خط
محسن آشتیانی

(وف 1270 ق)، خطاط و منشى. در علم انشاء مهارت داشت و نستعلیق را نیكو و استوار مى‏نوشت. ...

ابراهیم آشتیانی

(وف 1270 ق)، خطاط. وى از اشراف و بزرگان زمان خود بود. خط نستعلیق را نزد پدرش آموخته بود و خوش مى‏نوشت. از علوم ادبى نیز بهره‏ى كافى داشت. ...

احمد آزاد

(ز 1217 ق)، خطاط. از مدرم ایران بود كه در كشمیر هندوستان به سر مى‏برده و در آنجا یك نسخه «قرآن مجید با تفسیر كاشفى» به قلمهاى خوش ثلث و نسخ و رقاع و نستعلیق نوشته است و چنین رقم نهاده: «تمت الكلام ملك العلام مع التفسیر... احمد بن میرزا كاظم... آزاد تخلص... در خطه‏ى كشمیر... سه 1217». این تفسیر در كتابخانه‏ى ...

افضل الدین آذربد

(تو 1287 ش)، خطاط و نقاش. در تهران متولد شد. ابتدا در مدرسه‏ى فیضیه‏ى قم به تحصیل پرداخت، ولى پس از چندى به علت علاقه به تذهیب و نقاشى نزد استادانى چون میرزا ابوالقاسم اصفههانى تذهیب، و حسین بهزاد نقاشى را فراگرفت. پس از آن تعلیم خط گرفت و نوشتن خطوط كوفى، نسخ، ثلث، رقاع، طغرا، ریحان و تعلیق را خوب فراگرفت. ...

ملا آقابابا

(ز 1293 ق)، عالم و خطاط. در «فارسنامه‏ى ناصرى» آمده كه در تمامى كمالات خصوصاً در خط تحریر و انشاء و نجوم به پدر خویش اقتدا كرده است. وى در 1293 ق هنگام تألیف «فارسنامه» در قید حیات بود. آخوند آقابابا بیشتر در خط شكسته و نستعلیق مهارت داشته است. ...

علی گنبدی

(1364 -1287 ق)، فقیه، عارف و خطاط. در قریه‏ى گنبد از توابع ملایر چهار فرسنگى همدان متولد شد. پس از تحصیل مقدمات به اصفهان رفت و پس از 12 سال اقامت در اصفهان به نجف اشرف عزیمت و در محضر درس آخوند خراسانى و آقا سید محمد كاظم یزدى حضور یافت و پس از فراغت از درس به وطن بازگشت و بقیه‏ى عمر را در همان گنبد ...

میر عبدالرحمان آخوندزاده

(وف 1268 ق)، خطاط و شاعر. از سادات حسینى هرات و از معاصران شاه محمود سدوزایى و پسرش كامران بود. او شعر مى‏گفت و نستعلیق و شكسته را خوش مى‏نوشت و از شیوه‏ى میرعماد پیروى مى‏كرد. از شاگردان او، ملا محمد حسین سلجوقى و نجف سلمانى در هرات مشهورند. از آثار وى: یك قطعه به قلم نستعلیق دو دانگ و شكسته نستعلیق ...

آثار ارسنجانی فارسی محمد شفیع

(ح 1333 -1253 ق)، شاعر و خطاط. از اهالى ارسنجان از توابع زرقان شیراز بود. خط نسخ را خوش مى‏نوشت و در هفت قلم استاد بود. در كتاب «آثار عجم» آمده كه پس از نیریزى خط مذكور را احدى به پایه‏ى او ننوشته، و اغلب به خوشنویسى «قرآن مجید» اشتغال داشته و در سرودن اشعار بویژه در غزل صاحب طبع سلیم بوده است. از آثاراو: ...

زین العابدین آبشوری

(س یازدهم ق)، خطاط و شاعر. در «جامع مفیدى» آمده است: در نوشتن خط نستعلیق مرتبه‏ى عالى یافت و با وجود حسن خط، به انواع كمالات و فضایل و تقوا آراسته بود. آبشورى شعر نیز مى‏گفت و دیوانش متداول بود. در تعلیم خط مهارت داشت و آداب تعلیم را به شاگردان در لباس نظم ادا مى‏كرد. در اواخر دولت شاه صفى صفوى (1052 ...

آباده ای

(1355 -1275 ق)، خطاط و شاعر نوحه‏سرا، متخلص به مینو. در قریه‏ى صغاد از توابع آباده متولد شد. مقدمات علوم ادبى و عربى را نزد پدرش آموخت و به خوشنویسى و به خصوص خط نستعلیق نیز علاقه داشت و در آن مهارت كامل یافت. حاج آقا بزرگ در سرودن انواع شعر به ویژه نوحه‏سرایى استاد بود. اشعارش در تعزیه‏ها و سوگواریها ...

یحیی خطاط

محى‏الدین، به انواع كمالات و فضایل آراسته بود، در حسن خط، فرید دهر و وحید عصر به شمار مى‏رفته، از شاگردان میرعماد بوده. گویند: وقتى شاه عباس از میرعماد كسى را خواست كه در حسن كتابت و صحت املا و انشا و بلاغت كامل باشد، میرعماد، میریحیى را معرفى نموده، از طرف پادشاه نام برده به میرثانى ملقب شده، در 1040 ...

غلامرضا خطاط اصفهانی

نویسنده قسمتى از كتبیه‏هاى مدرسه‏ى سپهسالار جدید در طهران در فن كتبیه نویسى و تركیب كلمات بى‏نظیر بوده، و امضاى او «یا على مدد» مى‏باشد. در نوشتن خط شكسته نیز مهارت داشته، ضمنا شعر نیز مى‏گفته. از آثارش تابلوى بزرگ و زیبایى است به طول و عرض 1/5 ضرب در 2/5 متر كه حدیث «ناد علیا مظهر العجایب» را تا آخر ...

حیدر علی ندیم الملک

ابن‏میرزا مهدى بن ملا هاشم ندیم باشى، مصاحب محمد حسین میرزا ولى‏عهد بوده، و لقب ندیم الملك به وى داده بودند. مردى فاضل و ادیب و سخندان، و بلند طبع و كریم النفس بوده، خط تحریرى را خوب مى‏نوشته، و زبان فرانسه را نیز خوب مى‏دانسته. كتب چندى تألف و از فرانسه ترجمه كرده است كه نسخ آن در كتابخانه عمومى اصفهان ...

محمد تقی صحاف

صحاف هنرمند كه حقا صد مرد هنرمند در یك تن، و مجمع الصنایع هنر صحافى و نقاشى و طراحى و مذهبى و خوش‏نویسى و سوخت سازى و معرق سازى چرمینه، و ساختن فانوس‏هاى فنرى قدیم، و تعبیه‏ى انواع رنگ و روغن‏هاى نقاشى و امثال آن بوده، و نمونه‏ى خطوط ثلث وى در سر درب مسجد صفا محله‏ى شهشهان مورخ 1290، و سر درب مسجد ركن‏الملك ...

مهدی دولت آبادی

عالم فاضل ادیب، شاعر، مابین اكفاء و اقرانش به جودت فهم، و وفور عقل، و سماحت طبع، و حسن ذوق، و نیك محضرى شناخته مى‏شد. در خدمت: آقا میرمحمد تقى مدرس، و آخوند كاشى، و جهانگیرخان تلمذ نموده خط شكسته را در نهایت خوش مى‏نوشته، و در اشعار «مهدى» تخلص مى‏نموده، و امام جماعت مسجد قراول خانه بوده است. در ذى‏قعده ...

میرعماد خطاط

فرزند سید ابراهیم حسنى حسینى سیفى قزوینى، ملقب به عماد الملك. ادیب شاعر خطاط مشهور، وى از جمله كسانى است كه خط را فقط به خاطر هنر دوست مى‏داشته، و براى دست یافتن به آن نهایت كوشش را مبذول داشته، در لطافت قلم، و قدرت دست، و خوش سلیقگى، و حسن تركیب كلمات، و دیگر محسنات خط، مهارت و استادى داشته، به طورى ...

محمد مهدی خلیقی پور

ابن‏سید عبدالوهاب طالقانى معروف به خلیقى پور. ادیب فاضل خطاط، انواع خط به خصوص نستعلیق را در كمال استادى مى‏نوشت. در 3 شنبه 5 رجب 1371 وفات یافته، در قسمت شمالى بقعه مدفون گردید. ...

محمد هاشم خطاط

شكسته‏نویس، از اساتید بزرگ خط، در اواسط عمر آنچه نوشته است با قطعات درویش عبدالمجید خبره‏ى فن تمیز نتوانستند گذاشت. در خدمت آقا صابرعلى و جمعى دیگر از عرفا فضائل و آداب عرفان كسب نموده، مدت هشت سال در شیراز در خدمت رحمت على شاه بوده. از گفته‏هاى عرفانى اوست: «تا كسى انسان كامل را ندیده هیچ ندیده». بیشتر ...

غیاث الدین خلیلی اصفهانی

از خطاطین معروف عهد شاه طهماسب صفوى است. از آثارش قرآنى نفیس و مذهب است، مورخ به سال 983 كه شاه نامبرده آن را به سلطان مراد خان سوم هدیه نموده، و اكنون بر سر قبر ابوایوب انصارى مى‏باشد. ...

غلامرضا خطاط

از خوشنویسان معروف است كه خط نستعلیق جلى را خصوصا بسیار عالى و درست مى‏نوشته، و در فن كتیبه نویسى و تركیب كلمات بى‏نظیر بوده، شكسته را نیز خوب مى‏نوشته. طبع شعرى نیز داشته، پاره‏اى از كتیبه‏هاى مدرسه‏ى عالى سپهسالار در طهران به خط اوست. فوت او در حدود سال 1307 روى داده، و در صفائیه جنب ابن‏بابویه در ...