سعد بن منصور بن كمونه (683 - 622 ه .ق.) نويسنده المطالب المهمله - كه بخش منطق آن به سبك دو بخشي تدوين شده است - در برخي از آثار خويش به طرح معماي دروغگو پرداخته است. حكماي حوزه شيراز، ديدگاهش را از مكاتبه...

خواجه طوسي (672 - 598 ه .ق.) از منطق نگاران نُه بخشي در قرن هفتم است. وي در تعديل المعيار في نقد تنزيل الاسرار كه كتاب دو بخشي ابهري را مورد ارزيابي قرار مي‌دهد، به طرح معماي جذراصم پرداخته است. وي ابتدا...

شبهه كلّ كلامي كاذب، كه نزد منطقدانان قرن هفتم به نام شبهه جذر اصم خوانده شده است ، غالبا در منابع منطق دوبخشي، مورد بحث قرار گرفته است. اثيرالدين ابهري، نصيرالدين طوسي، علّامه حلّي، نجم‌الدين كاتبي، سعدالدين...

بيرون شدي كه اميرصدرالدين دشتكي، ارائه مي‌دهد در واقع تلاشي براي نشان دادن صدق و كذب ناپذيري جمله كل كلامي كاذب است. ريشه معما، صادق و يا كاذب انگاشتن جمله كل كلامي كاذب است. در حالي كه آن نه صادق است...

تأملات فلسفي حكيمان حوزه فلسفي شيراز (نيمه دوم قرن نهم تا پايان قرن دهم) نقطه عطفي در تاريخ تفكر فلسفي فرهنگ اسلامي است. انديشه هاي كلامي، مداقه هاي منطقي و تأملات فلسفي قرن هفتم غالباً به وسيله اين حوزه...

روي آورد متكلمان به مسأله كل كلامي كاذب، رهيافتي ابزار انگارانه است. بر خلاف رويكرد منطق دانان كه به منظور حل معما و يافتن برون شدي از آن، به طرح مسأله مي پردازند، متكلمان معماي جذراصم را به منزله روشي...

تطور تاريخي مسئله معماي دروغگو نزد دانشمندان مسلمان، هشت دوره مشخص دارد. تحليل متكلمان را در دوره دوم مي توان تفسير كرد. متكلمان اين معما را غالباً از جهت كاربردي در نقد نظريه هاي رقيب به عنوان روشي جهت...

مبناي‌ تحويل‌ شرطي‌ به‌ حملي‌ و سالب‌ به‌ موجب‌ اين‌ بوده‌ است‌ كه‌ شرطي‌، از اساس,‌ حملي‌ است‌ و در دل‌ سلب‌، ايجاب‌ نهفته‌ است‌، اما مبناي‌ تحويل‌ جزئي‌ و آنچه‌ در حكم‌ آن‌ است‌ (مهمل‌) اعتبار قضية‌...

ملاصدرا در التنقيح‌، ارجاع‌ قضايا به‌ حمليِ موجبِ كلي‌ ضروري‌ را «قاعدة‌ اشراقي‌» مي‌خواند و آن‌ را در ساده‌ كردن‌ بسياري‌ از مباحث‌ منطقي‌ بكار مي‌برد. اين‌ مسئله‌ ابعاد گوناگوني‌ دارد.ارجاع‌ شرطي‌ به‌...

محقق نائيني از جمله انديشمندان شيعي در علم اصول فقه است كه با دسته بندي قضايا به حقيقيه و خارجيه، احكام شرعي را بر قضاياي حقيقيه بنيان گذارده است. اين نوشتار كوشيده است افزون بر گزارش تعريف هاي اين محقق...