ابتنای روابط بر تبادل قدرت در دیدگاه فوکو موجب می شود تا همه روابط موجود در عرصه تعلیم و تربیت را آغشته به تبادل قدرت و مشکوک به روابط سلطه آمیز بدانیم.

با وجود پذیرش مفهوم قدرت در مقام مولفه محوری تبیین، نباید انتظار داشت که همه تبیین‌های خرد نیز از همین الگو پیروی کنند.

روابط خانوادگی، لنگرگاه راهبردهای کنترل جمعیت، رشد جمعیت و پزشکینه سازی روابط جنسی

قدرت از حوزه وضع موجود سوژه عبور کرده و به تحلیل شخصیت او می پردازد و علت رفتارهای آتی او را نیز در دایره کیفر وارد می سازد.

هیچ جایگاهی مبرا از حضور قدرت نیست؛همین امر سبب می شود تا تبارشناسی در مسأله‌های مشکوک به حضور روابط قدرتی باشد و تلاش کند تا این روابط را در آن پی جویی کند.

از نظر فوکو، پراکندگی‌ها به تدریج در تاریخ، گفتمان‌هایی را تشکیل میدهند و این گفتمان ها با استفاده از رویه های کنار گذاری دیگران، خود را نهادینه می سازند و کردارهای غیر گفتمانی زمان خویش را نیز تکوین می...

به اعتقاد فوکو، این حقیقت‌های ناب دست نایافتنی- که محور آنها خود آفرینی است- ذاتا ضد قدرت اند و به همین دلیل به طور کلی، نقشی رهایی بخش دارند.

فوکودر تحلیل‌های خود، گاه ذات اولیه ای برای امور مختلف مانند قدرت و تنبیه در نظر می گیرد و همین امر نشانگر اعتقاد وی به نوع ملایم و پویای نام گرایی است.

فوکو معتقد است، مرجع قدرتی وجود ندارد که روابط قدرت را توضیح دهد، بلکه، محاسبه سراسری حاکم بر آنها، زمینه تبیین شان را فراهم می آورد.

قدرت امتیازی نیست که بتوان از آن برخوردار شد؛ همچنین امری نیست که بتوان آن را تصاحب کرد، یا قراردادی که معامله ای انجام دهد یا فتحی که قلمروی را تسخیر کند.