با نام ابن رشد، بی شک شخصیتی نیرومند و فیلسوفی مسلم به یاد می آید که در اروپا همه، کم و بینش آوازه ی او را شنیده اند. بدبختانه چشم انداز مغرب زمین در اینجا محدود است و

او نیز مانند همکارانش در همه ی علوم و معارف زمان از قبیل پزشکی و ریاضی و هیئت و فلسفه و شعر از دانشمندان بنام گردید و نزد فرماندار غرناطه سمت دبیری یافت

این فیلسوف که معاصر ابن باجه بوده است، پس از آنکه سالهای دراز بعلت اشتباه تذکره نویسان، زبانشناس و نحوی شناخته شده بود بوسیله ی آسین پالاثیوس مورد تحقیق قرار گرفت

با یادآوری نام ابوبکر محمد بن یحیی بن صائغ بن باجه ( Aven Baddja، یا طبق تلفظ مدرسیان لاتینی Avempace) دست کم، لحظه ای کوتاه به شمال شبه جزیره گذار می کنیم.

در قرن پنجم و ششم هجری ( دهم و یازدهم میلادی)، در قلمرو اسلامی اندلس، کوردوبا نیز یکی از جالبترین شخصیتها برخاست با قریحه ای متنوع، که نظرگاههای گوناگونش

اندلس، نقطه ی انتهایی منطقه نفوذ اسلام در باختر است. «محیط» فرهنگی این دیار با محیط فرهنگی خاورزمین منجمله ایران تفاوت دارد؛ باید این محیط را در تلو تاریخی

هبة الله علی بن ملکا ابوالبرکات بغدادی، شخصیتی اصیل و جالب بود که در این جهان بسیار زیست ( 80 یا 90 سال)، و اندکی پس از 560 هجری/1164 میلادی در گذشت،

احمد بن محمدبن یعقوب مسکویه، معاصر بیرونی و ابن سینا در شهر ری تولد یافت و در اصفهان در گذشت (421 هجری/1030 میلادی). چنین پیداست

ابوعلی حسین بن عبدالله بن سینا در افشنه واقع در حوالی بخارا در حدود ماه صفر 370 هجری مطابق اوت 980 میلادی بدنیا آمد ( وقتی بعضی از آثار او در قرن ششم

ابوالحسن محمد بن یوسف العامری، تا امروز چنانکه باید در اروپا شناخته نشده است. با این همه، این ایرانی که از مردم خراسان بود، در سلسله ی فیلسوفانی که در طول این فصل