چون وجود جسماني ( بدن ) انسان، جاي بحث و ترديد نبوده است، بحث خود را با اعتقاد به « روح » آغاز مي کنيم. انسان به مشاهده تأثير مکرر و ثابت برخي پديده هاي طبيعي، مانند خورشيد، آسمان، زمين، رود و دريا، به...

براي کساني که جريان هستي را در تدبير يک موجود آگاه نمي دانند، وجود آفات و بلاياي طبيعي و تجاوز و ستم انساني، يک جريان عادي است. هستي چنين است و چنين بوده و خواهد بود.

اراده، در موجود عاقل، معناي روشني دارد. گاه آن را در برابر کراهت به کار مي برند. در اين گونه کاربرد، معني آن دوست داشتن و علاقه مند بودن است. چنان که کراهت به معناي بي ميلي و بي زاري است. گاه اراده را...

حکمت فلسفي، اخلاقي و سياسي در ايران پس از اسلام و همچنين در جهان اسلام با حکمت يوناني خصوصاً آراي افلاطون و ارسطو، پيوند و تعامل نزديک داشته است. بزرگترين و مهم ترين شارحان حکماي برجسته ي يونان خصوصاً...

جستار پيش رو، با طرح چالشي بر تکثّر براهين و ادله اثبات خدا، رهيافت هائي براي امکان تکثّر و فراواني براهين و ادلّه پيش مي نهد. در اين مقال، بر اساس آموزه هاي فلسفي و منطقي سنت اسلامي، قاعده اي طراحي مي...

اسپينوزا با اعتقاد به تک جوهري خدا را تنها حقيقت جوهري عالم و بقيّه ي موجودات را حالات صفات او دانست. وي در براهيني که بر وجود خدا اقامه کرده است، از دو روش انّي و لمّي استفاده کرده است و از ميان آن دو...

در اين مقاله نخست از اين بحث مي کنيم که پارادوکس اخبار از مجهول مطلق چه فرقي با پارادوکس هايي چون مجهول يا معدوم مطلق دارد و اين پارادوکس چگونه با پارادوکس اخبار از معدوم مطلق هم ساختار است، سپس نشان خواهيم...

نظريه ي معناي کواين را مي توان از چند جنبه بررسي کرد. اين مقاله بر يکي از مهم ترين جوانب آن، يعني تز عدم تعين تجمه، تمرکز مي کند. در تز مذکور چند وجه از فلسفه ي کواين با هم ادغام شده اند و همين باعث شده...

گذر از فلسفه ي قرون وسطي به فلسفه ي جديد متقدّم، به بهترين وجه با تغييري که در اوضاع اجتماعي خود فيلسوفان رخ داد، معلوم مي شود. در اثناي قرون وسطي همه ي فيلسوفان عملاً راهب و کشيش يا دست کم روحاني ساده...

اين مقاله از زاويه اي تاريخي به بحث پيرامون « نسب اربع » يا رابطه ي ميان مفاهيم کلي مي پردازد. منطق دانان بزرگ پيش- ابن سينايي نظير ارسطو و فارابي و همچنين شيخ الرئيس ابو علي سينا به موضوع « نسبت هاي چهارگانه...