نام پاک شیخ سعدی برای هر یک فرد تاجیک، چه خاص و چه عام، آشنا و گرامی است. آن‌چنان که نام استاد رودکی و حکیم فردوسی، حکیم ناصر‌خسرو و حکیم عمر خیام، حکیم نظامی و شیخ عطار، خواجه کمال و خواجه حافظ،

روشن است که دولتِ قدیم‌ترین ادبیات زنده‌ی جهان را در اختیار داریم؛ ادبیاتی که به همین زبان زنده‌ی امروزه، از روی آثار موجوده، تاریخی به درازای یک هزار و چهارصد ساله دارد؛ چراکه تکه‌ی «کور خمیر آمد» درباره‌ی...

نام پاک باربد و اشاره‌ها به هنر نوازندگی و خوانندگی وی در شعر فارسی و تاجیک فراوان دیده می‌شود. اینجا مراد، نگاهی گذراست به نقش آن بزرگوار در سروده‌های سه تن از شاعران شهیر پیشین: حکیم فردوسی، حکیم نظامی...

حکیم نظامی گنجوی (530-614 ه‍.) بنیانگذارِ پنجگانه (خمسه)سرایی در ادبیات فارسی و تاجیک، در شمار همان خداوندانِ سخن می‌آید که نام نیکشان بیش از پیش مشهورتر می‌گردد و آثار پُربارشان بیشتر از پیشتر در خدمت...

زبان چهارمقاله‌ی نظامی عروضی سمرقندی از زبان مرحله‌ی پیشینِ دری تفاوت دارد: پیچیده‌تر و بلیغ‌تر است. نویسنده، در برابر اینکه کوشیده، زبانش آراسته و پیراسته باشد، همزمان به ویژگی‌های زبان گفت‌وگویی خود...

طوری که نمودار است، نویسنده‌ی کتاب جای یکم را به کاغذ و قلم می‌دهد؛ سپس به فرهنگ و هنر روی می‌آورد؛ به دنبال ستاره‌شناسی می‌رود؛ و جای چارم را به پزشکی می‌دهد. با سخنی دیگر، پایه‌ی جامعه، از نظر این نویسنده‌ی...

بسیاری از دانشمندان تاریخ ادبیات بر این فکرند که حکیم در ناحیه‌ی قبادیان جمهوری تاجیکستان به دنیا آمده است. ولی چندی از پژوهشگران گرامی چنین می‌پندارند که زادگاه وی کنارِ چپ آموست، حوالی بلخ، در افغانستان...

کتاب عزیزی بهانه شد تا به زبان «سفرنامه» نگاهی افکنده شود. اگرچه بهانه‌ی کیای منصوری چیزی دیگر بود: «حکیم ناصرخسرو قبادیانی، آن مرد دانشمند و شاعرِ آزاده سفرنامه ننوشته است.» ولی نامبرده درباره‌ی زبان...

حکیم ناصرخسرو قبادیانی درباره‌ی شعر فراوان اظهار عقیده کرده است که گِرد آوردنِ همه‌ی آن گفته‌ها و باریک‌بینانه سنجیدنِ آنان، اهمیت بزرگی در پی خواهد داشت. واقعاً هم در این کار گام‌هایی برداشته شده است...

اگر خرد شاخه‌ی درخت تصور شود، حکمت برگِ آن درخت بوده است که سایه دارد و در گرمای زندگی نجات می‌بخشد. و شایسته‌ی تأکید است که این سخن، سخنی عادی نیست، بلکه آکنده از پند و حکمت باشد. در تشبیه شاعر، سخن