اهمیت مباحث مربوط به نحوه وجود معقولات ثانیه فلسفی بسیاربارز است چرا که با وجود این معقولات ، ارزش معرفتی فلسفه اسلامی ارتقاء می یابد زیرا فلسفه اسلامی از وجود و عوارض ذاتی آن بحث می کند که کلاً معقولات...

در حوزه ی فرهنگ اسلامی، صدرالمتألهین شیرازی ضمن وقوف بر آسیبهای حصرگرایی روش شناختی در گستره ی دین پژوهی، به رهیافت جدیدی در حکمت متعالیه برای حلّ مسائل الهیاتی دست یافته است. وی با اخذ رهیافت میان

معرفتشناسی یا شناختشناسی، علمی است که درباره ی معرفتهای انسان و ارزشیابی انواع آنها و تعیین معیار صدق و کذب آنها بحث میکند. اگرچه این مبحث بعنوان علمی مستقل و شاخه یی از فلسفه سابقه و قدمت زیادی در تاریخ...

ملاک شرافت و تکامل در حکمت صدرایی، «وجود» و «ادراک وجود» است و اکمل، وجود اتَمّی است که فاصله و خلوصش از عدم بیشتر باشد. ملاصدرا ذات ناطقه نفس را سکّه واحدی میداند که یک روی بر عالم ماده و رویی بر عالم

تحلیل رابطه ی علی و معلولی صدرالمتألهین را به این نتیجه رساند که وجود دو قسم رابط و مستقل دارد. این بحث که ریشه در اندیشه ی پیشینیان حوزه ی فلسفه بویژه فلسفه ی اسلامی دارد، پیامدهایی اساسی در مباحث مختلف...

در آیات و روایات متعددی بیان شده است که هستی بخاطر انسان خلق شده (اوّل ما خلق الله نوری، نور محمد (ص)) و از سویی، هدف از خلقت انسان قرب به خدا تعیین شده است؛ یعنی خدا آنچنان بزرگ است که قرب به او نیز بس...

خانواده بعنوان خاستگاه و نخستین مرحله ی زندگی اجتماعی از جایگاه مهمی در حکمت عملی برخوردار است. فلاسفه ی اسلامی نیز به تناسب زمانه ی خود توجه ویژه یی به این موضوع داشته اند و دستورالعملهایی برای چگونگی

برخی از کانت شناسان و نیز تاریخ نویسان فلسفه از تأثیر محتمل ابن سینا، ‌فیلسوف ایرانی ـ اسلامی بر برخی از آراء منطقی و فلسفی کانت سخن گفته اند. ابن سینا، ‌در قالب فلسفه ی مشائی، ‌طراحی نظامی ـ فلسفی و گونه...

این گفتار بر آن است تا با تأمل در نکات و دقایق دو دیدگاه مختلف در حوزه فلسفه غرب و فلسفه اسلامی (فلسفه ویلیام اُکام و حکمت متعالیه) و تبیین تفاوت میان این دو رویکرد مختلف، ضمن وصول به نکات مفید در مکاتب...

واقع نمایی گزاره های معرفتی از مباحث تأثیرگذار فلسفه علم محسوب می شود. دست کم دو رویکرد مشهور درباره واقع نمایی وجود دارد که عبارتند از: عینیت گرایی و خودبنیادی. این رویکردهای معرفتی، مواضع گوناگونی را...