مسیر جاری :
بازنگري در نقدها و نوآوري هاي منطقي سهروردي در حکمه الاشراق
مشهور است كه شيخ شهاب الدين سهروردي، درزمينه منطق ارسطويي نقدها و نوآوري هايي دارد. از جمله اينكه ايشان قاعده مشائيان در باب تعريف را نقض و نقدهاي اساسي برآن وارد كرد. همچنين ايشان همه قضاياي موجهه را...
تبيين جايگاه عقدالوضع در منطق
كاربرد صحيح قضاياي محصوره درقواعد و استدلال ها، به شناخت دقيق معناي اين قضايا بستگي دارد. اشتمال محصوره ها بر عقدالوضع وعقد الحمل، مي طلبد كه براي شناخت كامل مفهوم اين قضايا، آنچه در ناحيه عقد الوضع و...
ابهام زدايي از قضاياي حقيقيه، خارجيه، معدوليه و سالبه المحمول
منطق صوري قديم، از زمان ارسطو تا مظفر، اصطلاحات بسياري ساخته است كه مي توان گفت تا به امروز همه آنها تحولات مفهومي فراواني يافته اند. متاسفانه در ميان فيلسوفان مسلمان و منطق دانان معاصر كشورمان كه تعلق...
تبيين وجه صدق اوليات
اوّليات يكي ازمبادي معرفت است كه معارف نظري صادق بر پايه آن استوار است. اين عنوان همه قضايايي را كه صرف تصور براي جزم به صدق آنها كافي است دربرمي گيرد؛ اعم از قضاياي تحليلي به اصطلاح كانت يا اصل عدم تناقض...
روشي جديد در استنتاج صوري با كمترين قاعده
در منطق قديم چه در استدلالهاي مباشر و چه در قياسها، هر كدام از قواعد استنتاج جداگانه معرفي مي شوند و شرايط آنها بازگو ميشود و استنتاج بر اساس آن سامان مي يابد و گاه براي تبيين برخي از اين قواعد آنها را...
«سلب لزوم » و «لزوم سلب» در شرطي سالبه کلّيه
درتحليل شرطي هاي سالبه کلّيه ،ميان ابن سينا و خواجه نصيراختلافي وجود دارد: ابن سينا اين شرطي ها را از باب «سلب لزوم» گرفته است و خواجه نصير از باب«لزوم سلب» خواجه نصير بر تفاوت ميان سلب لزوم و لزوم سلب...
حمليه مردده المحمول و کاربرد آن در استدلال هاي مباشر و قياس هاي اقتراني
حمليه مردده المحمول پس از سده هفتم در ميان منطق دانان مورد توجه واقع شده است. اين قضيه، حمليه اي است که ترديد در ناحيه محمول آن است. بنابراين، با قضيه منفصله که ترديد بين دو قضيه است، تفاوت دارد. اين قضيه...
سبکي و منطق؛ مفارقت يا مرافقت
دانش منطق از همان آغاز ورود به عالم اسلام، در ميان فقيهان شافعي مذهب روندي يکنواخت نداشته است؛ گاه با ورود تازيانه هاي اعتراض بر تارک منطق، اين دانش در نشيب فر رفته است و برهه اي ديگر، با پشتيباني هاي...
سر بداهت تصوري
در اين مقاله، شش نظريه از نظريه هايي که درباره سر بداهت تصوري مطرح شده، بررسي و نقد شده است. اين نظريه ها عبارتند از :الف) نظريه عموميت؛ ب) نظريه بساطت؛ ج) نظريه تحويل به علم حضوري؛ د) نظريه مشاهده مثل؛...
بررسي مناظره سيرافي با متي در نقد منطق
منطق تکويني از نظر تاريخي، همزاد انديشه بشري است. اما تدوين قواعد منطق بنابر قول مشهور، نخست به دست ارسطو صورت گرفته است. پس از او، شاگردان و پيروان به شرح و تفسير آن پرداختند. و مجموعه کتاب هاي منطق ارسطويي...