امکان، که يکي از لغات متداول فلسفه است، معاني مختلفي دارد. اکنون براي آگاهي دانشجويان، تمامي معاني مصطلح آن را اشعار مي داريم:

« جهت » چگونگي نسبتي است که بين موضوع و محمول هر گزاره وجود دارد، و اين نسبت گاهي به ضرورت، گاهي به امتناع و گاهي به امکان ( سلب ضرورت ) موصوف مي شود. گزاره در صورت اول « واجب ». در صورت دوم

مقصود از جعل، تأثير علت يا، به عبارت ديگر، اثر حقيقي جاعل و مؤثر است که عيناً معلول آن علّت خواهد بود. و چون وجود به وجود نفسي و وجود رابط تقسيم مي شود، جعل نيز گاهي بسيط و گاهي ترکيبي است.

هويّت، که تعبير ديگري از موجوديت و شخصيت شيئي واقعي است، هيچ گاه تکرارپذير نيست؛ زيرا اگر وجود مکرر عين هويت و هستي نخستين باشد، ديگر اعاده يا تکرار مفهومي نخواهد داشت. تکرار يا اعاده در صورتي واقعيت پيدا...

اگر بگوييم سقراط نابود، يا افلاطون نابود، يا خلأ نابود است، حتماً اين نابودي ها از لحاظ معني يکسان به نظر مي رسد. فقط هنگامي مي توانيم ميان نابودي ها تمايز و اختلاف قائل شويم که نابودي مطلق را به سقراط...

چون موضوع فلسفه، وجود، و تعريف آن پي بردن به حقايق جهان هستي است، اين اشکال جلب نظر خواهد کرد که معدوم و احکام آن، که از دايره ي هستي و حقيقت بيرون است، چگونه در کنار مسائل جدي فلسفه قرار گرفته و فلاسفه...

پديده هايي که تنها در عقل به ظهور مي رسند و شايسته ي عرض وجود در ماوراي محيط ذهن نيستند در فلسفه به عنوان « معقول دوم » شهرت يافته اند؛ و با دقت و تأملي که در مورد آن ها به عمل مي آيد معلوم مي شود که آن...

قضيه، که هميشه مرکب از موضوع ( محکوم عليه ) و محمول ( محکوم به ) و نسبت حکميه است از لحاظ الفاظي که در محمول قرار مي گيرند انواع مختلفي به خود مي پذيرد و طبعاً با اختلاف انواع صورت هاي منطقي آن، متفاوت...

حقيقت وجود، جوهر نيست؛ زيرا جوهر ماهيتي است که اگر هستي عيني و خارجي بيابد به موضوع موجود تعلق نمي پذيرد، و وجود اصلاً ماهيت نيست تا مشمول اين تعريف گردد. همچنين، حقيقت وجود عرض نيست؛ زيرا عرض به

مقصود از وجود در اين فصل مفهوم مشترک وجود نيست، بلکه حقيقت مطلق هستي است که در مباحث گذشته اشتراک و يگانگي آن در جميع افراد به نحوي مفروض و مسلّم تصوّر گرديد اما از وحدت و يکتايي آن بحثي به ميان نيامد....