نویسندگی
ابوالفتح اوژن بختیاری

(تو 1324 ق)، نویسنده و شاعر، متخلص به اوژن. در چهارمحال بختیارى به دنیا آمد و تحصیلات مقدماتى را در مكاتیب قدیمى گذراند. سپس به اصفهان رفت و در آنجا به ادامه تحصیل پرداخت. در سال 1308 ش به تهران آمد و تصدیق‏نامه نهایى تحصیلات متوسطه را از دارالفنون دریافت نمود. در سال 1312 ش پس از طى دوره‏ى دانشكده‏ى ...

محمدصالح اورسنجی بدخشی

(س دهم و یازدهم ق)، نویسنده. رساله‏اى در احوال بزرگان بلخ به نام عبدالمؤمن خان ازبك، پادشاه سلسله‏ى شیبانى ماوراءالنهر نوشت. ...

محمدعلی انصاری قمی

(1363 -1290 ش)، نویسنده و شاعر. خواندن و نوشتن را در مكتب آموخت. پس از فوت پدر متكفّل خانواده‏اش شد و بدین منظور در بازار به كار پرداخت. پس از فراغت از كار روزانه، در مدرسه‏ى رضویه‏ى قم به تحصیل صرف و نحو نزد شیخ عبداللَّه اشتهاردى مشغول شد و تا كتاب صمدیه پیش رفت و صرف و نحو را به خوبى فراگرفت و توانست ...

موسی انصاری اصفهانی

(1360 -1273 ق)، نویسنده و شاعر. وى در اصفهان متولد شد. از اعضاء و استادان انجمن ادبى شیدا بود، در كلیه‏ى اقسام شعر دست داشت. به خصوص غزل را ماهرانه مى‏سرود. در اصفهان وفات یافت و در تخت فولاد، در تكیه‏ى میرزا ابوالمعالى دفن شد. انصارى داراى «دیوان» اشعرا بود و از تألیفات اوست: «انشاء جدید»؛ «خلاصة اللغة». ...

زکریا انصاری

(وف 893 ق)، نویسنده. ملقب به شیخ الاسلام. وى از مشایخ تصوف بود. اثر وى: «احكام الدلاله» كه شرحى است بر «رساله‏ى قشیریه». ...

امیرقلی امینی

(تو 1277 ش)، روزنامه‏نگار، مترجم و نویسنده. در اصفهان متولد شد. پدرش را در طفولیت از دست داد و تعلیم و تربیت او به مادرش كه دختر میرزااحمد صادقى، برادر آیت‏اللَّه شریعت نجفى شیرازى بود، منحصر شد. وى تحصیل را از پنج سالگى نزد معلمه‏اى كه مادرش به خدمت گرفته بود، آغاز كرد. پس از چندى مدرسه‏اى كه به طرز ...

علی امین الدوله

(1322 -1259 ق)، نویسنده و منشى. وى از رجال دوران قاجاریه و مردى مطلع بود. در جوانى در اداره یا وزارت رسائل به خدمت پذیرفته شد. در سال 1275 ق با سمت منشیگرى وارد وزارت خارجه و به واسطه‏ى خط خوشى كه داشت ملتزم ناصرالدین شاه شد. در سال 1279 ق به سمت نیابت اول وزارت خارجه منصوب شد و در سال 1283 ق لقب منشى ...

میرهادی امین

(تو 1287 ش)، مدرس، نویسنده و شاعر، متخلص به امین. تحصیلات ابتدایى و متوسطه را در آموزشگاه ثروت به پایان رسانید. سپس وارد دارالمعلمین عالى شد و در رشته‏ى علوم طبیعى به تحصیل پرداخت و در سال 1311 ش به دریافت لیسانس نایل آمد. در وزارت فرهنگ به كار پرداخت و در دبیرستانهاى تهران به تدریس علوم طبیعى اشتغال ...

محمد امیری هروی

(س دهم ق)، نویسنده. نخست در هرات در دستگاه كریم‏الدین خواجه حبیب‏اللَّه ساوجى، حكمران صفوى خراسان بود و تا زمان شاه طهماسب در خراسان مى‏زیست. در اواخر عمر به حج رفت و از آنجا عازم هندوستان شد. در سند مورد توجه عیسى ترخان از امراى هندوستان قرار گرفت. هنگام جلوس جلال‏الدین اكبر به پادشاهى، قصیده‏اى در ...

منوچهر امیری

(تو 1299 ش)، نویسنده، مترجم و شاعر. وى نواده‏ى حاج محمدتقى امیرالامراء بود. در كرمانشاه متولد شد. در كودكى به تهران آمد، سپس به تبریز رفت و در آنجا تحصیلات ابتدایى خود را به پایان رساند. در سال 1314 ش به تهران بازگشت و دوره‏ى متوسطه را تمام كرد، سپس از دانشكده‏ى ادبیات دانشگاه تهران لیسانس گرفت. در سال ...

محمداسماعیل امیر خیزی

(1344 -1255 ش)، نویسنده، شاعر، متخلص به هنر. اصلاً از اهالى ارونق بود اما چون خانواده‏اش در محله‏ى امیرخیز تبریز سكونت داشتند، به امیرخیزى مشهور شدند. مقدمات فارسى و عربى را در زادگاه خویش فراگرفت. سپس به تكمیل معلومات خود پرداخت و از محضر استادان بزرگ عصر استفاده كرد. در ایام جوانى از ادبا و نویسندگان ...

محمد امیرخرد کرمانی

(وف 790 ق)، عارف و نویسنده. معروف به میرخرد. وى از مشایخ سلسله چشتى و نواده‏ى سید محمد علوى بود كه در خاندانى معروف و متنفذ در هند متولد شد. وى مرید شیخ نصیرالدین اودهى معروف به چراغ دهلى جانشین نظام‏الدین بود و در میان بزرگان فرقه‏ى چشتیه‏ى هند شهرت و مقام بلندى داشت. وى از معاصران سلطان جلال‏الدین ...

حسین امید

(تو 1269 ش)، نویسنده. در تهران متولد شد. تحصیلات مقدماتى خود را در دبستان دانش و ادب به پایان رساند و از محضر علما استفاده كرد. از پیش قدمان كتب كلاسیك بود و تألیفات طبع و نشر شده‏ى او در زمینه تاریخ عمومى و جغرافى، مورد استفاده‏ى دانش آموزان قرار گرفت. به خدمت معارف و اوقاف درآمد و سالها معلم و ناظم ...

رشید امانت

(تو 1289 ش)، نویسنده و مترجم. در یزد متولد شد. پس از اتمام تحصیلات مقدماتى در زادگاهش به تهران آمد و دو سال در مدرسه‏ى صنعتى آلمان و سه ماه در كالج تحصیل نمود، بعد به خدمت سربازى پرداخت. پس آن به شغل آزاد مشغول شد. زبان انگلیسى را در مدت پنج سال و زبان آلمانى را در مدرسه‏ى صنعتى و فرانسوى را خود آموخت. ...

عنایت الشریعه امامی شیرازی

(س چهاردهم ق)، نویسنده و شاعر. نسب وى از جانب پدر به مجاهد بزرگ اسلام، حبیب بن مظهر اسدى و از جانب مادر به حاج شیخ محمد مفید مى‏رسید. وى مقدمات و علوم ادبى و فارسى و عربى و فقه و اصول را در شیراز آموخت. سپس به تهران آمد و از عهده‏ى آزمون مؤسسه‏ى وعظ و خطابه برآمد، از تهران به مشهد رفت و پس از چندى به ...

محمود افضل الملک کرمانی

(1322 -1267 ق)، نویسنده و خطاط. وى برادر شیخ احمد روحى و از دوستان سید جمال‏الدین اسدآبادى بود. افضل‏الملك پس از دستگیرى برادرش شیخ احمد و میرزا آقاخان كرمانى و میرزا حسن‏خان خبیرالملك، به استانبول گریخت و پس از مدتى توقف، به طور ناشناس به كرمان بازگشت و اندكى بعد به تهران آمد اما چون از دوستان سید جمال‏الدین ...

مهدی افجه ای

(وف 1325 ش)، نویسنده و روزنامه‏نگار. وى از مبارزان مشروطیت ایران بود. پس از تبعید محمدامین رسول‏زاده سردبیر روزنامه «ایران نو» در سال 1329 ق، این روزنامه از طرف حزب دموكرات منتشر مى‏شد تا این كه در شعبان همان سال از سوى دولت توقیف شد.او بلافاصله روزنامه‏ى «ایران نوین» را منتشر كرد كه آن نیز پس از یك ...

حسن اعظام قدسی

(تو 1308 ق)، روحانى و نویسنده. ملقب به اعظام الوزاره. در تهران متولد شد. بعد از فراگیرى مقدمات عربى نزد سید على‏اكبر امام جمعه، مدتى روضه‏خوان شد. سپس با افكار مشروطه‏خواهى آشنا گردید. پس از به توپ بستن مجلس، به طالقان و رشت سفر كرد و به امور سیاسى پرداخت و سمت‏هاى مختلفى را احراز كرد. در سال 1322 ش ...

محمدحسن اعتماد السلطنه صنیع الملک

(1313 -1259 ق)، نویسنده، مترجم و روزنامه‏نگار. ملقب به صنیع‏الدوله و موتمن‏السلطنه. از شاگردان دوره‏ى اول رشته‏ى نظام مدرسه‏ى دارالفنون بود و در سن شانزده سالگى به منصب سرهنگى ارتقاء یافت و به ریاست قشون و نیابت حكومتهاى خوزستان و لرستان منصوب و پس از آن معاون وزارت عدلیه شد. اعتمادالسلطنه ضمن این كه ...

یوسف آشتیانی اعتصام الملک

(1316 -1253 ش)، نویسنده، مترجم و روزنامه‏نگار. اصلا آشتیانى بود و در تبریز متولد شد. پس از فوت پدرش، كه از مستوفیان آذربایجان بود، به اعتصام‏الملك ملقب گردید. در تبریز ادبیات فارسى و عربى و قدرى از فقه و اصول و حكمت قدیم و زبان فرانسه و عربى را آموخت. در ترجمه از عربى و فرانسه توانا بود. در جوانى مطبعه‏ى ...