زخم درجه 1: جابجا کردن مداوم بیمار و ماساژ ناحیه به طور مداوم و نخوابیدن بیمار به روی زخم بستر و اجرای تمام موارد ذکر شده در پیشگیری.
برای زخم درجه 2: مانند زخم درجه یک، البته در مورد ماساژ بهتر است انجام نشود تا عفونت با دست درمانگر، وارد زخم نگردد.
زخم درجه 3 و 4: نیاز به برداشتن بافت مرده دارد.
روشهای درمان چگونه است؟
1- استفاده از پانسمانهای آماده به نام کامفیل یا پماد الیز که گران هستند اما بیشتر از قیمتشان میارزند.
این داروها بافتهای مرده را با انجام عملی شیمیایی برمیدارند اما به ساخت بافت زنده نیز کمک میکنند.
پانسمان کامفیل را تنها باید زمانی برداشت که تغییر رنگ دهند یا خود از بافت جدا شوند.
این درمان برای زخم درجه 2 هم کاربرد خوبی دارد.
2- استفاده از لارو حشره روی زخم که چند روزی زیر پانسمان میماند و بافت مرده را میخورد و با بزاقش به ساخت بافت زنده کمک میکند. این درمان بهترین روش درمانی است که برای دیگر زخمها نیز استفاده میشود و زخمهای چندین ساله غیر قابل درمان را بهبود داده است. این روش به تازگی وارد ایران هم شده و از نظر مراجع پزشکی قابل تایید است.
در مورد بیماران قطع نخاعی برخی خرید پماد الیز را بهتر از کامفیل میدانند. به خصوص آقایان. زیرا آنها دچار زخم ناحیه تناسلی هم میشوند که نمیتوان از کامفیل برای آن استفاده کرد.
درمان دیگر استفاده از پودر طلاست که قدیم به این صورت بوده ولی امروزه از کرمهایی که ترکیب طلا دارند استفاده میشود و بسیار گران است و در ایران هم یافت نمیشود.
درمان وابسته به مرحله زخم بستر است. ابتدا نواحی پوستی نزدیک به زخم توسط فیلمهای محافظتکننده یا مواد محافظ ضد رطوبت پوشانده شده تا از درگیری این نواحی جلوگیری شود.
پانسمان ویژه نواحی صدمه دیده باعث تسریع بهبود و جداسازی بافت مرده میشود.
لازم است منطقه وسیعی از بافت مرده از طریق جراحی و داروهای ویژهای جدا شود.
زخمهای عمقی نیازمند پیوند پوست و دیگر جراحیهای بازسازی هستند. در صورت عدم بهبود پوست طی چند روز بعد از شروع درمان، پزشک آنتیبیوتیک (پماد، قرص یا داروی داخل وریدی) تجویز مینماید. همچنین در صورت بروز علائم عفونت در زخم بستر نیز آنتی بیوتیک تجویز میشود. در هر صورت روش درمان و تجویز هر نوع پانسمانی تنها به عهده پزشک معالج شما است.
/111/