اجازه دهید در ابتدا مسئله ای را روشن کنم: حاضر درآمدی بر اسطوره ها نیست، بلکه مقدمه ای بر رویکردهایی به اسطوره یا نظریه هایی در باب اسطوره است. احتمالاً نظریه هایی که در باب اسطوره ها طرح شده اند به اندازه...

فردوسی در مقام مسلمانی خردگرا با بینش خردورزانه و یکتاپرستانه ی خود، و به پشتوانه ی میراثی گرانبها از خرد و اسطوره شاهکاری می آفریند که در آن بلندای اندیشه و فرهنگ خود و نیاکان فرزانه ی خود را به نمایش...

ستایش ها، نیایش ها و آفرین ها در کنار جنبه های آیینی خود نشان دهنده ی اندیشه، باور، آرمان و عقیده ی ستایشگران و نیایش کنندگان آن هستند و از این جهت قابل پژوهش و تحلیل می باشند و می توان از این راه باورها...

جنگ یکی از مهم ترین رویدادهایی است که بخش وسیعی از شاهنامه را دربرمی گیرد. نبردهای شاهنامه از اسطوره آغاز می شود، به حماسه می پیوندد و با تاریخ به پایان می رسد. اولین آن ها نبرد اسطوره ای دیوان با سیامک...

شناخت و آگاهی در شاهنامه دوگونه است. گونه ای از آن حاصل تفکر، اندیشیدن و دانش اندوزی انسان است و با حواس و عقل او ارتباط دارد، و گونه ی دیگر دریافتی باطنی و شناختی شهودی است که اگرچه با عقل و خرد و ابزار...

این دو رکن معمولاً در شاهنامه مکمل یکدیگرند و سفارش به نیکی در قلمرو اندیشه، عمل و گفتار از مهم ترین عوامل پیوند و سازگاری آن ها محسوب می شود. زمینه های اعتقادی و دینی ( اعم از ادیان کهن و باستانی و ادیان...

تک تک داستان ها، اجزا و اپیزودهای شاهنامه و همچنین مجموعه ی آن به مثابه کلی واحد، نظام مند، به هم پیوسته و سازمان یافته است، و از سلسله ی روابط و عوامل علی و معلولی پیروی می کند. معمولاً آنچه در شاهنامه...

در اسطوره های ایرانی ارزش ها و مفاهیم اخلاقی و خردپسند و صفات و مفاهیم ضداخلاقی و ناپسند در قالب موجوداتی اهورایی و اهریمنی ظاهر شده اند. امشاسپندان، ایزدان و ایزدبانوان مظاهر صفات پسندیده ی اخلاقی اند،...

ایرانیان سفر کردن را موجب دانایی و پختگی می دانند. این مفهوم در قالب ضرب المثل رایج از زبان حافظ « بسیار سفر باید تا پخته شود خامی» هنوز خود را نشان می دهد. چنین برداشتی پیشینه ی کهن و دیرینه ای دارد و...

در بخش های مختلف شاهنامه شهریاران، پهلوانان، وزیران، زنان و حتی دژخردان، حقایقی را در خواب می بینند و آگاهی هایی به دست می آورند که فراتر از آستانه ی آگاهی های معمول انسان به نظر می رسد. ضحاک خواب دید...