(س دوازدهم و سیزدهم ق)، خطاط و شاعر، متخلص به ادیب. وى از سادات شیراز و از سلسله‏ى ذهبیه بود. گویند تخلصش با كمالاتش چندان بى‏مناسبت نبود. او مردى معقول و آرام و خوش محاوره بود و در شعر بیشتر به غزل رغبت داشت. خط نستعلیق را نیز خوب مى‏نوشت. ...

(س دوازدهم ق)، خطاط و شاعر، متخلص به واله. وى خواهرزاده‏ى میرزا طاهر وحید قزوینى بود. در چهارده سالگى به مشق خط پرداخت و در جوانى شهرت یافت و مدت چهارده سال به وزارت و مشاغل دیوانى اشتغال داشت. وى به شعر و شاعرى علاقه داشت و گاهى اوقات نیز شعر مى‏سرود. او شاگرد ابوتراب بود. در اواخر عمر گوشه‏نشینى اختیار ...

(وف 901 ق)، خطاط. مشهور به ادهم كور. از اهالى یزد بود و در خراسان مى‏زیست. خط نستعلیق را با ظرافت مى‏نوشت و معاصر با مولانا حیرتى اصفهانى از شعراى مشهور بود. گویند كه بزرگان تركمان او را از خراسان به اصفهان فرستادند تا كتیبه‏هاى منازل ایشان را بنویسد. سپهر نام او را ابراهیم و تاریخ مرگش را سال 901 ق ...

(س دهم ق)، خطاط. اهل ابهر و اصل و نسب وى عرب بود. نسبش از طریق مادر به مالك اشتر و از سوى پدر به احمد غزالى مى‏رسد. وى چندى كاتب شاه طهماسب بود و در سال دوم سلطنت شاه طهماسب به دست دمرى سلطان شاملو كشته شد. جسد او بعد از مدتى به كربلا منتقل شد. ...

(س نهم ق)، خطاط. وى مردى دانشمند بود كه در انشاء و خط تعلیق مهارت تمام داشت. خط او اگرچه نازك و رعنا نبوده و پیرو خواجه عبدالحى بوده اما اسلوب و اصول خوب داشته است. او كاتب پادشاهان آق قوینلو، حسن پادشاه (وف 882 ق)، و رستم پادشاه (سلطنت 897 ق)، و الوندبیگ (وف 910 ق) بود. ...

(وف ح 1280 ق)، خطاط، شاعر و ادیب. وى از سلسله‏ى سادات كرمانشاه بود. از بیشتر علوم متداول زمان خود بهره‏ى كافى داشت. مردى ادیب و دانشمند بود. كتابى به سبك «گلستان» سعدى پرداخته و در آن حكایات خوبى همراه با شعر آورده است. وى در خط شكسته مهارت داشت. ادب در كرمانشاه بدرود حیات گفت. ...

(وف 928 ق)، خطاط و شاعر، متخلص به ادایى. وى همچون همشهریش سعدى پیوسته سفر مى‏كرد و با اهل فضل و كمال در اطراف و اكناف عالم مصاحب مى‏شد و از هر طایفه‏اى فضیلتى كسب مى‏كرد. وى نه تنها در سرودن شعر از مثنوى و قصیده و غزل توانا بود كه كاتب توانایى نیز بود و خط را خوش مى‏نوشت. در استانبول درگذشت. از آثار ...

(ز 1292 ق)، خطاط و شاعر، متخلص به اخگر. در قم متولد شد. وى نواده‏ى مؤلف «آتشكده‏ى آذر» بود و به جهت مشاغل دیوانى ساكن تهران شد و با صاحب «حدیقة الشعراء» معاشرت داشت. اخگر انواع كمالات ظاهرى و معنوى را دارا و در شكسته‏نویسى استادى بزرگ بود. از علوم متداول زمان خود بهره داشت و در سرودن انواع شعر توانا ...

(س سیزدهم ق)، شاعر و خطاط. اصل وى از اصفهان بود. در خط شكسته، تحریرى دلكش داشته و به میل خود در سلك نویسندگان و كتاب محمود میرزاى قاجار درآمده، به جمع‏آورى و تحریر اشعار او مشغول بوده است. از او است: به قتلم وعده داد آن شوخ بى‏پروا و میدانم كزین طالع كه دارم خواهد آخر رفت از یادش ...

(وف 990 ق)، خطاط. از معروفترین خوشنویسان خط تعلیق بود و از شاگردان تاج سلیمانى و عبدالحى منشى. مدت سى سال كاتب سلطان محمد میرزا صفوى در خراسان بود. كسانى كه نام خواجه اختیار را ذكر كرده‏اند، همگى وى را از مردم هرات دانسته‏اند، ولى مرقعى از آثار خطوط وى دیده شده كه نام و نسب خود را چنین ذكر كرده است: ...

(وف 928 ق)، شاعر، ادیب و خطاط. وى اهل تربت حیدریه بود. در جوانى از ولایت زاوه به هرات رفت و به تحصیل علوم دینى پرداخت و پس از آن به فن انشاء و شعر و معما نیز آگاهى یافت. در ابتدا كاتب محكمه‏ى قضاوت نظام‏الدین امیر علیشیر بود و در زمان سلطان حسین بایقرا به منصب قضاوت رسید و به دلیل دانش و كمالاتش سرآمد ...

(وف 1232 ق)، خطاط و شاعر، متخلص به اختر. از غلام زادگان گرجى صفویه و اصل وى از تركهاى گرجستان بود كه در تبریز یا به قولى در اصفهان متولد شد و در اصفهان و شیراز نشو و نما یافت و چنانكه خود گوید: «از خدمت دانشمندان به قدر مقدور فى الجمله خطى و ربطى تحصیل نموده و در مراتب شهرى آنچه سخن شناسان دقیقه را به ...

(س دوازدهم ق)، خطاط. وى از اساتید معروف خط نسخ و ثلث در زمان شاه سلطان حسین صفوى بود كه شهرت و تسلطش در نسخ و ثلث مثل شهرت میر در نستلیق و درویش در شكسته و خواجه اختیار الدین منشى در تعلیق است و در اصطلاح خوشنویسان هر كجا میرزاى مطلق مى‏گویند همو مراد است. ظهور میرزاى نیریزى در شیوه‏ى نسخ و ثلث تحوّل ...

(وف 986 ق)، خطاط و شاعر. اهل مشهد بود و پس از طى مراحل نخستین خوشنویسى از مشهد به هرات رفت و نزد میر على هروى به فراگیرى خط پرداخت و در كار خوشنویسى به پایه‏ى استاد رسید. پس از فتح هرات به دست عبیداللَّه‏خان ازبك، به سال 935 ق، و انتقال اجبارى جمعى از هنرمندان از جمله میر على به بخارا، سید احمد نیز به ...

(س دهم ق)، خطاط. به خط وى: قطعه‏اى است از مرقع سید احمد مشهدى، به قلم چهاردانگ و كتابت خوش و با رقم: «كتبه العبد احمد لال». ...

(س سیزدهم ق)، خطاط. از آثار وى: دو لوحه‏ى مذهَّب بر مزار مولوى در قونیه، كه یكى با ثلث چهار دانگ جلى خوش، با رقم: «كتبه الفقیر الحاج احمد كامل غفر ذنوبه 1228»؛ و دیگرى با ثلث سه دانگ كتیبه‏ى عالى و رقم: «كتبه كامل 1320». اختلاف تاریخ رقمهاى او بسیار است. ...

(س نهم ق)، خطاط. به خط وى: یك نسخه «كلیات» كمال خجندى، كه به قلم كتابت خوش نوشته است و چنین تمام مى‏شود: «قد وقع الفراغ من تحریر دیوان... الشیخ كمال...، محمد الخجندى، فى... سنة خمسن و ستین و ثمانى مائة، على انامل اقل عباداللَّه الواهب، فخرالدین احمد الكاتب...»؛ همچنین بعضى ترجیعات، از مجموعه ترجیع‏بندهاى ...

(س سیزدهم ق)، خطاط. از آثار وى: قرآن وزیرى، جلد روغنى مذهّب، به خط نسخ كتابت خفى خوش، با رقم: «حرره العبد المحتاج الى رحمةاللَّه الغنى اللطیف احمد الشریف الیزدى فى رمضان 1263». ...

(س سیزدهم ق)، خطاط. وى شكسته‏ى نستعلیق را خوش مى‏نوشت و به خط او، قطعه‏اى است، به قلم كتابت خفى خوش، با رقم: «العبد المذنب احمد الشریف فى شهر ذى قعدة الحرام من شهور ثمانین و مأتین بعد الالف 1280». ...

(وف 1264 ق)، خطاط. وى در اوایل دوره‏ى قاجاریه مى‏زیست و با اینكه در خوشنویسى خط نسخ شهرت داشت، خط نستعلیق را خوش و شكسته را نیز عالى مى‏نوشت. میرزا احمد شاملو، خوشنویس سركارى محمد على میرزا، فرزند فتحعلى‏شاه قاجار و استاد خط وى بود. قدیمى‏ترین اثرى كه از او بازمانده، یك نسخه رساله‏ى «ذخیرة الاخرة» در ...