خیرخواهی مردم نسبت به خود و خیرخواهی آنان نسبت به حکومت و سران آن، دارای منشأ واحد بوده و از یکدیگر قابل تفکیک نیستند و به همین دلیل نظارت بر اعمال حکومت، وظیفه تک تک افراد جامعه است.

در این مقاله پیرامون «نظارت سیاسی»، انواع آن نظارت به استناد اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بررسی خواهد شد

عرصه وسیعی برای نظارت بر اعمال حکومت از راه آزادی نشریات و مطبوعات به وجود آمده است، یعنی تریبونی که مردم می‌توانند نقطه نظرات خود را در خصوص عملکرد دولت بیان کنند و هم از نقطه نظرات دیگران آگاه شوند.

آزادی بیان را می‌توان به صورت توسعه گفت و گو در تمامی عرصه ها و مسائل کشور تعریف کرد، به گونه‌ای که مردم بتوانند در هر موضوع مملکتی اعم از سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مورد علاقه خود، در گفت و گوهای...

هر کدام از نظارت‌ها دارای ویژگی‌هایی هستند که معیارها و شاخص‌های خاص خود را می‌طلبند و به طور معمول با یکدیگر متفاوت هستند.

در نظارت قضایی که مرجع نهایی اعمال آن، دادگاه صالح است، تفسیر قانون در مقام دادرسی بر السیاسی اصل ۷۴ قانون اساسی بر عهده قضات و دادرسان خواهد بود

تردیدی نیست که شورای نگهبان می‌تواند در تفسیر قانون اساسی و یا سایر مسئولیت‌های خود مانند مسئولیت اظهار نظر در مغایرت یا عدم مغایرت مصوبات مجلس شورای اسلامی با موازین شرع و یا اصول قانون اساسی

امر و نهی چه به صورت گفتاری و نوشتاری و چه به شکل رفتاری بازدارنده، باید متناسب با موضوع امر و نهی بوده و با برنامه ریزی کوتاه مدت و بلند مدت همراه باشد.

مردم با اعمال مسئولیت همگانی به وسیله امر به معروف و نهی از منکر، حکومت و دولتمردان را ایجاد و بر تداوم آن نظارت می کنند، تا حکومت به رفتار آنان نظام بخشیده و عدالت را در روابط بین آنها برقرار کند.