مسیر جاری :
جایگاه کنش در تاریخ
به گفتهی ارسطو، تاریخ دربارهی "آنچه مثلاً آلسیبیادیز انجام داد یا آنچه برای او اتفاق" افتاد، است. گاهی آنچه در تاریخ برای شخص اتفاق میافتد تأثیر نیروهای غیر شخصی است، ولی در اغلب موارد نتیجهی قرار...
تخیل و درک و تاریخنگاری
باور کلی این است که آثار هنری بزرگ همان شاهکارهای تخیلی هستند. تیسوس در رؤیای شبانه در چلهی تابستان این دیدگاه رایج را چنین بیان میکند:
ذهن و مورخ
وظیفهی تاریخ (مانند علم و هنر) آوردن چیزهای معین به ذهن است. این ادعا چه معنایی میتواند داشته باشد. آنتونی کنی، فیلسوف معاصر، این گونه راهنمایی میکند: "معنای اصلی ذهن عبارت است از قابلیت کسب تواناییهای...
تاریخباوری
این جملهی فیشر (نوشته شده در 1918) کاملاً مؤید اقدام پوپر در محکوم کردن آنچه او "تاریخباوری"، یعنی جستوجوی "«آهنگ ها» یا «الگوها»، «قوانین» یا «روندهای» موجود در بطن و متن تحول تاریخ" مینامد است
نسبیت علم و تاریخ
کاربست علم در مورد گذشته وظیفهی تاریخ، مانند هنرها و علوم دیگر، آوردن چیزهای معین به ذهن و خاطر انسان است. ولی تفاوت عمدهای میان هنر و علم وجود دارد. یک شاهکار هنری (مونالیزا یا شور سنت متیو باخ (1))...
تبیین در تاریخنگاری (2)
عبارت "شناخت کنونی" پرسشها و مسائل شناختشناسانه پیش میآورد. معیارهای شناخت چیست؟ آیا دستهای معیار شناخته شدهی عام وجود دارد یا معیارهای فراوان؟ اگر فراوان باشد، کدام را باید برگرفت؟ این بحث که سقراط...
تبیین در تاریخنگاری (1)
آیا، چنانکه بسیاری مؤسسات فرض میکنند، تاریخ یکی از شاخههای علوماجتماعی است یا نه؟ پاسخ این پرسش تا حدودی به تعریف مربوط میشود. اگر منظور ما از تاریخ فقط نوعی مطالعهی سازمان یافتهی گذشته باشد ممکن...
نحوهی تبیین در علوماجتماعی
تصور و ایدهی علم اجتماعی در سدهی هجدهم چونان بخشی از جریان روشنگری شکل گرفت. در حالی که دانشمندان سدهی هفدهم (کپلر، گالیله، هاروی، بویله، هویژن، و مهمتر از همه، نیوتن) در کشف و نشان دادن قوانین (به...
تبیین آماری در علوم
بسیاری افراد میخواهند بر ماهیت علمی علوم اجتماعی تأکید کنند. از آنجا که آمار به خادم تقریباً همهی علوم تبدیل شده است، باید نخست به تبیین آماری نگاهی بیندازیم. به این دلیل که مورخان هم استفادهی فزایندهای...
جایگاه «تبیین» در تاریخنگاری
تعریف دایرةالمعارفی تبیین چنین خواهد بود: "توضیح دادن، آشکار کردن، روشن یا قابل درک کردن". افراد اندکی با این تعریف موافق خواهند بود. ولی اقدام عملی به تبیین امور، بیش از یک پرسش خواهد آورد. چگونه این...