آیت الله مدنی از زمان تحصیل در حوزه علمیه قم و همگام با حرکت منسجم علما در اعتراض به اقدامات دولت شاهنشاهی پیشگام بوده است. ایشان از نخستین کسانی بودند، که با صدور اعلامیه و تشکیل مجالس سخنرانی در حوزه علمیه نجف به حمایت از نهضت اسلامی ایران پرداخت.

در دوران مبارزات انقلابیون، نقش ایشان در جلب حمایت مراجع تقلید از حرکت مردم مسلمان ایران انکارناپذیر است1. آیت الله مدنی فعالیت‌ها و اقدامات سیاسی گسترده خود را تا اوایل سال 1350 ادامه داد.

ایشان در سال 1350 به دعوت مردم و روحانیون خرم آباد به آن شهر رفت2 و فعالیت خود را با تدریس درس خارج فقه و اصول در حوزه علمیه کمالوند خرم آباد آغاز کرد. در همین زمان با حکم امام خمینی، سرپرستی این حوزه را هم بر عهده گرفت. پس از مدت کوتاهی به عنوان وکیل تام الاختیار و نماینده حضرت امام به روحانیون و مردم خرم آباد معرفی گردید. در این شهر هم فعالیت‌ها و اقدامات گذشته خود را پی گرفت. در یکی از گزارش‌های ساواک، وی یکی از عوامل توزیع کتاب‌ها و رساله‌های امام خمینی از جمله تحریر الوسیله معرفی شده است3. با ادامه سخنرانی‌ها و مبارزات و نیز ارسال گزارش این فعالیت‌ها به اداره کل سوم ساواک، این اداره به ساواک استان چنین ابلاغ می‌کند که با تشکیل کمیسیون امنیت اجتماعی، مدنی را به مدت سه سال به نورآباد ممنسی در استان فارس تبعید کند4.

آیت الله مدنی در ادامه مبارزات خود علیه رژیم شاهنشاهی وارد شهر همدان شد. وی پس از ورود به همدان با توجه به رحلت آیت الله ملاعلی معصومی همدانی رهبری و هدایت مبارزات ضد رژیم مردم را در این شهر برعهده گرفت5. آیت الله مدنی از طرف مردم همدان به نمایندگی مجلس خبرگان انتخاب شد؛ ضمن آن که به دستور امام با اختیارات کامل به امامت جمعه شهر همدان نیز منصوب گردید. نقش آیت الله مدنی در هدایت و جهت دهی به مبارزات مردم همدان در بهمن سال 1357 حساس و مهم می‌باشد6. ایشان به فرمان امام خمینی وارد تبریز شد. امامت جمعه وی در تبریز با مخالفت شدید گروه‌هایی روبه رو شد که برای خُرد کردن یاران امام از وی در مقابل شهید قاضی حمایت می‌کردند. آن‌ها منشا فتنه جدیدی در آذربایجان به نام حزب خلق مسلمان بودند که چندین مرتبه جایگاه نماز جمعه را به نشانه مخالفت با آیت الله مدنی به آتش کشیدند. آیت الله مدنی سرانجام پس از عمری تلاش، جهاد، مبارزه و سیر و سلوک به تاریخ 21 شهریور سال1360 توسط منافقین کوردل در نماز جمعه تبریز به فیض شهادت نایل آمد و بدین روی، تبریز پس از نخستین شهید محراب سید محمدعلی قاضی طباطبایی دومین شهید محراب را نیز تقدیم انقلاب اسلامی نمود7.

سید احمد سجادی

پی‌نوشت‌ها:

1) زندگینامه آیت الله مدنی، 1374، ص 5.

2) زندگینامه آیت الله مدنی، 1374، ص 10

3) شهید آیت الله سید اسدالله مدنی، 1342، ص 219.

4) زندگینامه آیت الله مدنی، 1374، ص 15

5) اسناد انقلاب اسلامی، 1374، ص 506 -507.

6) بنکدار، (داماد آیت الله مدنی) اولین شهید محراب، فصلنامه همدان، شماره 1، 1374، ص 57- 58.

7) روزنامه اطلاعات، یکشنبه 20 شهریور 1373، ص 6.