اصل هَمز همان فشردن و شکستن است. در مفردات راغب آمده است: «همزتُ الشيء في کفي» يعني عصاره‌ي آن را گرفتم؛ و «همز الانسان في اغتيابه». در قرآن آمده است: هَمّازٍ مَشَّاءٍ بِنَميمٍ، گفته مي‌شود: «رجل ‌هامز...

خداوند اضافه کننده‌ي وجود، خالق هر موجود است و از کمال او دور است که مخلوقاتش را به خود واگذارد تا بدون نظام پيش بيني شده حرکت کنند و يا بدون هدف و غايت به سوي آن بکوشند. پس نظام مقدر و راهي که اين نظام...

هيچ تعريفي از نور مثل خود نور نيست، و چگونه چيزي قابل تعريف مي‌گردد در حالي که ‌اشياء به واسطه‌ي آن تعريف مي‌شوند! و يا کسي که منشأ دلالت بر اشياست و ابزار کشف و اظهار آنها؟ تعريف آن اين است که به وسيله‌ي...

برگرفتن همه‌ي معاني نفس آسان نيست، کافي است به مهمترين آنها اشاره شود. از جمله به معناي روح در آيه‌ي: أخرِجُوا أنفُسَکُم؛ يعني ارواحکم و به معناي ذات و حقيقت شيء، به اين معنا، بسياري از آيات را مي‌توان...

وَأَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ. چه نيکوست از نعمت خداوند سخن گفتن! همچون خود نعمت شيرين و زيباست، و همچون نعمت غني و گسترده. انديشه هر چه بخواهد در آن گسترش مي‌يابد و زبانها به درازگويي کشيده مي‌شوند....

شيخ صدوق، در معاني الأخبار از سعيد بن جُبير و او از ابن عباس روايت مي‌کند که، عربي به پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلم) گفت: «السلام عليک يا نبيء الله.» و حضرت فرمود: «من نبيء الله نيسنم بلکه نبي الله...

ميثاق، همان عهد و پيمان محکم و استوار است از «وثقت الشي‌ء» يعني «أحکمته شداً و ربطاً» (آن را محکم و سخت بستم). يعني پيمان بستن بر وديعه‌ا‌ي مثل قول و مِلک و مانند آن. بارزترين معاني آن در قرآن و مهمترين...

شايد از بين تعريفهايي فراوان که از مرگ يافتم، دقيقترين و فراگيرترين آن، تعريف ميرداماد در القبسات باشد. او مي‌گويد: «حقيقت مرگ جسماني، انتقال جوهر نفس ناطقه از اقليم زمان به عالم دهر، و از حيات ظاهري به...

در لغت، مصدر «مَلَک» می‌باشد؛ و تاء برای مبالغه در شدت و تملک به آن اضافه شده است؛ مثل رحموت و رهبوت که مبالغه‌ی رحمت و رهبت است. به نظر راغب، «ملکوت خاص ملک خداوندی است.»

مکر در کاربرد لغوي، يعني آبياري کردن زمين، گفته مي‌شود: «أمکروا الارض فانها صلبة ثم أحرثوها»؛ يعني آبياري کنيد. گويي آبياري کردن همان چاره‌جويي در خشکي زمين به وسيله‌ي آب است تا خاکش نرم گردد و شخم زدن...