در علم نه تنها واقعیت مستقلی برای معلوم در نظر گرفته شده بلکه امکان دریافت یا کشف آن واقعیت مستقل نیز لحاظ گردیده است.

گذشته از جنبه ابزاری طبیعت، نکته مهم این است که طبیعت محدود به جنبه ابزاری نیست بلکه جنبه‌ای نمادین نیز دارد.

نباید پنداشت که رأفت و احسان، ارزشی محدود به خود مسلمانان است و تنها در میان آنان جریان می یابد. هم عدل و هم احسان، دو ارزش اجتماعی عام است که حیات اجتماعی، قائم به آنها نگریسته می شود.

مطلق یا نسبی بودن ارزش‌ها که با ثبات یا تغییرپذیری ارزش‌ها نیز در ارتباط است. مطلق بودن ارزش‌ها، ثبات کامل آنها را در موقعیت‌های مختلف در پی دارد

نمی‌توان تنها به عرضه وظایف و تکالیف اخلاقی و ارزشی، هرچند توسط افراد به عمل درآید، اکتفا نمود.

برقراری عدالت تربیتی، اصلی است ناظر به عدالت اجتماعی و چون قاعده ای تجویزی بیانگر آن است که فعالیت های رایج در قلمرو تعلیم و تربیت، باید به صورت عادلانه برقرار شود.

حکمت را در هر جا که باشد فراگیر که گاه در سینه منافق باشد و در آنجا آرام نگیرد تا بیرون آید و با همانندان خود در سینه مؤمن جای گیرد

آزادی به این معنا، نه تنها بر مفروضات معین فلسفی و فکری استوار است بلکه خود نیز از آن چندان بارور است که نمی توان آن را چون شیوه یا روشی خنثی تلقی نمود.

در این جا بررسی نظام جدید را به طور عمده، با نظر به تربیت حرفه‌ای مورد توجه قرار خواهیم داد.

در بیان هدف شاخه کاردانش، حتى عبارات مبهم «اعتلای سطح فرهنگ و دانش عمومی» نیز از قلم افتاده و مهارت گرایی به صورت آشکارتری مورد توجه قرار گرفته است