پدرِ «محمد» در دستگاهِ «محمدِ بنِ سعیدِ ابنِ مردنیش» امیرِ مرسیه، پایگاهی بلند و برجسته داشت. پس از فروپاشیِ «مرسیه» به دستِ «موحّدان» خانواده یِ محمد، به «اشبیلیه» کوچ کردند، سالِ 568/ 1172، و محمد در...

ابنِ عربی، از آن سویِ پرده یِ سده هایِ ششم و هفتم هجری ( دوازدهم و سیزدهم میلادی)، و از جهانِ اسلام و اندلسِ آن روزگاران، چه سخن و پیامی می تواند برایِ ما در سده یِ بیست و یکم داشته باشد؟ پیش از آن که...

یک مسلمان به دشواری می تواند از میانِ اندوخته ها و آگاهی هایِ دینی ای که به دست می آورد، تجربه هایِ روحی ـ روانی را از بن مایه هایِ عقلانی جدا سازد: بن مایه هایِ عقلانی ای که کم کمک درباره یِ دین و عقایدِ...

ابن عربی به لحاظ «سر‌القَدَر» جبر را و به لحاظ «سرّ‌سرّ‌القَدَر» تفویض را نفی می کند. به عقیدۀ او هر کاری از جهت ایجاد و اظهار، به خدا برمی گردد و از جهت قابلیت و قبول به انسان. تفکیک جهت ایجاد از جهت...

ابن عربی منکر خلود در جهنم و جاودانه بودن عذاب ظاهری و باطنی نیست. اگر وی، از قطع عذاب و حدوث نعمت برای اهل آتش (جاودانگان در جهنم) سخن می گوید، منظور از آن، حصول عادت و مزاج مناسب با عذاب و عدم

از نگاه ابن عربي حق داراي دو جنبه مخفي و متجلي است. به همين نسبت دعوت پيامبر اسلام(ص) داراي دو ويژگي تنزيهي و تشبيهي است. تنزيه همان تصديق به ناشناختني بودن جنبه مخفي حق است و تشبيه در ارتباط با جنبه متجلي...

اصطلاح «كلمه» حتى يكبار هم در مثنوى ديده نمى شود (رك از دريا به دريا / فرهنگ واژه نماى مثنوى) وضع و حال اصطلاح حقيقت محمدى نيز چنين است. اما در مثنوى ابياتى مى توان يافت كه همان صفاتى كه ابن عربى و اتباعش...

حقيقت محمدى، نامى است از نام هاى متعدد فيض مقدس يا وجود منبسط بر اعيان. عرفاى تابع ابن عربى، براى اين مفهوم، لااقل 23 نام گوناگون وضع كرده اند (دشتى، 1382، ص47). اين وجود عام منبسط، در عرفان نظرى همان...

انسان كامل از اصطلاحات كليدى عرفان نظرى است. بنابر نظر اهل عرفان انسان كامل علت غايى خلقت; سبب ايجاد و بقاى عالم; اسم جامع الهى; واسطه ميان حق و خلق; راهنماى خلايق در شريعت و طريقت، و داراى هويتى الهى...

متفكرانى مانند امام خمينى(رحمت الله علیه) و شهيد مطهرى(رحمت الله علیه) كه اعتقادات مردم را موروثى و تابع محيط مى دانند (وسخنانشان دراين باب درمقاله اى از اينجانب درهفت آسمان، شماره 15 آمده است)، بااين...