مسیر جاری :
گفتمان
این مفهوم اکثر اوقات با زبان «در حالت کاربرد» مترادف دانسته میشود، یعنی متوجه متن / متونی است که واقعاً در وضعیتهای ارتباطی واقعی و اصیل وجود دارد. از این رو، گفتمان در چندین رشته و زیررشتههای گوناگون...
پاسخ گلدمن به اشکال گتیه
یک پاسخ بسیار تأثیرگذار که به شبههی گتیه داده شده، پاسخ آلوین گلدمن است. گلدمن معتقد است که تعریف سه وجهی معرفت در باب معرفتهای استنتاجی کامل است و مشکلی ندارد. مشکلی که شبههی گتیه ایجاد کرده است، به...
اراده: عامل هستیِ مسئولیتها و بایستیها
چنان که سبزواری در این بیت میگوید، بعد از داعی، یعنی پس از تمایل و انگیزه نسبت به مطلوب، که شرط اول اراده است، باید درک ملایم نسبت به فعل حاصل گردد. تا درک ملایم نباشد، اراده به وجود نمیآید. درک ملایم...
تفاوت ارزشها و هستیها
میانگریهای هستی و نقش و نگارهای آفرینش با یکدیگر تفاوت دارند. و در این میان، ارزشها نیز گروه خاصی از هستیهاست، فلسفه بحث از مطلق وجود است، نه وجود مطلق. لذا، فلسفه همیشه از هستیهای حقیقی بحث میکند...
هستیشناسی جامعه
در سلسلهی هستیهایی که، که بر طبق نظریهی ما، به بایستیهای اخلاقی و سیاسی میگراید موضوعات و مسائلی هست که حق داریم راجع به آنها سؤال کنیم ولی دانشمندان جامعهشناسی معاصر، چه غربی و چه پیروانشان در شرق،...
صحت و فساد از منظر فلسفهی اخلاق
فرنگیها مفاهیمی از قبیل صحت و فساد را جزو ارزشها به حساب میآورند و معتقدند که اینها دستوری هستند، نه اخباری؛ نمیتوانید از آنها خبر بدهید، چون چیزهایی نیستند که هستی واقعی و عینی داشته باشند تا بتوان...
تقابل عدل و ظلم
سؤالی که میخواهیم مطرح کنیم این است که تقابل عدل و ظلم جزو کدام یک از اقسام تقابل است. چهار قسم تقابل وجود دارد:
مبادلهی منطقی هستی و بایستی
علمای شیعی حرارت را، که ذاتاً کیفیت است، به صورت کمیت درمیآورند و آن را درجهبندی میکنند. درجهبندی حرارت ثانیاً و بالعرض است، چون کیفیت از آن جهت که کیفیت است، مقدار ندارد زیرا هر مقولهای که ذاتاً...
چگونه مادهی بایستی را از مادهی هستی به دست میآوریم؟
حکمت عملی، که اخلاق به معنای اخص جزئی از آن را تشکیل میدهد، چیزی جز اختیار در ایجاد و سازندگی خود و جامعه نیست و، «بایستی» ای که عموماً در اخلاقیات میآوریم تحقیقاً همان بایستیای است که در وجود به کار...
ریشهی لغتهای اخلاقی در لغتهای هستیشناسانه
لغتهای اخلاقی از لغتهای ناظر به هستی سرچشمه میگیرد. همانگونه که حکمت اسلامی مدعی است، هستیها به دو گونهی متفاوت بخش میشود: هستیهای نامقدور، که مربوط به حکمت نظری است، و هستیهای مقدور، که از آنِ...