عرب در جاهلیت به تدوین شعر نپرداخت و آنچه گفته می شود بعضی شعرا مقطوعاتی از شعر خود را نوشته یا نویسانیده‌اند - اگر راست باشد - عملا دلالت بر اندیشه‌ی تدوین اشعار نمی‌کند. احیاناً قطعه شعری بر جهاز شتر...

پیش از فرارسیدن عصر عباسی طبقه‌ای از راویان حرفه‌ای به وجود می آیند که کار اساسی‌شان روایت شعر جاهلی است. بین اینان هم عرب هست و هم موالی، هم از قاریان قرآن هست و هم غیر آن؛ و همگی شهرنشینند و به ویژه...

از اوایل عصر جاهلی، اعراب خط نبطی را تغییر داده، به خط عربی تبدیل نمودند و به گواهی کتیبه های متعدد که یافت شده، حتی توان گفت که پیش از فرارسیدن عصر جاهلی بدین توفیق دست یافته بودند. تشبیه ویرانه ها و...

واژه ی ادب از کلماتی است که معنی آن همراه با تحول زندگی قوم عرب و انتقال آن از بدویت به مدنیت تغییر یافته و پی در پی معانی نزدیک به هم پیدا کرده، تا این معنی را که امروزه متبادر به ذهن می شود به خود گرفته؛...

خواجه فضل الله بن نَصُوحِ شیرازی استاد قرن هشتم در قصیده و غزل بود و «ابنِ نصُوح» تخلص می‌کرد و در کتاب‌های تذکره و ترجمه نیز به همین گونه شهرت دارد. وی در اول‌های قرن هشتم در خاندانی متمکن در شیراز به...

در سده‌ی پنجم تا هفتم، ایرانیانی هنوز، به رغم رواج پارسی نویسی و پارسی‌سرایی، به زبان عربی شعر می‌سرودند و یا نثر می‌نوشتند. بدیهی است بسیاری بزرگانی که به عنوان شاعر یا نویسنده‌ی ایرانی پارسی‌نویس و پارسی‌سرا...

در سال 334 معزالدوله دیلمی وارد بغداد شد و به نفوذ و استیلای تركمان خاتمه داد. از این تاریخ خلفا زیر دست و دست نشانده ی دیالمه ی ایران شدند، ولی دیالمه با خلفا بهتر از ترك ها رفتار می كردند و با اینكه...

مأمون به خلق قرآن معتقد بود و نسبت به مخالفین عقیده ی خود سختگیری می كرد. بعد از مأمون معتصم عباسی با قائلن به قدم قرآن بنای بد رفتاری گذارد، و زجر و آزار احمد بن حنبل نخستین قدمی بود كه در عهد فلسفه در...

ظهور اسلام که از انقلابات بسیار بزرگ جهان محسوب می شود، نخستین اثرش در جزیرة العرب که مطلع خورشید نبوت ظاهر گشت و اوضاع و احوال اجتماعی عرب را بیکباره دگرگون ساخت.

مبدء عصر جاهلیت را که بطور تحقیق معلوم نیست، معمولاً از حدود صد و پنجاه سال قبل از ظهور اسلام می گیرند. و بعضی این عصر را برای اینکه از عصرهای مقدم بر آن، مشخص و ممتاز باشد عصر جاهلیت ثانیه و عصرهای مقدم...