مسیر جاری :
تناسب گریزی در بلاغت بر پایه ی اصل همکاری گرایس و نظریه ی تناسب
هربرت پاول گرایس (1913-1988م) در سال 1967م نظریه ی معنای ضمنی (Thory of Implicature) خود را مطرح کرد. او در سال 1978م در مقاله ای با نام «منطق و گفت و گو» نظریه ی پیشرفته تر اصل همکاری زبانی
نظریه ی استعاره مفهومی و جایگاه آن در پژوهش های ادبی ایران
برخلاف دیدگاه ها و رویکردهای سنتی- که کاربردهای استعاره را در بررسی کلمات و حداکثر عبارات به زبان ادبی محدود می کرد- دیدگاه شناختی، استعاره را بنیادی برای درک الگوهای معنایی موجود در زبان و نظام فکری افراد...
بهره گیری از الگوی تحلیل گفتمان انتقادی در نقد ادبی
نقد ادبی شامل فرایند توصیف، تحلیل، شناخت و ارزش گذاری ویژگی های زبانی، فرازبانی و سازمان متن آثار ادبی در بافت گفتمانی خاص است. اگر ناقد متن ادبی باید اثر ادبی را بشناسد، سپس آن را تحلیل کند و آنگاه به...
بازشناسی و تبیین یک ژانر ناشناخته در ادب فارسی (حماسه ی عرفانی)
ژانر یا انواع ادبی از مقولات بنیادین ادبیات است که از آغاز پیدایش نقد ادبی تاکنون، صاحب نظران و منتقدان درباره ی آن سخن گفته اند. در روزگار ما، تعریف نورتروپ فرای مبتنی بر برقراری پیوندها، روابط و مناسبات...
واکاوی نظریه ی نظم عبدالقاهر جرجانی
اکنون در میان پژوهشگران نقد ادبی، دو نام عبدالقاهر و نظریة النّظم چنان به هم پیوند خورده اند که اینشتاین و نظریه ی نسبیت. اهمیت این نظریه درآن است که نقطه ی عطف و تحول عظیمی در سیر تطوّر علم بلاغت و نقد...
نقدی بر برداشت های زیباشناختی کهن
زیباشناسی کهن که بیشتر ذیل دو عنوان پرشکوه «علم بدیع» و «علم بیان» قرار می گیرد، همواره از محاسبه ی روابط قدرت در فرایند ظهور و افول امر زیبا طفره رفته است. این رفتار بیش از هر چیز با جایگاه(3) منتقدان...
نقد و نظریه پردازی فرمالیستی در قرن ششم هجری
در فضای ادبی پیش از مشروطه در ایران، نظریه پردازی و نقد چندان مجال بروز نیافته است؛ زیرا نظریه پردازی حاصل تفکر انتقادی است و تفکر انتقادی نیز دستاورد نگرش عقلی به جهان و هستی. از این رو، نقد و نظریه به...
نقد و بررسی آرا و نظریات ادبی اخوان الصّفا
اخوان الصفا نام جمعیتی سرّی است که در سده ی چهارم هجری در جهان اسلام شکل گرفت. هدف این جمعیت، آمیختن دین به فلسفه و تعدیل آن به وسیله ی حکمت بود. برخی از شرق شناسان معتقدند حکمت یونانی از طریق اخوان الصفا
بحران اصطلاح سازی در نقد ادبیات باستانی
اصطلاحات نقد ادبی ابزارهایی برای درک، مطالعه و خلق متون نقدی به شمار می روند. بر اساس این، هرگونه تلاش برای تصحیح، تدقیق، شیواسازی و آسیب شناسی در این حیطه، گامی برای افزایش غنای نقد ادبی است. امروزه،...
عربی زدگی در شرح و تحلیل متون ادب فارسی
از آفت های بزرگ در شرح و تحلیل متون ادب فارسی، استناد بسیار به امثال و اشعار عربی و بی توجهی به فرهنگ و ادب باستانی ایرانیان است که پس از دفاع حسینعلی محفوظ از پایان نامه خود با نام متنبی و سعدی و چاپ...