17 -1001 ذیقعده 1040 ق، ملقب به ممتاز محل و ممتازالزمانى، محبوبترین همسر شاه جهان (1068 -1037 ق)، پادشاه تیمورى هند. وى دختر میرزا ابوالحسن آصفخان و نوه خواجه غیاث‏الدین محمد بود. پدر بزرگش، در زمان سلطنت شاه طهماسب اول صفوى (984 -930 ق) وزیر یزد و اصفهان بود، اما پس از درگذشت شاه طهماسب، به همراه خانواده ...

ز 11 ق، از نخستین زنان مسلمان ایرانى. وى همسر شهر بن باذان و دختر عموى فیروز دیلمى بود. این دو از فرماندهان ارتش ساسانى بودند كه سرزمین یمن را طى جنگى از حبشى‏ها بازپس گرفتند و سپس باذان از طرف خسرو پرویز فرمانرواى یمن شد. یمنى‏ها، آنان را ابناء مى‏نامیدند. پیامبر اسلام (ص) در سال هفتم هجرى نامه‏اى براى ...

قرن اول میلادى، رئیس خزانه اردوان چهارم هخامنشى (81 -8 م). وى زنى زیرك و دانا و آشنا به دخل و خرج كشور بود. در قالیچه‏اى كه در موزه آرمیتاژ روسیه وجود دارد نام آریا دخت با سمتش بافته شده است. ...

ز 855 ق، از زنان هوشمند و با اقتدار. وى همسر سلطان محمد میرزا (855 -830 ق)، نوه‏ى امیر تیمور (807 -771 ق) و زنى زیباروى، سخنور و باهوش و زیرك بود. در مدت كمى همسرش چنان شیفته او شد كه سررشته امور حكومت را به دست وى داد و اغلب اوقات احكام دولتى صادر مى‏كرد. ...

فرزند میرزا كریم‏خان اعتمادالتجار همدانى، در 1294 متولد شد. تحصیلات اتبدائى و متوسطه را در همدان باتمام رسانید و وارد دانشكده ادبیات تهران و دانشسراى عالى شد و پس از اتمام تحصیلات در 1318 به استخدام در وزارت دارائى درآمد و تدریجا مشاغلى را در آن وزارتخانه طى كرد. اهم مشاغل وى عبارتند از: مدیر كل بودجه ...

فرزند میرزا محمد خان صدیق‏الملك، در 1285 ه.ق متولد شد. تحصیلات مقدماتى را مطابق معمولا زمان فرا گرفت، بعد به تحصیل ادبیات و تاریخ و جغرافى و ریاضیات و ادبیات عرب پرداخت و در حسن خط هم كوشش زیادى كرد بطوریكه در زمان خود از جوانان مهذب و تحصیلكرده بود. در سن بیست سالگى به استخدام وزارت امور خارجه درآمد. ...

در 1275 هجرى قمرى متولد شد. مطابق معمول و عرف آن روز به تحصیل پرداخت و به امور مالى نیز آشنایى پیدا كرد و در وزارت دفتر استیفا مشغول خدمت شد و پس از چندى به مقام مستوفى رسید و لقب معزالسلطان دریافت كرد. در دوران سلطنت مظفرالدین شاه كه عده‏اى مستشار بلژیكى براى گمرك ایران استخدام شدند، معزالسلطان چون ...

معروف به یمین‏الملك فرزند جعفرخان یمین‏الممالك مازندرانى، تولد او در 1265 ش است. تحصیلات خود را در مدرسه سن‏لوئى و دارالفنون انجام داد و در جوانى به خدمت وزارت امور خارجه داخل شد. مدتى در وزارت خارجه كارگزار عراق و اصفهان بود و چندى نیز معاونت محاكمات آنجا را تصدى مى‏كرد. در 1304 ش به حكومت بنادر جنوب ...

رئیس قوه قضائیه، وزیر و سناتور، فرزند غفار یگانه در 1302 در قزوین تولد یافت. پس از انجام تحصیلات ابتدایى و متوسطه وارد دانشكده حقوق دانشگاه تهران شد و درجه لیسانس در علم حقوق دریافت نمود. سپس براى ادامه تحصیل به اروپا رفت و از دانشكده حقوق پاریس دكتراى حقوق دریافت نمود آنگاه به امریكا سفر نمود و رویه‏هاى ...

از دانشمندان معاصر، ادیب و شاعر آزادیخواه، و قاضى عالیمقام در 1266 در قصبه یكان مرند متولد شد. تحصیلات خود را در ادبیات فارسى و عربى و فلسفه و منطق و فقه اصول و ریاضیات و هیئت در تبریز به اتمام رسانید. در جوانى جزو مدرسین درجه اول حوزه علمیه تبریز شد. پس از شروع نهضت مشروطیت وى در صف آزادیخواهان قرار ...

از علماى بزرگ یزد، در 1240 ش در یزد تولد یافت. چندى در یزد و اصفهان تحصیل نمود، سپس به نجف رفت و تحصیلات خود را پایان داد. بعد از مراجعت به ایران، شیراز را براى زندگى انتخاب كرد و در همانجا ازدواج نمود. در شیراز شغل وى علاوه بر محراب و منبر تجارت هم بود. كم كم با شاهزادگان قاجار نزدیك شد. وقتى محمد على ...

فرزند شیخ محمد حسین یزدى در 1278 در تهران تولد یافت. تحصیلات مقدماتى را در تهران در مدرسه سن‏لوئى انجام داد. در 1305 از طرف دولت با شهریه‏اى به ماخذ ماهیانه سى تومان براى تحصیل علم پزشكى به آلمان اعزام شد. در 1307 مجلس شوراى ملى سى تومان اضافه شهریه براى او تعیین نمود و در همان قانون تأكید شد چنانچه ...

در 1278 ش تولد یافت. پس از انجام تحصیلات ابتدائى و متوسطه به اروپا رفت و تحصیلات عالیه خود را در انگلستان در علوم ریاضى و تعلیم و تربیت پایان برد. در تهران كار خود را از معلمى آغاز كرد و مدتى ناظم و رئیس دارالفنون تهران بود. در چند شهرستان و استان ریاست فرهنگ داشت تا به مقام مدیر كلى، معاونت و كفالت ...

متولد 1273 ش در تهران است. در 1293 از مدرسه افسرى قزاقخانه فارغ‏التحصیل و با درجه ستوان سومى داخل قشون شد. در چند زدوخورد داخلى سریعا درجات خود را گرفت و در 1299 با درجه سرهنگى فرمانده پیاده نظام قواى كودتا بود كه بلافاصله پس از ورود به تهران به مقام سرتیپى ارتقاء یافت و به فرماندهى تیپ مركز و بعد لشكر ...

فرزند على‏اكبر، متولد 1296 ش است. پس از اتمام تحصیلات ابتدایى و متوسطه وارد دانشكده حقوق تهران گردید و درجه لیسانس در اقتصاد گرفت. سپس براى ادامه تحصیل عازم اروپا شد و دكتراى اقتصاد خود را از دانشگاه پاریس دریافت كرد. بعد از مراجعت به ایران داخل وزارت دارایى شد. اهم مشاغل وى عبارت است از معاون كمیسیون ...

داراى القاب آجودان باشى، سردار سعید و سردار كل، فرزند سیف‏السلطنه سردار كل خلج و متولد 1298 ه.ق است. تحصیلات خود را در رشته نظام پایان برد و وارد قزاقخانه شد. مراحل نظامى را سریع پیمود و سرتیپ شد. بعد از مشروطیت فرمانده كل قواى آذربایجان گردید و چند ماهى در آنجا بود كه وضع آذربایجان در اثر انقلاب به ...

فرزند یارمحمد یارافشار معروف به سردار كل، در 1290 ش متولد شد. مدتى در تهران به تحصیل اشتغال داشت بعد به ایتالیا رفت و وارد دانشكده نیروى دریائى شد ولى آن را به اتمام نرسانید و به تهران بازگشت. زندگى او از املاكى كه از آن پدرش به ارث رسیده بود اداره مى‏شد ولى تدریجا املاك به فروش مى‏رفت و درآمد آن تكافوى ...

از رجال دانشمند و قضات عالیمقام دادگسترى بود كه در كابینه على منصور و دكتر محمد مصدق در 1329 و 1330 وزیر دادگسترى بود. پدرش میرزا تقى خان از اعیان تبریز و در دستگاه محمد على میرزا جزو منشیان قرار داشت. میرزا على آقا تحصیلات مقدماتى و فقه و اصول را در تبریز فرا گرفت و سپس عازم نجف اشرف شد و نزد فقهاى ...

معروف به عین‏الملك، در 1294 ه.ق در شیراز متولد شد. تحصیلات ابتدائى و مقدماتى را در شیراز فراگرفت و زبان فرانسه و عربى را نزد معلمین خصوصى به حد كامل آموخت و وارد خدمات دولتى شد. چندى معاونت حكومت لاهیجان را عهده‏دار بود تا به وزارت امور خارجه انتقال یافت. اولین سمت خارج از كشور وى، نیابت سیاسى دولت ایران ...

فرزند میرزا حبیب‏الله خانه عین‏الملك، در سال 1295 در تهران متولد شد. تحصیلات ابتدائى را در تهران و تحصیلات متوسطه را در بیروت باتمام رسانید و براى ادامه تحصیلات به اروپا عزیمت نمود و در دانشگاه آزاد بروكسل لیسانسیه علوم سیاسى شد. در سال 1321 به ایران بازگشت و براى طى خدمت نظام به دانشكده افسرى رفت و ...