مسیر جاری :
فلاسفهی بزرگ غرب در کتاب بدایعالحکم
یکی از منابع بالنسبه قدیمی فارسی که در آن به نحوی اشارهای به فلسفههای جدید غربی شده است، کتاب معروف بدایعالحکم، اثر ملاعلی مدرس زنوزی است (تاریخ تحریر 1307، تاریخ چاپ 1314 هـ. ق) همین اشارههای مختصر...
بخشهایی از گزارش افضلالملک کرمانی در تفسیر دکارت
کتاب گفتار در روش دکارت تا به حال سه بار به زبان فارسی ترجمه شده است که آخرین و معروفترین آن از محمدعلی فروغی است که برای اولین بار به سال 1310 ضمیمهی جلد اول کتاب معروف او سیر حکمت در اروپا به چاپ رسیده...
ترجمهی افضلالملک کرمانی از رسالهی گفتار دکارت
همزمان با چاپ مقالهی نخستین ترجمهی فارسی گفتار در روش دکارت از وجود نسخهای خطی آگاه شدم که ترجمهی دیگری از همین رساله در کتابخانهی ملک است. این رساله تحت عنوان نطق از ترکی به فارسی برگردانده شده و...
میرزافتحعلی آخوندزاده و فلسفه غرب
اگر قرار باشد فهرستی از اسامی مردان متجدد و ترقیخواه صد و پنجاه سال اخیر ایران تهیه شود، بدون شک نام میرزافتحعلی آخوندزاده به حق جزو پنج نفر اول خواهد بود. شهرت تجددخواهی و اصلاحطلبی آخوندزاده در میان...
نخستین ترجمهی فارسی گفتار در روش دکارت
غالب کسانی که در ایران اهل مطالعه هستند با ترجمهی محمدعلی فروغی از رسالهی گفتار در روش دکارت آشنایی دارند، اما شاید ندانند که از این رساله ترجمهی قدیمتری نیز موجود است که در سال 1279 هـ. ق با اجازهی...
فلسفه در ایران صفوی
شاردن در عصر جدید نخستین جهانگرد اروپایی نیست که به ایران آمده است و نخستین کسی هم نیست که در مورد ایران سفرنامه نوشته است، ولی در هر صورت، در مقایسه با سفرنامههای دیگر، نوشتهی شاردن از جامعترین آنها...
مبلغان مسیحی و متکلمان شیعی در عصر جدید
در عصر جدید عملاً با پیشرفت فنون کشتیرانی و کشف روزافزون سرزمینهای پهناوری که تا آن عصر مورد بهرهبرداری قرار نگرفته بود، اروپاییان اعم از پرتغالی و اسپانیایی و انگلیسی و فرانسوی و روسی و غیره دست به رقابتهای...
پاسخ گلدمن به اشکال گتیه
یک پاسخ بسیار تأثیرگذار که به شبههی گتیه داده شده، پاسخ آلوین گلدمن است. گلدمن معتقد است که تعریف سه وجهی معرفت در باب معرفتهای استنتاجی کامل است و مشکلی ندارد. مشکلی که شبههی گتیه ایجاد کرده است، به...
باور به گزاره و غیر گزاره؛ عوامل شکلدهندهی باور
پیش از شروع بحث اصلی، باید به چند تأمل در خصوص دیدگاههای کانت و ویتگنشتاین اشاره کنم، و به دنبال آن به بحث خودم ادامه خواهم داد. یکی از آن نکات این است که کانت بر این باور بود که اگر مدعیاتی در طول تاریخ...
مفهوم باور از دیدگاه ویتگنشتاین
تعیین معیاری برای تشخیص مدعیات نقدپذیر از مدعیاتی نقدناپذیر کار آسانی نیست. در معرفتشناسی این مسئله که چه معیاری ارائه دهیم تا این دو نوع مدعا را بتوان از هم تفکیک کرد، به یک مسئلهی بسیار بنیادی و محوری...