مسیر جاری :
تعاملگرایی نمادین
این مکتب شاخهای از جامعهشناسی امریکایی و زادهی جامعهشناسی [مکتب] شیکاگو است. تعاملگرایی نمادین به مدت چند دهه «مخالف همیشگی» نظریهی غالب تالکوت پارسونز و رهیافتهای تجربی کمیتگرا بود. در دههی 1960...
تضاد
تضاد به معنای ستیز و کشمکش بر سر ارزشها یا دعاوی مربوط به منزلت، قدرت و منابع کمیاب است، ستیزی که در آن طرفین فقط در پی کسب ارزشهای مطلوب خویش نیستند بلکه میخواهند رقیبان خود را بیاثر کنند یا به آنها...
تحلیل گفتوگو
تحلیل گفتوگو که گاهی به اختصار آن را CA مینامند، شاخهای از جامعهشناسی است که با سازماندهی کنش متقابل اجتماعی در متن و زمینههای روزمره و نیز در محیطهای نهادی تخصصیتر سروکار دارد. این رشته که از پژوهشهای...
تحرک اجتماعی
حرکتهای کسانی که عضویت در یک مقولهی اجتماعی را با مقولهی اجتماعی دیگری تعویض میکنند - بیش از همه حرکت در میان طبقههای اجتماعی - نزد جامعهشناسان تحت عنوان تحرک اجتماعی مطالعه میشود. با انتشار تحرک...
تبیین
تبیین به معنای ربط دادن چیزی که باید تبیین شود (explanandum) به چیز دیگری است که تبیین کننده (explanas) است - ولی حتی این تعریف بسیار کلی نیز نمیتواند گسترهی تبیینهایی را دربرگیرد که در فعالیتهای روزمره...
تاریخ اقتصادی
تاریخ اقتصادی که بنا به توصیف یکی از نخستین مورخان اقتصادی «نه مطالعهی گونهی خاصی از وقایع بلکه مطالعهی همهی وقایع تاریخ یک ملت از دیدگاه خاصی است» (W.J. Cunnonghan)، مرزهای دقیقاً تعریف شدهای ندارد...
تاریخ اجتماعی
این شاخه از تاریخ با تخصصیتر شدن مطالعهی حرفهای تاریخْ نیرو و قوت بسیار زیادی گرفته است. تاریخ اجتماعی را به صورتهای بسیار متفاوتی تعریف کردهاند که از «تاریخ منهای سیاست» تا «تاریخ اقتصادی به علاوهی...
تئاتر
تئاتر مدرن دقیقاً از سال 1889 آغاز میشود، البته با ملحوظ داشتن بعضی پیشکسوتان مهم آن. نیروی محرک اصلی در پس این تئاتر نوین، استقرار قدرت بورژوازی تجاری و صنعتی بود، اما سمتوسوهایی که تئاتر در پیش گرفت...
پیشرفت
حرکت رو به پیش در سراسر تاریخ بشر رخ داده است. حتی در قرون وسطا، که تا مدتها تصور میشد راکد بوده است، پیشرفتهای مهمی در فنآوری به وجود آمد. مثلاً موفقیتهای بزرگی در کشاورزی و نیز مهندسی لازم برای...
پیشداوری
این مفهوم که در اینجا به معنای قضاوت پیشاپیش منفی و ناشی از تعصب فرد یا گروه دربارهی یک موضوع است، از واژهی لاتین prejudician مشتق میشود که به قضاوت یا حکمی گفته میشود که پیش از انجام جرم دربارهی...