کمک های اولیه حوادث ناشی از آب
تهیه کننده: سید محمد هادی میر مطلبی
منبع : راسخون
منبع : راسخون
سيل
رعايت نکات ايمني قبل از وقوع سيل
2. کيف امداد و نجات هلال احمر را همواره در منزل آماده داشته باشيد .
3. از منابع مختلف از جمله راديو و تلويزيون و ساير وسايل ارتباطي ، مانند بي سيم و پايگاه انتظامي ، اطلاعات و آگاهي هام لازم را دريافت کنيد .
4. براي زمان وقوع سيل ، در منبعي مطمئن آب سالم ذخيره کنيد .
5. در مناطق سيل خير ، تأمين مالي و جاني در برابر زيان هاي احتمالي ضروري است ، لذا بهتر است اسناد و ساير اوراق بهادار را در جعبه اي مطمئن قرار دهيد .
6. در نظر داشته باشيد که اگر به شما گفته شد منزل را تخليه کنيد ، به چه جاهايي مي توانيد برويد ؟ بنابراين از قبل چند مکان را انتخاب کنيد .
7. همواره کمي بنزين در باک اتومبيل داشته باشيد ، زيرا ممکن است مجبور شويد خانه را ترک کنيد .
8. با مناطق سيل گير آشنا شويد . براي اطلاع بيشتر مي توانيد با مرکز جمعيت هلال احمر محل خودتان تماس بگيريد .
9. تابلو برق را در طبقات فوقاني ساختمان جا سازي کنيد .
نزولات آسماني سنگين ( باران شديد ) ممکن است زندگي انسان را به خطر اندازد ، پس
در هنگام وقوع سيل به اين نکات توجه کنيد :
1. اگر در خارج از ساختمان ( اداري ، مسکوني ) هسيتد ، خونسرد باشيد .
2. از جاده هاي هموار عبور کنيد و به محل هايي که امکان فرو ريختن آنها وجود دارد ، نزديک نشويد .
3. اصل بهداشت رواني عبارتست از از حفظ خونسردي و همدلي با ديگران ، توأم با اميد به خداوند سبحان . لذا اين نکته را هرگز فراموش نکنيد .
4. در صورتي که مجبور به ترک منزل يا محل سکونت خود هستيد ، قبل از خروج ، حتماً جريان برق ، آب و گاز را قطع کنيد . هنگامي که هشدار سيل منتشر مي شود :
5. به پيامهاي راديو و تلويزيون براي کسب اطلاعات و دستورالعمل هاي لازم ، گوش کنيد و در صورتي که دستور تخليه داده شد ، فوراً اين کار را انجام دهيد .
وقتي که اطلاعيه يک سيلاب برق آسا پخش مي شود :
6. اگر تصور مي کنيد سيل قبلاً شروع شده است ، فوراً منزل را ترک کنيد ،چرا که ممکن است پيش از چند ثانيه وقت گريز داشته باشيد .
7. گوش به زنگ باشيد تا در صورت اعلام سيلاب برق آسا ، به سرعت منزل را ترک کنيد .
سريع عمل کنيد :
8. اگر ماشين شما در آب هايي که به سرعت سطح آنها بالا مي آيد ، گير کرده است ، فوراً آن را رها کنيد و به محل مرتفعي برويد .
9. به آرامي رانندگي کنيد و مراقب خرابي هاي جاده و شيب ها باشيد .
10. هنگام رانندگي از دنده هاي سنگين استفاده کنيد ، زيرا ترمزها در آب به خوبي کار نمي کنند .
11. اگر خانه شما در محل مرتفعي است همان جا بمانيد .
12. به نقطه مرتفعي دور از رودخانه ، نهرها ، جويبارها و زهکشي ها برويد .
13. اگر پياده هستيد ، از نقاطي که در آن سطح آب از زانو بالاتر است ، عبور نکنيد .
اقدامات لازم بعد از وقوع سيل
2. براي کسب اطلاعات و دستورالعملهاي لازم به راديو گوش دهيد .
3. به افراد آسيب ديده ، کمک هاي اوليه را برسانيد و در صورت نياز از ديگران کمک بخواهيد .
4. از منطقه سيل زده دور شويد ، مگر آنکه از شما درخواست کمک شده باشد ، يا اينکه بتوانيد کمک کنيد .
5. از سيم هاي آويزان برق و منابع اصلي آب و شبکه هاي تخريب شده فاضلاب ، دور شويد و اين موارد را به مقامات مسئول گزارش دهيد .
6. سيل به خطوط برق آسيب مي رساند و موجب بروز آتش سوزي مي شود . اين تخريب مي تواند آتش سوزي در انبارهاي حاوي مواد سوختي را گسترش دهد .
7. سعي کنيد شعله هاي کوچک را خاموش کنيد و به سرعت با آتش نشاني و اورژانس تماس بگيريد .
8. منابع تخريب شده آب ممکن است باعث کاهش فشار آب شوند ، لذا هنگام فرونشاندن حريق به اين نکته توجه کنيد .
9. مراقب مارهاي در منطقه سيل زده باشيد ، زيرا سيل مارها را از لانه بيرون مي کشد.
سیلاب
اثر سيلاب‌ها در جوامع با انجام اقدامات محلي از جمله زهكشي، ساخت سد يا ديگر اقدامات مربوط به ممانعت از جاري شدن سيل قابل كاهش مي‌باشند. سيلاب‌ها در دشت‌هاي سيلابي مشخصي جاري ميشوند. در زماني كه بارندگي طولاني در طي چند روز، بارندگي شديد در مدت زماني كوتاه يا عللي از قبيل مثل آب شدن يخ‌ها و تجمع خار و خاشاك منجر به طغيان رودخانه يا جويبار مي‌گردند و سيل منطقه را احاطه مي‌نمايد. در زمستان و اوايل بهار برف‌هاي ذوب شده با آب باران يكي ميشوند؛ طوفان‌هاي رعدآساي شديد بارندگي سنگيني را در فصول بهار و تابستان به همراه دارند؛ يا گردبادهاي موسمي منجر به بارندگي شديد در نواحي ساحلي داخل كشورها در فصول تابستان و پاييز مي‌گردند. سيلاب‌هاي ناگهاني ظرف 6 ساعت بارندگي يا پس از شكسته شدن سد يا ديوارة رودخانه يا بدنبال رها شدن آب ناشي از ذوب شدن يخ‌ها و تجمع خار و خاشاك جاري ميشوند و افرادي كه آمادگي ندارند را در بر مي‌گيرد. شما هميشه از وقوع سيلاب‌هاي ناگهاني و كشنده مطلع نمي‌باشيد. بنابراين اگر در مناطقي زندگي مي‌كنيد كه در معرض جاري شدن سيلاب‌هاي ناگهاني مي‌باشند، حمايت از خانواده و اموال خود را برنامه‌ريزي نمائيد. از آنجائي كه خشكي از دشت و صحرا يا جنگل‌ها حاصل و تبديل به جاده‌ها و محل پارك اتومبيل‌ها مي‌گردند، توانايي جذب آب باران را از دست ميدهند. شهرنشيني جريان آب را 2 تا 6 برابر نسبت به جريان آن در زمين‌هاي طبيعي افزايش ميدهد. در طول مدت زماني كه سيلاب در شهر جريان مي‌يابد، خيابان‌ها مبدل به رودخانه‌هاي روان مي‌گردند، و طبقات زيرزميني و پل‌ها از آنجائي كه با آب پر ميشوند، مي‌توانند منجر به مرگ و مير گردند. برخي عوامل به جاري شدن سيلاب كمك ميكنند. دو عامل كليدي، شدت بارندگي و مدت زمان آن مي‌باشد. شدت، سيلاب‌ها به ميزان بارندگي و مدت زمان بارندگي بستگي دارد. همچنين، نقشه‌‌برداري (توپوگرافي)، وضعيت خاك و پوشش زمين نقش مهمي ايفاء ميكنند. اكثر سيلاب‌هاي ناگهاني در اثر وقوع طوفان‌هاي رعدآساي تدريجي جاري ميشوند. از طرف ديگر، سيلاب‌ها مي‌توانند كند يا تند جريان يابند، ولي بطوركلي ساعتها يا روزها ادامه مي‌يابند.
سيل شهري
در ميان آنها ميتوان له موادر زير اشاره نمود :
آلودگي وموضوعات مواد خطرناك:
از جمله :
1- مدفوع انسان و حيوان
2- باكتري و سايرعوامل بيماري زاي منتقل شونده از راه آب
3- اسيد و مواد قليايي
4- ترشحات شيميايي و خالي كردن مواد شيميايي به طور غير قانوني (فاضلاب صنعتي)
5- مواد شيميايي خشك بدست آمده از انبارها و زيرزمينها
7- خانواده پلي كربنيدها
8- سوختهاي هيدروكربن ( گاز ،نفت ، بنزين و.... )
9- سم دفع آفات و موادشيميايي كشاورزي
10- مواد شيميايي معمولي
11- جسد انسان و لاشه حيوانات
مناطق صنعتي وكشاورزي بايد به خاطر مواد خطرناك و آلوده كننده با دقت بيشتري نظارت شوند .
موارد زير را كنترل نماييد:
1-پلاكاردها و برچسبها ، طرح و شكل ظروف نگهداري مواد
2-اسناد بارگيري از جمله طرحهاي مديريت مواد خطرناك و برگه هاي اطلاعات درباره ايمني مواد
3- ويژگيهاي فيزيكي و كميّت مواد
آمادگي براي سيلاب :
از خطرات سيلاب آگاه شويد. سيلاب‌ها مي‌توانند تخته سنگ‌ها را جابجا كنند، درختان را واژگون نمايند، ساختمانها و پل‌ها را خراب كنند و كانال‌هاي جديد را از بين ببرند. ارتفاع آب سيلاب به 10 تا 20 فوت ميرسد و غالباً مجموعة كشنده‌اي از آوار را به همراه دارد. همچنين باران‌هاي سيل‌آسا مي‌توانند ريزش فاجعه‌انگيز و آوارها را نيز در برگيرند.
صرف‌نظر از چگونگي جاري شدن سيل يا سيلاب‌هاي ناگهاني، شيوة در امان ماندن قانون حفظ امنيت ساده است:
بالاي مرتفع‌ترين زمين بايستيد و از آبهاي سيلاب دوري كنيد. حتي كم عمق‌ترين آبهاي سريع سيلاب قويتر از آنچه كه افراد تصور ميكنند، مي‌باشند. خطرناك‌ترين كار ممكن اين است كه سعي كنيد در آبهاي سيلاب راه برويد، شنا كنيد يا شيرجه بزنيد. دو فوت از آب منجر به جابجايي اكثر اتومبيل‌ها از جايشان خواهد شد.
برنامه‌ريزي براي سيلاب
برنامه‌ريزي ويژه جاري شدن سيلاب را انجام دهيد.
درخصوص خطر جاري شدن سيل در منطقه خود و ارتفاع سطح سيلاب آموزش ببينيد. در مورد خطر وقوع سيل در منطقة خود با اداره مديريت اضطراري، خدمات ملي آب و هوا در محل يا سازمان برنامه‌ريزي و منطقه‌‌بندي تماس حاصل فرمائيد. آگاهي از شرايط محيطي به ويژه براي خانه‌هايي كه در نزديكي نهرها و سدها واقع مي‌باشند شما را قادر خواهد كرد تا از تأثير احتمالي سيلاب بر خانه‌اتان مطلع گرديد. چنانچه در معرض خطر جاري شدن سيلاب مي‌باشي با مأمور بيمه گفتگو كنيد.
راديو خود را تنظيم كنيد تا از اطلاعات اضطراري به روز مطلع شويد.
برنامة تخليه را در نظر بگيريد. هر عضوي از خانواده شما بايد بداند به هنگام ترك خانه كجا برود. تصميم به برنامه‌ريزي در آخرين لحظه ميتواند منجر به آشفتگي و پريشاني گردد.
درخصوص جاري شدن سيل با خانواده خود بحث و مذاكره نمائيد. هر فردي در زماني كه تمام اعضاء خانواده با هم نيستند بايد بداند كه چگونه عمل نمايد. بحث و گفتگو قبل از زمان وقوع سيلاب به كاهش ترس و نگراني كمك مي‌كند و همگي از چگونگي پاسخگويي مطلع مي‌گردند.
به كودكان چه بايد گفت
از مناطق سيل‌زده دور شويد. حتي اگر امن به نظر ميرسد، ممكن است، آب سيلاب هنوز بالا بيايد.
هرگز سعي در راه رفتن، شنا كردن، شيرجه زدن يا بازي كردن در آب سيلاب نكنيد. شما در سطح آب قادر به مشاهدة شدتي كه سيلاب جريان دارد و يا ديدن حفره‌ها و آوارهاي زير آب نمي‌باشيد.
در صورتي كه در وسيلة نقليه هستيد و آب پيرامون شما را فرا گرفته است،چنانچه مي‌توانيد به سلامت خارج شويد، فوراً اين كار را بكنيد و به بالاترين سطح برويد. آب وسايل نقليه را با خود مي‌برد.
مراقب مارها در نواحي سيل‌زده باشيد. آبهاي سيلاب مارها را از خانه‌هايشان بيرون مي‌كشد.
از كنار جويبارها و نهرهاي مناطق سيل‌زده عقب بايستيد. بسترهاي مارپيچ غالباً بدليل بارش باران سنگين ناپايدار مي‌باشند و مي‌توانند شما را ناگهان كشيده و سريعاً به داخل آب در حال حركت پرتاب نمايند.
هرگز در اطراف آبهاي مرتفع، لجن‌هاي طوفان، گودال‌ها، مسيل‌ها يا مجراهاي آب بازي نكنيد. آب سريع و روان به راحتي شما را با خود مي‌برد.
تمام موادغذايي را كه آغشته به آبهاي سيلاب شده‌اند، دور بريزيد. آب آلودة سيلاب حاوي ميكروب و اجرام مختلف است. خوردن غذاهاي آلوده به آبهاي سيلاب ميتواند شما را بيمار كند.
آشنايي با وظايف گروه امداد به هنگام ديدن نفر در آب
اين كار بسيار اشتباه نيز مي باشد نفرات بايد در اين مورد به نحوه كمك رساني قبل از اينكه به آب بروند آگاهي كامل داشته باشند.
روش اطلاع رساني به سرپرست تيم
آشنايي با شيوه نجات فرد و انتقال آن به خشكي
غرق شدگي
غرق شدگي هنگامي اتفاق مي افتد كه كسي در مايعاتي مثل آب تنفس كند نشانه هاي غرق شدگي ممكن است در اثر مايع استنشاق شده يا با اسپاسم رفلكسي در حنجره اتفاق بيفتد
در 10 تا 20 درصد از غرق شدگي هاي واقعي، فرد به دليل اسپاسم رفلكسي جان خود را از دست مي دهد و هيچ مدركي دال بر آسپيراسيون (تنفس در مايع) وجود ندارد. آسپيراسيون آب تميز تعادل الكتروليتي بدن را به هم زده و باعث پاره شدن گلبولهاي خون مي شود. آسپيراسيون آب مايع را به داخل ريه ها و از آنجا به جريان خون كشانده و موجب تورم ريوي (تجمع مايع در ريه ها) مي شود.
علائم و نشانگان
اقدامات اوليه :
بايد بلافاصله پس از خروج مصدوم بيهوش از آب ، دهان وي را از گل و لاي و شن پاک کرد . نبايد وقت را براي خارج کردن آب از ريه ها و معده هدر داد . به وضعيت تنفسي و ضربان قلب دقت شود . چنانچه تنفس خودبخودي از کار افتاده است ، فوراً تنفس مصنوعي شروع شود و چنانچه ضربان قلب از کار ايستاده است به سرعت ماساژ قلب به طور صحيح و اصولي انجام گردد . مجدداً تأکيد مي شود ، نبايد وقت را براي خارج کردن آب از ريه ها تلف کرد ، چرا که با دادن تنفس مصنوعي قوي و مناسب تمام آب از ريه ها جذب بدن مي شود . در اوايل تنفس مصنوعي قدري مشکل است ولي با جذب آب به بدن ، تنفس دادن راحت تر مي شود . اگر طي عمليات احياء فرد مصدوم استفراغ کرد ، فوراً او را به پهلو برگردانده تا مواد مستفرغه وارد ريه ها نشود . گاه ممکن است طي تنفس مصنوعي ، مقداري هوا وارد معده شود که خطر استفراغ دارد . در چنين مواردي فرد مصدوم را به شکم خوابانيده و دست هاي خود را به صورت ضربدر به دور شکم حلقه نمايد و مختصري بالا بکشد تا هوا و آب از معده اش خارج شود . بايد توجه داشت اين عمل تنها در مواردي که اشکال تنفسي وجود ارد ، انجام شود .
نکته :
در فردي که به داخل آب هاي کم عمق شيرجه رفته و با سر به زمين برخورد کرده است ، خطر قطع نخاع گردني و فلج اندامها وجود دارد ، در مواجهه با چنين مواردي هنگام جابجايي و عمل احياء بايد بسيار احتياط نموده و سعي کرد تا کوچکترين حرکتي به سر و گردن وي وراد نشود .
در خاتمه بايد متدکر شد تمام افراد غرق شده پس از نجات و اقدامات اوليه حتي اگر کاملاً هوشيار باشند ، بايد به سرعت به بيمارستان منتقل شوند ، چرا که آب جذب شده مي تواند عوارض خطرناک و کشنده اي براي فرد داشته باشد .
عوارض جانبي: آسيب ريوي، ورم مغزي، نارسايي كليه، آسيب قلبي
نجات غريق
خطرات آب سرد
نفس نفس زدن غيرقابل كنترل در زماني كه شخص وارد آب ميشود و به دنبال آن، خطر استنشاق آب
افزايش ناگهاني فشار خون كه ميتواند زمينه‌ساز حمله قلبي باشد.
ناتواني در شنا كردن به‌طور ناگهاني
كاهش درجه حرارت در صورتي كه شخص مدت زيادي در آب بماند يا با وزش باد مواجه شود.
دسترسي به غريق در صورت امكان، از ورود به آب براي نجات غريق خودداري كنيد. در عوض، يك شي‌ء دراز مثل يك قطعه چوب را نگه داريد تا غريق بتواند آن را بگيرد، سپس وي را به سوي خشكي بكشيد.
احتياط!
آنچه شما مي‌توانيد انجام دهيد
قوائد كلي در عمليات جستجو نجات در آبهاي خروشان
1- از پوشيدن لباسهاي گشاد و سنگين خودداري نماييد . لباس سنگين و خيس روند شنا را مختل ميسازد و درآب گرمي بدن را حفظ نمينمايد. هنگامي كه در آب هستيد به منظور حفظ دما ومحافظت از بدن خود از لباس مرطوب يا لباس غواصي استفاده نماييد.
2- وارد آب جاري نشويد ، مگر اينكه ديگر چاره اي نداشته باشيد . هر نجات غريقي كه به وسيله قايق يا با شنا كردن وارد آب جاري ميشود ، به شدت ميزان خطربراي خود را افزايش ميدهد . اين امر به ويژه درمورد افراد كم تجربه
كه اغلب مجبور به نجات خودشان ميشوند ، صادق است.
3- چنانچه ميخواهيد وارد آب شويد خود را به طناب نبنديد . به نظر ميرسد كه داشتن يك طناب ايمني هنگام وارد شدن به جريان تند آب ، ايده خوبي باشد ، اما اغلب وجود موانع كوچك در مسير يا رها شدن طنابي كه نجات غريق به پاهايش بسته موجب ميشود تا وي به زير آب فرو رفته و براثر شدت جريان آب در همانجا گير كند.
4 - جليقه نجات را بپوشيد(وسيله شناور شخصي) مهمترين بخش تجهيزات ايمني شخصي براي عمليات نجات تا عمق3متري يا كمتر آب جاري به شمار مي آيد . استفاده جليقه نجات نعلي شكل درجريان تند آب مجاز نيست.
5- قبل از بروز هرگونه حادثه ، آموزش مناسب و تمرين كافي داشته باشيد . هيچ جايگيزيني براي آموزش عملي وجود ندارد . فقط مربيان ماهر و داراي صلاحيت ، آموزشهاي خاص در جريان تند آب را ارائه ميدهند .
ارزيابي خطر
روشهاي عمليات نجات از خطر كوچك گرفته تا خطر بزرگ عبارتند از:
سعي كنيد با صحبت كردن با قرباني وي را تحت تاثير قراردهيد تا خود را نجات دهد. دروهله اول تلاش نمائيد كه عمليات نجات كنار ساحل صورت پذيرد
سپس : با كمك يك قايق اقدام به نجات نمائيد:
آنگاه : به عنوان آخرين چاره ، وارد آب شويد و با شنا كردن عمليات نجات را ادامه دهيد.
انتخاب هليكوپتردرعمليات نجات پرخطراست وتنها زماني ميتواند مورد استفاده قرارگيرد كه روشهاي ديگر نتواند مؤثر واقع شوند.
درعمليات نجات هر يك از موارد زيررا به خاطر داشته باشيد: خود را به يك تخته چوب برسانيد ، ديرك يا نردباني را براي مصدوم فراهم نماييد.
طنابي را به طرف مصدوم پرتاب كنيد.
مصدوم را بوسيله پارو از آب بيرون كشيده و به داخل قايق بياوريد.
براي نجات از طريق شنا كردن مستقيما" وارد آب شويد.
به طورکلی از سريع ترين و کم خطرترين وساده ترين روش نجات متناسب با وضعيت استفاده نمائيد . در وهله اول از ايمني خود مطمئن شويد و سپس در مورد امنييت همكاران خود و مصدوم اطمينان حاصل نماييد.
سونامی (تسونامی)
امواج بزرگ :
هنگامی که سونامی به آبهای کم عمق ساحلی میرسد امواج کند و آهسته شده و آب میتواند به صورت دیواری به ارتفاع دهها متر ( 30 فوت) یا بیشتر تجمع یابد هنگامی که موج به سمت خشکی حرکت میکند در جایی که یک خلیج بندر یا مرداب نفوذ میکند این اثر تشدید میشود سونامی های بزرگی شناخته شده که ارتفاع آنها به بیش از 30 متر (100 فوت ) میرسد. حتی سونامی با ارتفاع 6-3 متر هم میتواند بسیار مخرب باشد و سبب صدمات و تلفات زیادی شود.
سونامی ها برای جان و مال ساکنین ساحل که در نزدیکی اقیانوس زندگی میکنند تهدیدی به شمار میروند . از سال 1990 بیش از 4000 نفر در اثر 10 سونامی مردند که بیش از 1000 نفر آنها در سونامی 1992 منطقه فلورس اندونزی و 2200 نفر در سونامی 1998 اپتایه گینه نو کشته شدند صدمات مالی آنها در ایالات متحده نزدیک 1 میلیون دلار بود اگر چه 80% سونامی ها در اقیانوس آرام رخ میدهند اما سونامی ها میتوانند خطوط ساحلی کشورهای نواحی دیگر در اقیانوس هند دریای مدیترانه منطقه کاربین و حتی اقیانوس اطلس را هم تهدید کنند .
با چه سرعتی؟
عوارض ساحلی و دور از ساحل اندازه و اثرات امواج سونامی را تعیین میکنند ریفها خلیجها دهانه رودخانه ها عوارض زیردریا و شیب ساحل همه به کاهش اثرات سونامی هنگامی که به خطوط ساحلی برخورد میکند کمک میکنند هنگامی که سونامی به ساحل میرسید و به درون خشکی حرکت میکند سطح آب دریا چندین متربالا می آید در بسیاری موارد سطح دریا در سونامی های با منشا دور بیش از 15 متر (50 فوت) و در سونامی هایی که رو مرکز زمین لرزه تشکیل شده اند بیش از 30 متر (100 فوت) بالا آمده است در سری امواج نخستین موج بزرگترین موج نسیت ممکن است یک گروه ساحل هیچ فعالیت موج مخربی را مشاهده نکنند درحالیکه در ساحلی دیگر امواج مخرب بزرگ و شدید باشند سیلاب میتواند 30متر (1000 فوت)یا بیشتر به دورن خشکی نفوذ کند و مساحت بزرگی از خشکی را با آب و آوار بپوشاند
با چه تناوبی ؟
چگونه جان انسانها را نجات میدهیم ؟
مرکز هشدار سونامی آرام ریچارد هاگمیر (PTWC) به صورت مرکز بین المللی هشدار سونامی هایی گستره آرام عمل میکند تلاشهای این مرکز هشدارهای بین المللی در سال 1965 صورتی رسمی به خود گرفت و PTWC به عنوان مرکز اداره کنند سیستم هشدار سونامی در اقیانوس آرام (TWSP) مسئولیت آن را پذیرفت . ICG/ITSU که شاخه ای فرعی ازIOCاست و شامل 25 عضو بین المللی میباشد، عملکردهای TWSPرا سرپرستی میکند و هماهمنگی و همکاری در دیگر فعالیتهای بین المللی کاهش خطر سونامی را تسهیل میکند.
هدف اولیه PTWC آشکار سازی تعیین مکان و تعیین پاراقرهای لزره ای زمین لرزه های سونامی زایی است که در حوضه آرام یا در حواشی آن رخ میدهند. به همین منظور دائما از 150 ایستگاه اطراف آرام داده های لرزه ای دریافت میکند از طریق تبادل داده ها با سارمان زمین شناسی ایالات متحده موسسات تحقیقاتی لرزه شناسی گسترش بین المللی شتاب سنج ها، ژئوسکوپ، مرکز هشدار سونامی ساحل غربی ایلات متحده/ آلاسکا (WC/ATWC) و دیگر آژانسهای بین المللی که ایستگاهها در شبکه های لرزه ای را اداره میکنند. اگر مکان عمق و بزرگایی که برای ایجاد سونامی لازم است ایجاد شود هشدار سونامی اعلام میشود خطر سونامی قریب الوقوعی را هشدار دهد. هشدارهای اولیه تنها مناطقی داده می شوند که سونامی ظرف چند ساعت بع آنجا میرسد و بولتن ها حاوی زمان رسید پیش بینی شده سونامی در مناطق انتخابی از این نواحی می باشند افرادی هم که خارج این مناطق قرار دارند در وضعیت مشاهده سونامی قرار میگیرند. سپس دانشمندان مرکز هشدار داده های سطح دریا را ثبت میکنند . تا تعیین کنند که ایا سونامی رخ داده است و اگر سونامی مهمی با پتانسیل تخریب گسترده آشکار شود هشدار سونامی به کل حوضه آرام داده میشود PTWC، داده های سطح آب دریا را از 100 ایستگاه و از طریق تبادل داداه ها با سرویس ملی اقیانوس ایالات متحده WC/ATWCمرکز دانشگاهی بررسی سطح دریا درهاوایی، شیلی، استرالیا، ژاپن، روسیه و دیگر منابع بین المللی دریافت میکند. بولتن های هشدار سونامی مشاهده سونامی و اطلاعاتی منتشر شده اند تا از طریق انواع روشهای ارتباطات به مسئولان و عموم مردم هشدارهای فوری و مناسب دهند . به علاوه هر کشور میتواند برای ارائه هشدار در سونامی های ناحیه ای یا محلی هم مراکز هشدار ملی یا ناحیه ای را داشته باشد آژانس هواشناسی ژاپن به ژاپن کره و روسیه در باره سونامی هایی که در دریای ژاپن و دریای شرق رخ میدهند هشدار میدهد. مرکز پیشگیری سونامی پلینزیا در پلینزیای فرانسه هشدارهای سونامی را منتشر میکند و شیلی (سیستم ملی هشدار هواشناسی) و روسیه (سرویس هواشناسی روسیه ) هم سیستمهای هشدار ملی دارند در ایالات متحده، WC/ATWCبرای ساحل غربی ایالات متحده و کانادا هشدار سونامی منتشر میکند و PTWC برای هاوایی و دیگر وابستگان ایالات متحده در اقیانوس آرام هشدار سونامی منتشر میکند. دیگر کشورها شامل استرالیا کلمبیا نیکاراگوئه پرو و کره هم در حال توسعه قابلیتهای هشدار هستند .
به چشمان هیولا نگاه کنید:
بولتن های هشدار سونامی مشاهده سونامی و اطلاعاتی منتشر شده توسط PTWC و دیگر مراکز نتحیه ای برای کاربران محلی ایالتی ملی و بین المللی منتشر میشوند این کاربران که معمولا مسئولان دولتی هستند در عوض از طریق کانالهای رادیوئی و تلوزیونی اطلاعات سونامی را به اطلاع عموم میرسانند .
با کمک وسایل پیشرفته ارتباطات اطلاعات سونامی فورا به صورت مستقیم به مردم اراده میشود.
مسئولان محلی و مدیران بحران مسئول و اجرای نقشه تخلیه برای مناطقی که هشدار سونامی هستند میباشند مردم باید هنگامی که هشدار سونامی منتشر شد برای اجرای فرمان تخلیه به رسانه های محلی گوش دهند و تا زمانی که خطر سونامی از بین برود و توسط مسئولین محلین وضعیت سفید اعلام شود نباید به مناطق کم ارتفاع برگردند.
بررسی اعماق اقیانوس و گزارش سونامی ها (پروژه نیزه ای):
ترجمه شکل:
سیگنال داده ها
ماهواره ها
مرکز هشدار
سیگنالهای صوتی
سنجنده فشار
ایستگاه لرزه ای دارای باند عریض 3 مولفه ای مستقل:
انتقال دهنده رادیوئی
فعالیتهای تحقیقاتی سونامی:
لرزه شناسان با استفاده از لرزه نگاری دارای باند وسیع (20 تا 003 % هرتز) دینامیک زمین لرزه ها را مطالعه میکنند و برای تحلیل حرکت زمین لرزه ومقدار انرژی آزاد شده از روشهای جدیدی استفاده میکنند از آنجایی که بزرگای ریشتر (موج سطحی) در زمین لرزه های بالای 5/7 ریشتر صحیح نیست. برای تعیین بهتر مقدار انرژی آزاد شده و پتانسیل زایش سونامی امروزه گشتاور لرزه ای و دوام منشا مورد استفاده قرار میگیرد تعیین دقیق عمق زمین لرزه نوع گسلش و میزان لغزش توانایی مراکز هشدار رابرای تعیین احتمال زایش یک سونامی مهلک افزایش میدهند. زایش سونامی با دگر شکلی سر بعدی بستر اقیانوس به علت حرکت بعدی گسل آغاز میشود. تعیین دقیقتر مکانیزم گسلش زمین لرزه ای مدلهای عددی حقیقی تری از این انتشار رواناب و سیل گرفتگی ایجاد میکند. در حال حاضر مدلاهای عددی انتشار معمولا از روش اختلاف نهایی مجازی استفاده میکنند مدلهای سیل گرفتگی سونامی که میزان سیل گرفتگی ساحلی را تعیین میکنند نشانده خطر سونامی و نقشه آمادگی هستند این مدلها با در نظر گرفتن بدترین حالت سیل گرفتگی برای تعیین پهنه های تخلیه ضرروی و بحرانی هستند بنابراین هنگامی که هشدار سونامی منتشر میشود مناطق ساحلی باید به سرعت تخلیه شوند گشتاور لرزه ای (Mo) متناسب است با:
Mo = μsdکه μصلبیت،S سطح گسل وD میانگین جابجایی است.
چه باید بکنید ؟
اگر در مدرسه هستنید د هشدار سونامی را میشنوید باید به نصیحت معلمان و دیگر کارمندان مدرسه گوش دهید اگر در خانه هستید و هشدار سونامی را میشنوید مطمئن باشید که همه خانواده شما از هشدار مطلع شدند اگه شما در پهنه تخلیه سونامی زندگی میکنید خانواده شما باید خانه را ترک کنند به طور منظم آرام و مطمئن به سمت محل تخلیه یا مکان امنی خارج از پهنه تخلیه حرکت کنید. به نصیحتهای اورژانس محلی و مسئولین اجرای قانون عمل کنید.
اگر در ساحل یا نزدیکی اقیانوس هستید و لرزش زمین را احساس میکنید بلافاصله به سرزمینهای بلندتر بروید منتظر شنیدن هشدار سونامی نمانید اگر سونامی رخ داده از رودخانه ها و جریانهایی که به اقیانوس میریزند دور شوید از ساحل و اقیانوس هم دور شوید سونامی ناحیه ای حاصل از زمین لرزه ای محلی میتواند قبل از انتشار هشدار سونامی بعضی از مناطق را درنوردد.
سونامی هایی که در مکانهای دور ایجاد میشوند معمولا به مردم زمان کافی برای حرکت به زمینهای بلندتر را میدهند در مورد سونامی های محلی که ممکن است شما لرزش زمین را احساس کنید ممکن است شما برای حرکت به زمینهای بلندتر فقط چند دقیقه وقت داشته باشید.
هتلهای بلند و چند طبقه ساخته شده از بتون مسطح در مناطق ساحلی بسیا رکم ارتفاع قرار گرفته اند سقف بالایی این هتلها مکانی امن برای پناهگاه است هنگامی که هشدار سونامی منتشر شده و شما نمیتوانید به سرعت به درون خشکی و سرزمینهای بلندتر بروید سقف بالایی این هتلها مکانی امن است اما ممکن است مسئولان محلی دفاع شهرداری اجازه این نوع تخلیه را در منطقه شما ندهند خانه ها و ساختمانهای کوچکی که در مناطق کم ارتفاع ساحلی قرار دارند طوری طراحی شده اند که در برابر اثرات سونامی مقاومت کنند هنگامی که هشدار سونامی منتشر میشود در این ساختمانها نمائید.
ریفهای ساحای و مناطق کم عمق به کاستن نیروی امواج سونامی کمک میکنند اما امواج بزرگ و خطرناک سونامی در بعضی مناطق هنوز هم برای ساکنین ساحل تهدید کنند هستند هنگامی که هشدار سونامی منتشر میشود دور ماندن از کلیه مناطق کم ارتفاع ساحلی امنترین راه است .
اگر روی کشتی و قایق هستید :
باید به نکات زیر توجه کنید :
سونامی های خطرناک خیلی زیاد رخ نمیدند شما نباید اجازه دهید که این خطر طبیعی لذت شما از ساحل و اقیانوس را کاهش دهد اما اگر شما فکر میکنید که ممکن است سونامی بیاید زمین زیر پای شما میلرزد و یا هشدار سونامی را میشنوید به دوستان و بستگانتان بگوئیدو به سرعت به زمینهای بلندتر بروید .
سونامی چیست ؟
اگرشما در نزدیکی اقیانوس هستید و زمین لرزه بزرگی را احساس کردید باید بلافاصله به درون خشکی یا زمینهای بلندتر بروید . اگر سونامی در نزدیکی بریتیش کلمبیا ایجاد شد امواج ظرف چند دقیقه به ساحل میرسند و زمان کافی برای صدور هشدار وجود نخواهد داشت .
سونامی ها امواج مدی نیستند این امواج ارتباطی ا مدیا آب و هوا ندارند و کاملا متفاوت از امواج منظم میباشند این امواج میتوانند با سرعت صدها کیلومتر در ساعت در اقیانوس آزاد حرکت کنند و حتی هنگامی که زیر قایق عبور میکنند قابل توجه نیستند اما هنگامی که به آبهای کم عمق ساحل میرسند تبدیل به برآمدگی بسیار قدرتمندی از آب یا حتی امواج بسیار بزرگ میشوند . نیروی امواج سونامی میتواند سبب تخریب گسترده ای در بنادر شود ( سونامی لغتی ژاپنی به معنای موج بندری است ) هنگامی که امواج سونامی به رودخانه ها و کانالها میرسد. ارتفاع آنها افزایش می یابد در سال 1946 زمین لرزه بزرگی در آلاسکا سبب ایجاد یک سونامی که سبب تخریب کلیه راههای کالیفرنیا شد. چون سیستم هشدار وجود داشت تخلیه امکان پذیر بود و هیچ کس کشته نشد. اغلب اولین موج سونامی بزرگترین موج نیست . اوماج دیگر هر چند دقیقه و طی دوهرا ای چند ساعته می آیند .
برای حفاظت از خودم در برابر سونامی چه باید بکنم ؟
برای خانه ماشین و کار خود جعبه های کمکهای اولیه تهیه کنید . دوره کمکهای اولیه را بگذرانید و مهارتهای امداد را بیاموزید اگر هنگام وقوع سونامی روی آب هستید بندر را به سمت آبهای آزاد که اثرات سونامی در آنجا حد اقل است ترک کنید .
اگر در یک هواپیما در حال پرواز در بندر هستید به من امن روی دریا یا روی خشکی بروید و از مناطق خطر دور شوید .
به ایستگاه رادیوئی محل خود گوش دهید و به دستورالعملهای سازمان اورژانس گوش دهید از این دستورالعملها تبعیت کنید و قبل از بازگشت به ساحل منتظر اعلام وضعیت سفید باشید .
فقط برای نجات جان انسانها با 1-1-9 یا سرویسهاس محلی آتشنشانی پلیس و آمبولانس تماس بگیرید.
اگر در ساحل یا در نزدیکی اقیانوس چادر زده اید مجبورید برای زندگیتان وسایلتان را رها کنید.
هیچگاه برای دیدن سونامی به ساحل نروید سونامی سریعتر از دویدن انسان حرکت میکند .
آشنايي با وسايل شناوري و طريقه استفاده از آنها
جليقه هاي نجات انواع مختلف دارند ولي همگي آنها كار يكساني را انجام مي دهند و آن هم افزايش شناوري فوري است كه آن را پوشيده است. جليقه هاي نجات همگي مجهز به سوت و چراغ چشمك زن مي باشند در روي كشتيها به هر نفر از خدمه كشتي يك جليقه نجات تعلق مي گيرد كه در زمان ورود به كشتي در اختيار وي گذارده مي شود . در روي شناورها معمولا تعدادي جليقه نجات اضافي وجود دارد.
حلقه نجات: حلقه هاي نجات وسايلي هستند به شكل گرد و توخالي كه از مواد شناور يا چوب ساخته مي شوند اين حلقه هاي نجات در روي عرشه كشتيها نصب مي باشند و بعضي از آنها مجهز به علامت گذار آدم بد دريا مي باشند. اين حلقه ها را به طرف شخصي كه در آب افتاده است پرتاب مي كنند و شخصي با قرار گرفتن در درون حلقه نجات مي تواند به راحتي در روي آب شناور بماند.
سطوح نجات شناوري: سطوح شناوري تشكيل شده اند از سطوح گسترده اي كه از جنس چوب ويا فايبر گلاس مي باشند از اين وسيله بيشتر در رودخانه ها مورد استفاده قرار مي گيرد .
قايق نجات آماده: قايقي است كه اگر از محل نگهداري آن را به دريا انداخته شود هيچگونه خسارتي به قايق و وسايل موجود در آن وارد نمي گردد امروزه اين گونه قايقها در روي كشتيها تانكر و سكوهاي نفتي به كار مي گيرند.
قايقهاي جميني: نوعي قايق از جنس لاستيك به صورت باد شونده مي باشند كه معمولا به علت سبك بودن و قابليت حمل توسط چند نفر در مواقعي كه سرعت عمل زياد در بكارگيري قايق لازم باشد مورد استفاده قرار مي گيرد. ساختمان اين قايقها به گونه اي طراحي شده است كه معمولا داراري كفي نسبتا سخت بوده و بدنه اطراف آنها از جنس لاستيك نرم و به صورت دو جداره براي باد شدن مي باشند. محفظه بادي اطراف قايق كه تمامي اطراف آن را پوشش مي دهد در واقع نيروي شناوري قايق را تامين مي نمايد. اين محفظه در راستاي جلوگيري از غرق شدن كامل قايق درصورت پنچري از داخل به چندين قسمت كاملا مجزا تقسيم شده است و در صورتي كه قسمتي از قايق سوراخ گردد شناوري مابقي قسمتها كماكان قايق را بر روي آب شناور نگه مي دارد. تمامي اين قسمتها از يك محفظه ورودي باد مي گردند ولي در مورد تخليه نمودن آنها توسط يك والو يك طرفه از درون اين قسمتها از هم مجزا مي گردند.
در راستاي تامين نيروي تحرك براي اين قايقها از موتورهاي AUTO BOARD كه به راحتي قابل نصب بر روي پاشنه قايق مي باشند استفاده مي گردد. در واقع مي توان در راستاي سهولت در جابجايي قايقها توسط دست موتور قايق را پس از به آب دادن قايق بر روي آن نصب نمود.
در اطراف قايقهاي جميني تعدادي طناب به صورت آويزان نصب مي باشد از اين طنابها براي حمل قايق توسط دست استفاده مي گردد. از اين طنابها براي شناور نگه داشتن نفرات در آب در صورتي كه تعداد نفرات بيش از گنجايش قايق باشد نيز استفاده مي گردد.
وسايل مورد نياز در قايق جميني:
2- طناب پاشنه به طول 5 متر
3- لنگر قايق
4-طناب حلقه نجات به طول 10 متر
5- پارو 2 عدد
6- كپسول آتش نشاني CO2كوچك
7- باك بنزين موتور قايق
8- شيلنگ رابط باك موتور
9- جعبه ابزار
10- جليقه نجات اضافي
11- حلقه نجات
12- دستگاه مخابراتي براي تماس قايق در صورت لزوم
13- پمپ دستي هوا و وسايل پنچرگيري
نكات ايمني قايق جميني:
2- در داخل قايق هرگز سيگار نكشيد.
3- كليه نفرات در قايق بايد از جليقه نجات استفاده كنند.
4- هرگز بيش از ظرفيت قايق مسافر سوار نكنيد.
5- هميشه قبل از جدا شدن از اسكله و يا شناور موتور خود را روشن و مورد آزمايش قرار دهيد.
6- نفرات در قايق بايستي هميشه به صورت نشسته باشند.
7- ازشتاب دادن سريع موتور قايق پرهيز نمائيد.
منبع :
سيد كامبيز عدناني فرقاني
شبکه مرکزی کنترل و هشدار سیل استان گلستان
پايگاه اينترنتي امدادگران ايران
http://www.pezeshk.us/
http://www.mums.ac.ir/
