مسیر جاری :
شاهنامه و صفویان رواج اسامی شاهنامهای در عصر صفوی
در دورهی صفوی با اهمیتی که فرهنگ و زبان فارسی و هستی و هویت ایرانی پیدا کرد، توجه به شاهنامه و رواج فرهنگ و هویت ناشی از آن، گسترش بسیاری یافت. یکی از مسائلی که در آن تحول قابل توجهی به وجود آمد، رواج...
بازتاب شاهنامه در آثار تاریخی قرن نهم و دهم
بهرهگیری از نظم در متون نثر، سابقهای دیرینه و قدمتی هزاران ساله دارد و همانگونه که در اغلب علوم، بهره گرفتن از آثار دانشمندان پیشین و استفاده از دانش و تجربیات آنها، کاربرد داشته و دارد، در حوزهی...
تأمّلی در مورد مسأله منابع فردوسی از رهگذر مقایسه روایت شاهنامه فردوسی با روایت غررالسیر ثعالبی از جنگ بزرگ کیخسرو
در این سالها مسأله منابع شاهنامه توجه بسیاری از محققین داخلی و خارجی را به خود جلب کرده است و عدهای از آنها بر این باورند که فردوسی شاهنامه را از روی روایتهای شفاهی سروده و به هیچ منبع نوشتاری دسترسی...
بررسی الگوی پریگونگی و نخستین انسان در شخصیت سیاوش
سیاوش، یکی از محوریترین شخصیتهای شاهنامه است؛ به طوری که یک سوم شاهنامه به سیاوش و داستان او اختصاص دارد. سیاوش، با شخصیت رازناک و اسطورهای خود، تجسم خویشکاری آیینی و مینوی و تصویرگر باورهای
بررسی ارتباط میان کنش آیینی و تکرار الگوهای اساطیری و نمودگاری آن در تحلیل اسطورهی توتمی گاو در شاهنامهی فردوسی
آنچه در روند یک آیین، برای فرد معتقد به نظام ذهنی حاکم بر آن رخ میدهد، یک "تجربهی اساطیری" است. تجربهی اساطیری، به مثابه آیینی نمایشی است که به طور منظم باید تکرار شود آیینها در شاهنامه نیز کارکرد تکرار...
نخستین ریشههای داستان سیاوش
داستان سیاوش، یکی از زیباترین و دلکشترین داستانهای شاهنامه است، که چون اکثر داستانهای شاهنامه ریشهای کهن و تاریخی دارد. شاید اگر ماجرای سیاوش را به سه هزار سال پیش از میلاد، یعنی بیش از پنج هزار سال...
مهر در شاهنامه فردوسی
مهر یا میترا در اساطیر ایرانی یکی از پروردگاران هند و ایرانی باستان، مظهر روشنایی و فروغ و واسطهای بین آفریدگان با آفریدگار بود. مهر در باورهای باستانی خدایی بزرگ است، ولی در سنت زرتشتی در ردههای پایینتر...
تحلیل نقش نمادین نخلبندی در آیین سیاوشان
آیین نخلبندی یا نخلگردانی، که جزئی از اسطوره سیاوش و آیین سیاوشان است، در اصل متعلق به مردمان کشاورز ساکن بینالنهرین بوده است. آریاییهای چوپان پس از ورود به این سرزمینها، این آیین را از ساکنان این...
ریشههای نخستین نبرد رستم و افراسیاب در آیینهای هند ( بر پایهی نظریهی اسطورهشناسی ساختاری )
براساس دیدگاه اسطورهشناسی ساختاری، اسطورهها از طریق عناصر میانجیای که ارایه میکنند، میکوشند تضادی را که میان جفتهای متقابل برقرار است از میان بردارند. عناصر میانجی مزبور در مسیر این تقابل پیوسته...
تحلیل شخصیت کندرو، پیشکار ضحاک، بر مبنای شاهنامه فردوسی
کندرو، شخصیتی هند و ایرانی است که در اوستا و کتب پهلوی جنبهی فراطبیعی دارد و چنان اژیدهاک اژدهایی نامآور است، ولی در شاهنامه، علاوه بر طرح جنبههای فراطبیعی همچون ضحاک جنبه انسانی یافته به عنوان پیشکار...