سامانه سجام چیست؟

سجام یا همان سامانه جامع اطلاعات مشتریان، یک سامانه ی ملی و زیر ساختی در بازار سرمایه است که وظیفه ی جمع آوری اطلاعات (مالی) مشتریان و ثبت و نگه داری و تسویه معاملات در بازارهای مالی را برعهده دارد. طبق دستور العمل سازمان بورس و سپرده گذاری مرکزی که در واقع صاحب امتیاز این سامانه است، تمامی افراد فعال در بازار سرمایه که شامل فعالان بازار بورس و بازار بدهی، سرمایه گذاران صندوق های سرمایه گذاری و سبد گردانی و به طورکلی تمام افرادی که هر نوع دارایی مالی دارند باید در سامانه سجام احراز هویت شوند.

در واقع هدف اصلی از راه اندازی سامانه سجام تسریع عملیان احراز هویت مشتریان و مبارزه با پولشویی است. این سامانه با گردآوری اطلاعات سهامداران و تجمیع اطلاعات و سوابق معاملاتی آن ها، باعث رشد شفافیت بازار شده است. (1)

برای توضیح چگونگی عملکرد این سامانه به این مثال توجه کنید. فرض کنید شما 1000 سهم از سهام شرکتی را خریداری می کنید. سجام این هزار سهم را از دارایی فروشنده کسر و به دارایی شما اضافه می کند و به این شکل مانع از پولشویی و موجب شفافیت دارایی ها می شود. به همین دلیل هم هست که اخیرا بانک ها نیز از سپرده گذاران خود، درخواست ثبت نام در سجام را می کنند.

چرا سجام راه اندازی شد؟

بازار سرمایه ایران از زمانی که شروع به کار کرده است تا به حال توانسته با تغییرات مختلفی رو به رو شود. یکی از مهمترین این تغییرات در سال 1384، و ورود تکنولوژی و بستر الکترونیک به بازار سرمایه بود. در واقع می توان آنلاین شدن معاملات بورسی و راه اندازی سامانه سجام را از تبعات این تغییرات دانست.

افراد برای اینکه بتوانند برای سرمایه گذاری وارد بازار بورس شوند باید ابتدا کد بورسی دریافت کنند. برای دریافت کد بورسی نیز ابتدا باید از طریق یک کارگزاری بورس اقدام به احراز هویت کنند. تا قبل از راه اندازی سامانه سجام، مراحل احراز هویتی که شخص برای استفاده از خدمات یک کارگزاری مشخص یا سرمایه گذاری در یک صندوق می بایست طی می کرد، تماما به صورت حضوری و با مراجعه به آن کارگزاری یا صندوق و تکمیل فرم های چندین صفحه ای احراز هویت انجام می شد؛ مشکل جایی بیشتر می شد که اگر قصد تغییر کارگزاری خود یا سرمایه گذاری در صندوق جدیدی را داشتید می بایست تمامی این مراحل را از ابتدا و دوباره طی کنید.

روی کار آمدن سامانه سجام باعث شد تا اطلاعات تمامی سرمایه گذاران تجمیع شود و نیازی به احراز هویت های هر باره وجود نداشته باشد. شما می توانید با تنها یکبار ثبت نام در سامانه سجام و احراز هویت خود، به کلیه خدمات بازار سرمایه ایران دسترسی داشته باشید. (2)

مزایای ثبت نام در سجام چیست؟

کمک به تجهیز و طبقه بندی بانک اطلاعاتی بازار سرمایه و نهادهای مالی با ثبت اطلاعات شخصی و سهامداری.

سهولت در دسترسی به اطلاعات و جلوگیری از پاس کاری های بی مورد بین ادارات مختلف برای جمع آوری اطلاعات.

با یک بار انجام عملیات احراز هویت در سامانه سجام دیگر برای انجام اموری چون اخذ کد بورسی، صدور کد سبد گردانی، تغییر کارگزاری، تغییر صندوق، دریافت سود سهام و… نیازی به مراجعه مداوم به دفاتر کارگزاری و پیشخوان دولت ندارید.

با ثبت نام در سجام به مبارزه با پولشویی و تامین مالی غیر مجاز کمک می کنید.

امن بودن سامانه، دست سوء استفاده گران را از اطلاعات سرمایه گذارن کوتاه می کند.

عدم نیاز به مراجعه به بانک برای دریافت سود سهام و واریز مستقیم سود سهام های شما به شماره حساب بانکی که به سجام معرفی کرده اید.

امکان خرید فروش سهام عدالت که تنها از طریق سامانه سجام قابل انجام است.

ویرایش سریع و راحت اطلاعات از دیگر مزایای سجام است. با ثبت نام در سجام دیگر لازم نیست برای تغییر اطلاعات ثبتی خود شامل، آدرس محل سکونت، شماره حساب و… در نزد یک کارگزار به سازمان های مختلفی مراجعه کرده و این تغییرات را به تمامی نهادهای بازار سرمایه شامل، صندوق های سرمایه گذاری یا کارگزاری اعلام کنید. امروزه و در عصر الکترونیک، می توانید به راحتی و با استفاده از سامانه سجام این تغییرات را در منزل اعمال کنید.

دسترسی به تمامی سرویس های بازار سرمایه مانند تغییر کارگزار ناظر، به راحتی و بدون نیاز به مراجعه ی حضوری. (3)

چگونه در سجام ثبت نام کنیم؟

قدم اول برای ثبت نام در سامانه سجام، مراجعه به این سایت به آدرس (https://www.sejam.ir/) است. پس از وارد کردن شماره همراه خود و دریافت کد تایید و ثبت آن در سامانه، شما مراحل اولیه را پشت سر گذاشته اید.

در مراحل بعدی شما باید اطلاعات خود را در زمینه های هویتی، ارتباطی، سهامداری، شغلی، مالی و اطلاعات حساب بانکی در سیستم ثبت کنید.

پس از تکمیل این مراحل و صحه گذاشتن بر درستی اطلاعات هویتی وارد شده، اطلاعات کدهای سهام داری و اطلاعات حساب های بانکی شخص گرفته شده و در صورت تایید، کد پیگیری برای شخص پیامک می شود. پس از انجام راستی آزمایی شما مراحل ثبت نام اولیه برای ورود به بازار بورس را انجام داده اید.

پس از انجام این عملیات یک کد 10 رقمی برای شما پیامک می شود که می بایست با استفاده از آن و از طریق اپلیکیشن های سیگنال، آپ و کارگزاری آشنا، احراز هویت الکترونیک انجام دهید.

سپس می بایست با مراجعه به یکی از شعب منتخب دفاتر الکترونیک دولت یا کارگزاری ها، مراحل نهایی را انجام دهید تا ثبت اطلاعات شما در سامانه سجام نهایی گردد و احراز هویت شوید. همان طور که قبلا هم گفته شد ثبت نام و سپس احراز هویت سامانه سجام، شرط اولیه دریافت کد بورسی و شروع معاملات در بورس است. (3)

در ادامه به شرح گام به گام چگونگی ثبت نام در سجام می پردازیم.

وارد سایت سجام به نشانی (https://www.sejam.ir/) شده و گزینه ثبت نام در سجام را انتخاب می کنیم.

پس از انتخاب گزینه ی ثبت نام در سجام، به صفحه ی زیر هدایت می شوید که در آن گام های مورد نیاز برای تکمیل فرآیند ثبت نام توضیح داده شده است.

پس از انتخاب گزینه ثبت نام در سجام به صفحه ی ذیل ارجاع داده خواهید شد که در آن باید ابتدا شماره ی همراه خود و سپس کد امنیتی را وارد و پس از آن روی دکمه ی دریافت کد تایید کلیک کنید تا پیامک حاوی کد برای شما ارسال شود. دقت داشته باشید در این مرحله حتما شماره تلفنی که به نام خود شما و شماره ملی خود شما ثبت شده است را وارد کنید، چرا که کلیه اطلاع رسانی ها، مکاتبات و اخطار ها از طریق شماره تلفن همراه اعلامی در این مرحله ارسال خواهد شد، لذا ضروری است شماره تلفن همراه اعلامی در این مرحله، متعلق به فرد ثبت نام شونده باشد، درغیر این صورت تغییر شماره موبایل مشمول هزینه ویرایش اطلاعات خواهد شد و تمامی مسئولیت های ناشی از آن بر عهده شخص ثبت نام کننده خواهد بود.

در این صفحه شما باید کدی که از طریق پیامک برای شما ارسال شده است را در قسمت مربوطه وارد کنید. همچنین می بایست کد ملی 10 رقمی خود را نیز در قسمت پایینی وارد کنید. همچنین بنا بر این که به نام خود یا شرکتتان در حال ثبت نام هستید، باید یکی از گزینه های شخص حقیقی یا حقوقی را انتخاب نمایید. پس از انجام این عملیات دکمه ی تایید را بزنید و به صفحه ی بعد بروید.

در این مرحله باید اظهار کنید که سمت شما در قبال اطلاعات وارد شده چیست؟ برای این منظور باید یکی از دو گزینه اصیل یا نماینده قانونی را انتخاب کنید. اگر اطلاعات متعلق به شخص خودتان است، گزینه ی اصیل را انتخاب کنید ولی اگر شما به عنوان وکیل، ولی قهری، وصی یا قیم این اطلاعات را وارد کرده اید، گزینه ی نماینده ی قانونی را انتخاب نمایید.

در گام بعدی شما می بایست مبلغ ده هزار تومان را به منظور کارمزد ایجاد کد سهامداری و تخصیص اتوماتیک دارایی، از طریق یکی از درگاه های تعبیه شده پرداخت نمایید.

پس از پرداخت وجه، در این صفحه بایستی اطلاعات هویتی خود اعم از نام و نام خانوادگی، تاریخ تولد، جنسیت، نام پدر، شماره شناسنامه و سایر اطلاعات موجود در شناسنامه را وارد نمایید. دقت داشته باشید که مشخصات اعلامی با مندرجات کارت ملی مطابقت داشته باشد.

پس وارد کردن اطلاعات هویتی، می بایست اطلاعات ارتباطی خود را نیز وارد کنید. این اطلاعات شامل آدرس دقیق پستی به ترتیب خواسته شده و هم چنین پست الکترونیک (ایمیل) ، تلفن ثابت (منزل) و تلفن همراه خود می شود. پس از بررسی دقیق و اطمینان از عدم وجود خطا، با کلیک روی دکمه تایید، به صفحه بعد بروید.

در این مرحله باید بین گزینه هایی از قبیل بازار بورس و فرا بورس (بازار اوراق بها دار) ، بورس کالا، بورس انرژی و سایر گزینه ها، انتخاب کنید در کدام بازار قصد دارید فعالیت کنید. پس از انتخاب بازار، کد سهام داری خود را در پایین صفحه وارد نموده و گزینه تایید را بزنید. در صورتی که هنوز کد سهام داری دریافت نکرده اید، گزینه «تایید/ادامه گام بعدی» را بزنید.

در این مرحله باید اطلاعات شغلی خود را وارد کنید. توجه داشته باشید که تکمیل موارد ستاره دار الزامی است.

مرحله بعدی، مرحله تکمیل اطلاعات مالی است. در این مرحله سوالاتی از قبیل میزان در آمد سالیانه شما یا میزان ارزش اموال شما پرسیده خواهد شد که می توانید به صورت تخمینی و تقریبی به آن ها پاسخ دهید.

صفحه بعدی، صفحه اطلاعات حساب بانکی است. شما باید در این صفحه اطلاعات حسابی را که برای انجام کلیه مراودات مالی به کارگزاری معرفی کرده اید را اعلام نمایید.

بنابراین تمامی اطلاعات اعم از شماره حساب و شماره شبای بانکی، نام شعبه و کد شعبه و… را درج نمایید. حتماً تیک حساب پیش فرض را بزنید. توجه فرمایید که تمامی مطالبات شما از نهادها و شرکت های بورسی مانند سود تقسیمی، به حساب پیش فرض معرفی شده از سوی شما واریز خواهد شد.

مرحله آخر، مرحله تایید درستی اطلاعات است. در این مرحله شما باید متعهد شوید که اطلاعاتتان را به درستی وارد کرده و در صورت تغییر، فورا اقدام به ویرایش آن خواهید کرد. (3) و (4)

پس از نهایی شدن این مرحله، تمامی اطلاعات یک بار دیگر برای چک و بررسی نهایی برای شما به نمایش درخواهد آمد تا صحت و سقم آن ها را تایید کنید. با نهایی کردن این اطلاعات، ثبت نام اولیه شما تکمیل و یک کد 10 رقمی برای شما پیامک خواهد شد؛ مراحل ثبت نام بعد از دریافت این کد 10 رقمی نیز در ابتدای همین مقاله به اجمال توضیح داده شده است.

سامانه سجام از جمله سامانه هایی است که روند انجام امور مالی را به شدت تسهیل کرده و توصیه می شود تا افراد هرچه سریع تر اطلاعات خود را در این سامانه ثبت نمایند. چرا که امروزه بسیاری از شرکت ها، سود تقسیمی سالانه خود را از طریق سامانه سجام پرداخت می کنند و نیاز مراجعه ی حضوری به بانک مرتفع شده است.

پی نوشتها