سردشت يادآور مظلوميت ملت ايران
چكيده :
زخم‌هاي بي‌التيام
سكوت مجامع بين المللي در مقابل استفاده مكرر رژيم بعث عراق از سلاحهاي شيميايي و ميكروبي عليه نيروهاي نظامي و غير نظامي ايران به ويژه حملات شيميايي بمب افكن هاي اين رژيم به سردشت، چراغ سبزي براي صدام بود كه حتي عليه مردم كرد آن كشور در اواخر سال 66 فاجعه حلبچه را به بار آورد.
به رغم ممنوعيت به كارگيري سلاحهاي شيميايي، عراق در جنگ تحميلي عليه ايران به طور مكرر از گازهاي ارگانوفسفره (عوامل اعصاب) و تاولزا (گاز خردل) استفاده كرد و هيچ برخورد جدي از سوي جامعه جهاني و سازمان ملل انجام نشد و تنها پس ازگذشت چندين سال از به كارگيري آن، بدون اينكه عراق را محكوم كنند اعلام شد كه عراق از سلاحهاي شيميايي عليه ايران استفاده كرده است.
ايران با اعزام مجروحين به كشورهاي اروپايي همچون آلمان و فرانسه درپي اثبات استفاده عراق از اين سلاحها بود ولي تا زماني كه جنگ ادامه داشت، هيچ كشوري آن را محكوم نكرد تا اينكه بعد از جنگ تحميلي قدرتهاي بزرگ آن را بهانه اي براي اشغال عراق و سرنگوني صدام حسين عنوان كردند. اين در حالي است كه اين سلاحها توسط همين قدرتهاي غربي در اختيار عراق قرار گرفت و تا زماني كه جنگ بر عليه ايران بود نه تنها عراق را در استفاده از سلاحهاي شيميايي منع نكردند، بلكه در انتقال علمي و واگذاري مستقيم تكنولوژي به آن از هيچ كوششي فروگذار ننمودند.
بسياري از شركتهايي كه در زمان جنگ به صورت پنهاني در توليد سلاح هاي شيميايي و ارسال آن به عراق نقش داشتند- بيش از 200 شركت غربي در تجهيز عراق به سلاح هاي شيميايي دست داشته اند كه40 شركت متعلق به كشور آلمان است- بعد از مدتي تعطيل و يا منحل شدند و يا با تغيير فعاليت خود رد پايي از خود به جاي نگذاشتند.
در اوايل فروردين 1363 و در پي تأييد هيات اعزامي سازمان ملل به منطقه درگيري ميان ايران و عراق مبني بر كاربرد سلاح شيميايي توسط عراق شوراي امنيت با صدور بيانيه اي در30 مارس 1984 بدون ذكر نام كشورعراق، كاربرد سلاح شيميايي را براي اولين بار در جنگ ايران و عراق به شدت محكوم كرد و دومين بار نيز در اواخر سال1363 دبيركل وقت سازمان ملل متحد مجددا به درخواست ايران، هيئتي را براي بررسي كاربرد سلاحهاي شيميايي توسط عراق عليه ايران اعزام داشت و پس از تحقيق وبازرسي، نظر ايران درمورد كاربرد سلاح شيميايي قواي عراقي عليه ايران را تاييد كردند اما خاوير پرز دكوئيار در گزارشات خود به شوراي امنيت، فقط به ابراز تاسف از كاربرد سلاح شيميايي بدون ذكر نام كشور عراق بسنده كرد.
دو سال بعد يعني در سال 1365 درپي گزارش گروهي ازكارشناسان اعزامي سازمان ملل متحد به جبهه‌هاي جنگ ايران و عراق ، دبيركل (در16مارس 1986) و هم شوراي امنيت (در 21مارس)، عراق را به خاطر استفاده از اين سلاحها محكوم نمودند. اين اولين بار در طول جنگ عراق عليه ايران بود كه با ذكر نام عراق، به كارگيري سلاح شيميايي عليه نيروهاي ايراني را محكوم كردند.
سرانجام در 20ژوئيه 1987 (29 تير 1366) شوراي امنيت با تاكيد بر مواد 39 و 40 منشور ملل متحد، مفصل ترين، اجرايي ترين و آمرانه ترين قطعنامه را تحت عنوان قطعنامه 598 به تصويب رساند و قرار شد كميته اي در سازمان ملل تشكيل شده و مقصر در جنگ و ميزان خسارات تعيين و صندوقي بين المللي براي كمك به خسارت ديدگان جنگ ايران و عراق تشكيل گردد اما هيچگاه اين موارد شكل نگرفت!
همچنين به دنبال تصويب اين قطعنامه تيم كارشناسي شوراي امنيت به سرپرستي «عبدالحيم فرحي» معاون وقت دبير كل سازمان ملل به ايران آمد و پس از بررسي ها در سال 1370 خسارات وارده به ايران را طي 8 سال جنگ تحميلي مبلغ 100ميليارد دلار محاسبه كرد كه ايران آنرا نادرست خواند و ميزان واقعي آن را يك تريليون دلار اعلام كرد. اين درحالي است كه در پي جنگ چندماهه عراق عليه كويت درسال 1991كميسيوني تحت عنوان كميسيون غرامت درسازمان ملل شكل گرفت كه عراق راموظف كرد از محل درآمد فروش نفت،غرامت خسارات مردم و دولت كويت درجنگ را بپردازد.
نامگذاري هشتم تيرماه در تقويم ايران به عنوان روز مبارزه با سلاحهاي شيميايي و ميكروبي يادآور مظلوميت مردمان غرب و جنوب كشور است كه در طول 8 سال جنگ تحميلي نه تنها صدمات مادي و معنوي بي شماري بر آنها رفت بلكه جراحت هاي ناشي از بمب هاي شيميايي خسارات جبران ناپذيري را براي آنها به ارمغان آورد.
به طور يقين تنها ثبت اين روز در تقويم نمي تواند آلام روحي و جسمي قربانيان اين سلاحهاي ممنوعه را حتي پس از سالها تسكين دهد چراكه آنها به عنوان يك شهروند ايراني از مسئولين امر انتظار بازپس گيري حقوق مادي و معنوي سلامت از دست رفته خود را از حاميان صدام دارند.
گامهاي جديد و ملموسي كه وزارت امور خارجه، اخيرا در جهت تنوير افكار عمومي جهان و مجامع بين المللي نسبت به احقاق حقوق پايمال شده قربانيان سلاحهاي كشتار جمعي ايران، در طول جنگ تحميلي برداشته قابل تقدير است، هرچند كه برگزاري نخستين سمينار بين المللي بررسي پيامدهاي كاربرد سلاحهاي شيميايي عليه ايران در سال گذشته به همت اين وزارتخانه در حالي برگزار شد كه بيش از 20 سال از حملات شيميايي رژيم بعث عراق به رهبري صدام مي گذرد كه با بر جاي گذاردن بيش از هزاران شهيد و جانباز، هنوز پيامدهاي انساني و زيست محيطي اين سلاحهاي سمي تهديدي جدي براي شهروندان ايران و محيط زيست منطقه به شمار مي رود اما اقداماتي از اين دست اميد براي احقاق حقوق قربانيان اين سلاحهاي ممنوعه را دو چندان مي كند.
همچنين شركت تعدادي از جانبازان شيميايي در قالب سه تشكل مردمي انجمن حمايت از قربانيان سلاحهاي شيميايي ، انجمن صلح سبز و انجمن دفاع ازحقوق مصدومان شيميايي سردشت درفرودين ماه سال جاري دردومين كنفرانس بازنگري كنوانسيون منع سلاحهاي شيميايي درلاهه هلند، همراه با سخنراني و برپايي نمايشگاه در چند شهر اروپايي با حمايت اين وزارتخانه روزنه اميدي در دل جانبازان شيميايي ايجاد كرد.
هيأت ايراني، آگاهي شركت كنندگان در اين گردهمايي نسبت به جنايات صدام و حاميان غربي وي در طول جنگ تحميلي را از نتايج قابل توجه حضور در اين كنفرانس عنوان كردند و بر نقش NGOها و سازمانهاي غير دولتي متعددي كه مي توانند به ايران در زمينه پيگيري حقوق مصدومين ايراني كمك كنند تأكيد كرده و در عين حال لازمه تحقق اين مسئله را، در پيگيري جدي مقامات ايراني دانستند.
هرچند به دلايل سياسي، ضعف ايران در بخش اطلاع رساني و همچنين دست داشتن برخي از كشورهاي غربي در تجهيز صدام به سلاحهاي شيميايي، سعي شد در طول اين سالها موضوع قربانيان سلاح هاي شيميايي ايران از نظر رسانه اي و سياسي، مسكوت بماند و تعداد كمي از فجايعي كه بر مردم ايران رفت مطلع شوند، اما به گفته نمايندگان ايران، تبادل نظر با ديگر سازمان هاي غيردولتي مي تواند به تشكيل يك شبكه جهاني براي رساندن صداي مظلوميت قربانيان سلاحهاي شيميايي ايران منجر شود.
كنوانسيون منع سلاح هاي شيميايي درسال 1997 (1376) لازم الاجرا شد و هم اكنون 183 كشور عضو اين كنوانسيون هستند. دومين كنفرانس بازنگري به منظور بررسي نحوه اجراي مفاد اين كنوانسيون و بررسي نواقص احتمالي آن از جمله موضوع انهدام كامل زرادخانه‌هاي شيميايي در جهان و مسئله جهان شمولي كنوانسيون، هر 5 سال يكبار در مقر سازمان منع سلاحهاي شيميايي در لاهه برگزار مي‌گردد و در آن علاوه بر هيات‌هاي سياسي از كشورهاي عضو، نمايندگان سازمانهاي غير دولتي مرتبط با اين موضوع نيز مي توانند شركت كنند.
در طول جنگ تحميلي عراق عليه ايران، رژيم صدام با به كار بردن بيش از 2 ميليون و 500 هزار كيلوگرم مواد شيميايي كشنده و ناتوان كننده يكي از بزرگترين جنايات جنگي تاريخ را مرتكب شد اما متاسفانه اين جنايت به دلايل سياسي با سكوت و حتي حمايت مجامع بين المللي مواجه شد. در حال حاضر با گذشت بيش از دو دهه از حملات شيميايي رژيم صدام، هنوز دهها هزار نفر از رزمندگان و مردم غير نظامي درايران از عوارض و بيماريهاي ديررس ناشي از سلاحهاي شيميايي رنج مي‌برند.
منبع: http://www.dsrc.ir
/خ
