نام حماسه‌ی بی‌زوال حکیم ابوالقاسم فردوسی که نه تنها کاخ بی‌مانند ادبیات فارس و تاجیک را زیب و فر می‌بخشد، بلکه عصرهاست که در گنجینه‌ی تمدن عمومی جهانی، چون گوهری ناتکرار بشمار می‌آید، گاهی نادرست شرح...

این گزارش را بنده می‌خواهد با نام علامه صدرالدین عینی بخارایی (1878-1954 / 1257-1333) که نخستین فردوسی شناسِ دوره‌ی نوین بود، آغاز نهد. و اما این معنی، دو پیش‌نگره دارد:

در سال 1934 / 1313، در دوشنبه شهر (آن روزگار، تا 1961 / 1340 «استالین آباد» می‌گفتندش)، پایتختِ تازه بنیاد جمهوری تازه‌بنیاد تاجیکستان، شاعران و نویسندگان تاجیک انجمن ادبی خود را درست کردند. انجمن نخستین...

چهارده قرن است که با همین زبانِ مشترکِ ما و شما سخنوران شعر سروده‌اند، و می‌سرایند. اگر فهرستی از همه‌ی شاعرانِ فارسی‌گو، از همان آغاز تا امروز، امکان می‌داشت، بی‌گمان این فهرست چند میلیون می‌بود. از آن...

در «فرهنگ اصطلاحات ادبیات‌شناسی» آمده است: «ردیف – یک یا دو لفظی که در آخر مصراع‌ها یا بیت‌ها، پس از قافیه، همیشه تکرار شده می‌آید». در این تعریف، اگرچه حدود ردیف با یک و دو واژه، محدود دانسته شده است،...

سخنِ اصیل را به درّ و گوهر مانند کرده‌اند که درست است، و اما کامل نیست؛ چرا که شایستگی الماس را دارد. دیوارِ زمانها را می‌بُرد، از قعرِ سده‌ها به گوش می‌رسد، نه تنها خوش صدا می‌دهد، بلکه ره می‌نماید. تصور...

جهان چیست؟ كشتزاری خرم و زیبا. ما مردم چون دانه‌هایی هستیم كه در این كشتزار افشانده‌اند. جریان زمان كشته را سیراب و رسیده می‌كند و به هنگام، داس مرگ بی‌دریغ رسیده و نارسیده را می‌درود؛ این دورنما را زبان...

اینكه مردم هنرمند و دانشمند، اغلب پیاده و گرفتار و رنجدیده و داغدارند، و بسیاری از بی‌هنران و بی‌خردان بر گردونه‌ی بخت و آسایش سوارند، مطلب تازه‌ای نیست. هر هنرمندی خود می‌داند كسی كه دنبال ارزش‌های معنوی...

در روزگاران پیش، ما شرقی‌ها به مقام دانش و آزادگی، در برابر مال و جاه، ارج بیشتری می‌گذاشتیم. اكنون آن ارج روی به كاهش دارد.

در شعر فارسی، «راز جهان» مفهوم گسترده و مبهمی دارد. شناخت همه چیز جهان، از گذشته و حال و آینده، و بعد از مرگ را نیز دربرمی‌گیرد.