تبادر، از نظر لغت، ثلاثی مزید و مصدر باب تفاعل است، از ریشه‌ی بدر، به معنای شتاب کردن، عجله کردن و پیشی گرفتن (= سبقت)، «تبادر القوم: اسرعوا» (لسان العرب؛ المنجد، ماده‌ی بدر). در اصطلاح علم اصول فقه، تبادر...

تأخیر بیان از وقت حاجت، اصطلاح اصولی؛ بیان در موارد گوناگونی استعمال می‌شود از آن جمله: در مورد مبیّن که بیان کننده‌ی مجمل است، و در مورد مخصّص یا تخصیص که عهده دار بیان عام است، و در مورد مقیّد (به کسر)...

شلایرماخر، متكلم و ادیب آلمانی، از 1768 تا 1834 میلادی زندگی كرده و اگر دوران ظهور و شكوفایی اندیشه او را- كه از پایه گذاران هرمنوتیك جدید است- سرآغاز این دانش بدانیم باید بگوییم حدود دو قرن از پیدایش...

با نگاهی دقیق به فقه آشكار می‌گردد كه فقه مجموعه قواعدی است كه عملاً بر كلیه جنبه‌های زندگی آدمی اعم از مادی و معنوی ناظر است. بر این مبنا، قواعد مربوط به طرز رفتار دولت‌ها در زمان جنگ و صلح و حالت بی‌طرفی...

فقه به عنوان نظام حقوقی اسلام از زمره نظام‌های حقوق نوشته است كه قانون در آن نقش مهمی را ایفا می‌كند. در نتیجه مباحث مربوط به قانون همچون قانون گذاری، قانون گذار، قانون گرایی و . . . اهمیتی ویژه برای فقه...

هدف این نوشتار بررسی رابطه‌ی فقه و اخلاق است و از آنجا كه مباحث گوناگونی در این راستا مطرحند تلاش شده است تا مقایسه‌ای بین فقه و اخلاق داشته و مبادی تصوری و تصدیقی هریك از آن دو را برشمرده و از این طریق...

فقه چیست؟ موضوع آن كدام است؟ چه ضرورتی دارد؟ تحولات آن در بستر زمان چگونه بوده است؟ قلمرو آن تا چه حد است و غرض از تشریع فقه چیست؟ منابع مقررات فقهی كدام است؟ اینها موضوعاتی است كه ما در بخش اول این نوشتار...

این نوشتار بر آن است در وهله‌ی نخست، ضرورت بحث از موضوع عرف و فقه را از جهات گوناگون مورد بررسی قرار دهد و روشن سازد كه میدان تحقیق در این زمینه، بسی گسترده و عمیق است.

تاریخچه‌ی قانون، ضرورت جعل و عمل به آن، به تاریخ تشكیل زندگی جمعی بشر برمی گردد و از روزی كه انسان، به زندگی اجتماعی گرایید ولو به گونه‌ای بسیار ساده و ابتدایی، ضرورت وجود قانونی كه بتواند آن اجتماع ساده...

در این مقاله سعی شده است اثبات شود كه مسئله‌ی تعدد قرائت‌ها از دین با اجتهاد، كاملاً فرق دارد. برای اثبات این مطلب ابتداً مفهوم اجتهاد و تعدد قرائت‌ها از دین مورد بررسی قرار گرفته تا محل نزاع روشن شود...