(س یازدهم و دوازدهم ق)، نویسنده و شاعر، متخلص به ممتاز. وى از نویسندگان و منشیان دوران شاه سلطان حسین صفوى بود و منشآتش در آن روزگار مشهور بوده است. وى آغاز زندگى خود را در فراه گذراند و خیلى زود به نویسندگى و شاعرى روى آورد. تركمان پس از فراه به مرو رفت و به خدمت حاكم آنجا، اصلان‏خان، درآمد و دو سال ...

(1318 -1256 ش)، نویسنده و روزنامه‏نگار. در تبریز متولد شد و به كسب علوم و فنون، از جمله هیات و طبیعیات و طب پرداخت. در سال 1276 ش آموزشگاه تربیت را در تبریز بنیان نهاد. وى از همفكران و همگامان سید حسن تقى‏زاده بود. در شش دوره از تبریز به نمایندگى مجلس شوراى ملى برگزیده شد. او به مصر و استانبول و برلن ...

(1007- ح 1080 ق)، قرائت‏شناس و مولف. در توابع تبریز به دنیا آمد. مقدمات علوم را در زادگاهش فراگرفت و از مجلس درس پدرش بهره‏مند گردید. در جوانى به مشهد رفت و مجاور آستان قدس رضوى گردید. در ابتدا قرائت قرآن را نزد پدر فراگرفت و سپس در 1030 ق قرائت عام بن ابى‏نجود، از قراء دهگانه، را نزد حاج محمدرضا سبزوارى ...

(تو 1332 ق)، صوفى و نویسنده. پس از تكمیل تحصیلات مقدماتى، دوره‏ى دانشكده‏ى معقول و منقول را گذرانید، و موفق به اخذ درجه‏ى لیسانس شد. سپس به گناباد مراجعت كرد و تحت توجه و تربیت پدر به ریاضت و تصفیه‏ى قلب مشغول شد و به مقامات معنوى رسید. در سال 1369 ق از طرف پدر مامور ارشاد فرقه‏ى گنابادیها شد. از آثار ...

(تو 1298 ش)، اقتصادان، نویسنده و شاعر. از سلسله‏ى سادات حسینى بود. در قم به دنیا آمد و تحصیلات ابتدایى را در زادگاه خویش و تحصیلات متوسطه را در تهران به پایان رساند. پس از آن به تجارت پرداخت و از آنجا كه اهل قلم بود و با بینش خاصى كه داشت، مجموعه‏ى مقالات اقتصادى خود را در روزنامه‏ى «اطلاعات» به چاپ ...

(تو 1287ش)، نویسنده. در سال 1304 ش وارد دانشكده‏ى افسرى شد و در سال 1331 ش به درجه‏ى سرتیپى ارتقا یافت. مشاغل او عبارت بودند از: رئیس ستاد لشكرى، معاون ركن سوم ستاد ارتش، فرمانده تیپ زاهدان و رئیس ركن سوم. آثار به جاى مانده از او: «تاریخ فن جنگ»؛ «دوره‏ى نقشه‏بردارى». ...

(تو 1291 ش)، استاد دانشگاه و نویسنده. در تهران متولد شد. تحصیلات متوسطه را در رشته‏ى علمى و ادبى به پایان رسانید و در سال 1311 ش به كمك حكیم‏الملك براى تكمیل تحصیلات به اروپا رفت و از دانشگاه كمبریج به اخذ درجه‏ى دكترا در علوم مالى و اقتصادى نایل شد. در سال 1319 ش وارد خدمت وزارت دارایى و دانشگاه تهران ...

(1347 -1264 ش)، نویسنده و محقق. پدرش بازرگان بود. در رشت متولد شد. مقدمات فارسى و عربى را در همان شهر آموخت. پس از آن به تهران آمد و نزد محمدحسین خان، سلطان الفلاسفه، به تحصیل حكمت و طب قدیم پرداخت. وى در آغاز مشروطه رهسپار بیروت شد و مدت دو سال و نیم در آن دیار به فراگرفتن زبان و ادبیات فرانسه مشغول ...

(1365 -1299 ش)، مترجم، نویسنده، روزنامه‏نگار و شاعر، متخلص به واصل. وى در كرمان متولد شد. و تحصیلات ابتدایى و متوسطه‏ى خود را در همان شهر گذراند، پس از آن به تهران آمد و در دانشسراى عالى موفق به دریافت لیسانس در رشته‏ى فلسفه و علوم تربیتى شد. سپس به كرمان بازگشت و به تدریس پرداخت و روزنامه‏ى «روح‏القدس» ...

(1329 -1266 ش)، نویسنده. معروف به قاضى عسگر. وى از اهالى تهران بود. پس از گذراندن تحصیلات متوسطه در دارالفنون، موفق به دریافت لیسانس در رشته‏ى حقوق شد. پلاسیدى درویش مسلك بود و در سال 1324 ش ابتدا به سمت بازپرسى منصوب شد و سپس به سمت دادیار دادسراى ارتقا یافت. اثر وى: «مفتاح السالكین». ...

(وف 831 ق)، عارف و نویسنده. وى از مردم پسیخان گیلان بود. نخست پیرو طریقه‏ى حروفى و از شاگردان فضل‏الله حروفى بود و پس از طرد فضل‏الله، در سال 800 ق، طریقه‏ى نقطوى را اعلام كرد. همین اندازه مى‏دانیم كه طریقه‏ى وى تا پایان قرن دهم قمرى در برخى از نواحى ایران رایج بوده است كه البته متشرعین آن را كفر مى‏دانسته‏اند ...

(وف 1318 ق)، نویسنده. در نهاوند به دنیا آمد. پدرش نخست حكمران نهاوند و بعد در تبریز امیر دیوانخانه بود. حیدر قلى در هفت سالگى به همراه پدر به تبریز رفت و بعد از مراجعت به وطن مدت سى سال در نهاوند و بروجرد به تحصیل علوم معمول پرداخت و بعد از آن به تهران آمد و سى سال هم در تهران به كسب معارف و فنون متنوعه ...

(1317 -1256 ش)، نویسنده. ملقب به حكیم اعظم. در تهران به دنیا آمد. وى پس از پایان تحصیلات مقدماتى در دارالفنون، تحصیلات متوسطه خود را در طب به پایان رساند و سپس به اروپا رفت و در همان رشته ادامه‏ى تحصیل داد و دكترا گرفت. بعد از بازگشت به ایران علاوه بر سالها استادى دانشكده‏ى طب، نماینده‏ى دوره‏ى دوم مجلس ...

(1359 -1281 ش)، مترجم، نویسنده و شاعر، متخلص به پرتو. وى در تهران متولد شد. تحصیلات مقدماتى را در مدرسه‏ى اقدسیه به پایان رسانید و سپس وارد دارالمعلمین گردید. وى چندى نیز در عراق و مصر و برلن به تحصیل پرداخت. پس از بازگشت به ایران، ابتدا در وزارت دادگسترى و سپس در راه‏آهن اشتغال یافت و مدتى نیز به تدریس ...

(س دهم ق)، نویسنده و مترجم. وى قسمتى از كتاب «بابرنامه» را از زبان جغتایى، در 994 ق ترجمه كرده است. ...

(تو 1292 ش)، نویسنده و مترجم. از مردم شیراز است. پس از گذراندن تحصیلات مقدماتى در شیراز به انگلستان رفت و موفق به دریافت درجه‏ى لیسانس در رشته‏ى تاریخ عمومى و فوق لیسانس در رشته‏ى تعلیم و تربیت شد. پس از دریافت درجه‏ى فوق لیسانس رشته‏ى علوم سیاسى و اقتصادى از دانشگاه آكسفورد به آمریكا رفت و در رشته‏ى ...

(تو 1317 ق)، نویسنده، روزنامه‏نگار و شاعر. در شیراز متولد شد. پس از پایان تحصیلات ابتدایى و متوسطه، در مدرسه‏ى نظامى به تحصیل فنون نظامى پرداخت و سپس به تدریس علوم طبیعى و ریاضى در دوره‏ى متوسطه مشغول شد و مدیریت مدرسه‏ى ابتدایى و متوسطه‏ى فارس نیز به او محول گردید. وى مؤسسه‏ى ورزش و باشگاه فوتبال و ...

(تو 1307 ق)، روزنامه‏نگار و نویسنده. از مردم تهران بود. پدرش از نوادگان ملا احمد نراقى و از طلاب بود. پارساى تحصیلات ابتدایى را در مدارس افتتاحیه و شرف و ادب تهران به پایان رساند و سپس براى تكمیل تحصیلات خود به كربلا و نجف رفت و در محضر آیت الله یزدى و آخوند خراسانى به تحصیل پرداخت. پس از بازگشت به تهران ...

(1322 -1270 ش)، نویسنده. تحصیلات ابتدایى خود را در كاشان گذراند و سپس در تهران در مدرسه‏ى الیانس به ادامه تحصیل پرداخت. ولى به علت مشكلات زندگى، ترك تحصیل كرد و در اداره‏ى كل شهربانى مشغول به كار شد. به علت علاقه به تحصیل در حین خدمت دولتى، به مطالعه پرداخت و در رشته‏ى تاریخ، جغرافیا، فلسفه و زبانهاى ...

(وف ح 822 ق)، مفسر، فقیه، نویسنده و صوفى. وى اهل بخارا و از اصحاب درجه‏ى اول خواجه بهاءالدین نقشبند و از اولاد عبدالله بن جعفر طیار بود. او نسبتش به حافظالدین كبیر، محمد بخارى مى‏رسد. از مشاهیر عرفاى سلسله‏ى نقشبندیه است. چون مردى پارسا و دانشمند بود، بهاءالدین وى را پارسا لقب داد. پارسا، كتب بسیارى ...