مسیر جاری :
نقدي بر روششناسي عالمان اخباري شيعه در دانش رجال (4)
3. يک ديدگاه رجالي ديگر از اخباريان، نظر آنان در باره اصحاب اجماع است. آنان نيز مانند رجاليان ديگر در باره عبارت معروف و بحثانگيز كشي ـ كه با نام بردن از عدهاي از اصحاب ائمه (عليهم السلام) ميگويد: «اجتمعت...
نقدي بر روششناسي عالمان اخباري شيعه در دانش رجال (3)
چنانكه در قسمت قبل ديديم، مخالفت با علم رجال، در شكل افراطي خود، در ميان اخباريان طرفداران زيادي نداشته است و بنابراين کساني از اخباريان نيز به اين علم توجه کرده و در آن مباني خاصي را اتخاذ کردهاند که...
نقدي بر روششناسي عالمان اخباري شيعه در دانش رجال (2)
معمولاً به اخباريان نسبت داده مي شود كه با علم رجال مخالفت ميورزند. برخي از محققان به درستي به اين نكته توجه كردهاند كه ديدگاه اخباريان در نقد علم رجال، نقش مهمي در رشد اين علم در چند قرن اخير داشته...
نقدي بر روششناسي عالمان اخباري شيعه در دانش رجال (1)
در كتاب هاي رجال و اصول معمولاً به اخباريان چنين نسبت داده مي شود كه با علم رجال مخالفاند. در اين مقاله از اين فرضيه دفاع شده است كه مخالفت با علم رجال تنها از سوي برخي از اخباريان صورت گرفته و بسياري...
عقلگرايي شيخ صدوق و متکلم بودن او (4)
تفاوت راوي حديث با محدث و نيز متکلم، در آن است که راوي، فقط رواياتي را که از طرق مختلف به دستش رسيده است، بدون هيچ گونه تصرف، نقد و تحليلي براي ديگران نقل ميکند.
اگر راوي، دست به انتخاب و تنظيم احاديث...
عقلگرايي شيخ صدوق و متکلم بودن او (3)
از مهمترين کارکرد هاي يک متکلم و از نشانه هاي عقلگرايي او، تکلم در مسائل اعتقادي و مناظره با متکلمان و اثبات يا رد يک عقيده است. يکي از عوامل مهمي که باعث شد مذهب تشيع از ميان نرود و پاي پر جا بماند...
عقلگرايي شيخ صدوق و متکلم بودن او (2)
اگر چه شيخ صدوق، کتاب يا فصل مستقلي در کتاب هايش در باره ي عقل و شناخت آن ايراد نکرده است، اما رواياتي را در باره ي عقل در کتاب هاي مختلف خود آورده است که همين مقدار نشان دهنده ي توجه او به عقل و شناخت...
عقلگرايي شيخ صدوق و متکلم بودن او (1)
عقل و نص دو منبع اصلي براي معارف ديني است. گاهي متفکران با عنوان عقلگرايي و نصگرايي دستهبندي ميشوند. اين تحقيق در درجه نخست، درصدد نشان دادن مقدار بهرهگيري شيخ صدوق از عقل در معارف ديني است، اما در...
تنزيل و تأويل در معناي راسخان در علم
يکي از مباحث مهم و تأثيرگذار در تفسير و علوم قرآني دانش محکم و متشابه است. موضوع اصلي اين دانش آيه هفتم سوره آل عمران است. يکي از محور هاي مهم بحث در اين آيه اختلاف مفسران در باره عطف يا استينافي بودن...
انعكاس مفاهيم قرآني علم، نور و بصيرت در روايات اسلامي (2)
نخستين پيامِ تأکيد قرآن، بر بداهتِ همسان نبودن عالم و جاهل معيار بودن علم و آگاهي در ارزشيابي انسان است. بنابراين، رواياتي که با صراحت اين معنا را بيان کردهاند، ريشه در اين آيه دارند؛