مدیریت برق مصرفی استخراج بیت کوین در سال جهش تولید
بیت کوین اکنون در همهی دنیا شناخته شده و محبوبیت خاصی پیدا کرده است. در ابتدا این مقوله به عنوان یک سیستم ارزشگذاری مالی معتبر شناخته نمیشد و ریسکهای مختص به خود را داشت، اما کم کم و به مرور زمان افراد بیشتری به آن روی آوردند و آن را به یک سیستم مالی موفق تبدیل کردند که خواهان زیادی دارد.با افزایش تقاضا برای خرید و فروش بیت کوین، به اعتبار آن افزوده شد و به همین منوال باز میزان علاقه و نیاز به آن افزایش پیدا کرد. این به فرآیندهای اطلاعات دادهای کامپیوتری بازمیگردد. اما به طور کل برای استخراج بیت کوین، مقدار قابل توجهی انرژی مورد نیاز است.
مقدار استخراج بالای بیت کوین، مصرف برق را هم متقابلاً بالا میبرد. در بسیاری از جوامعی که برای هر مصرف خانگی و صنعتی به طوری خاص برق مصرفی تقسیمبندی شده است، با به هم ریختن الگوی تقسیمبندی برای استخراج بیت کوین برای دیگر بخشها مشکل به وجود میآید. با کنترل نکردن این موضوع، برق مصرفی شهر از کنترل خارج شده و برای بخشهای دیگر مصرف، نیاز به انرژی جبرانی است.
بیت کوین چیست؟
بیت کویت در واقع یک شبکه اجماعی و توافقی محسوب میشود که سیستم پرداخت جدید همراه با پول دیجیتال را به راه انداخته است. این نخستین سیستم پرداختی است که کاملاً توسط مشترکانش اداره میشود، نه توسط یک نهاد متمرکز و به هیچ قدرت مرکزی و واسطهای نیاز ندارد. بیت کوین یک پول دیجیتال است و فقط در بستر فضای دیجیتالی معنا دارد و در قالب فیزیکی تعریف نمیشود.این نوع معناسازی، باعث میشود تبادلات بدون هیچ محدودیت حجمی و به صورت بین المللی صورت بگیرند. برای یک کاربر، بیت کوین حکم اسکناس و پول رایج کشور را دارد؛ اما فرق بیت کوین با پول رایج کشور در این است که بیت کوین محدود به زمان و جغرافیای خاصی نیست و همهی افراد به صورت بین المللی ارزش آن را میدانند و میتوانند آن را بخرند و یا به فروش برسانند. (1)
مزیتهای زیادی برای بیت کوین تعریف شده که آن را اینقدر محبوب کرده است. به طور مثال خرید و فروش این ارز دیجیتال بدون واسطه است و صرفاً فرستنده و دریافت کننده در دوطرف این معامله قرار دارند. این دو طرف میتوانند از هر ملیت و در هر مختصات جغرافیایی باشند و محدودیتی شامل حالشان نباشد.
خرید بیت کوین به معنای سرمایه تضمینی است و هر فرد میتواند در زمان دلخواه آن را به فروش برساند و هم برای بیت کوین خود فروشنده پیدا کند و هم ضرر نکند. این ارز دیجیتال نسبت به سایر ارزهای دیجیتال معتبرتر بوده و همیشه خواهان خود را پیدا میکند؛ به همین دلیل نقدپذیری بالایی دارد. (2)
همچنین بیت کوین قابلیت رایج شدن در کسب و کارها را دارد. این نوع سیستم به صورت فراگیر و جهانی، بدون ترس از بلاک کردن و تحریم دولتها میتواند به فعالیت خود ادامه دهد. البته که بیت کوین هیچ حامی یا پشتوانهای مانند بانکهای مرکزی ندارد و تنها پشتوانهی آن محبوبیت و رواج آن در بین مردم است.
تاریخچه پیدایش بیت کوین
اولین بار در سال 1998 چنین مفهوم و موضوعی با اسم B-money مطرح شد تا شیوهای رمزنگاری شده برای پول به وجود بیاید که نهاد قدرت متمرکز رایج را نداشته باشد و صرفاً در محیط شبکهی اینترنت قابل دسترسی باشد. سال 2009 از اولین بیت کوین با مفهوم از پیش تعیین شده رونمایی شد.در سال 2009 اولین بیت کوینی که با پول واقعی معامله میشد به قیمت حدودی 5 دلار در یک سایت فروخته شد تا از آن به بعد بیت کوین با پول رایج معمولی معامله شود. روزهای نخستین، هزاران عدد بیت کوین معادل یک دلار قیمت گذاری میشد، اما امروز به جایی رسیدهایم که این نسبت تقریباً رو به برعکس شدن پیش میرود و منظور خیلی از افراد از خرید از بیت کوین، خرید تنها کسری از آن است.
سالهای اول مطرح شدن بیت کوین، کنجکاوی همهی افراد تحریک نشد، شاید به این دلیل که از آیندهی آن مطمئن نبودند. دلیل دیگر هم میتواند این باشد که افراد نمیدانستند چه چیزی میتوانند با آن خریداری کنند. امروزه میدانیم که با ارزهای دیجیتال همه چیز میشود خرید. بسیاری از کمپانیهای بنام دنیا، بیت کوین را یکی از روشهای پرداختی برای فروش محصولات دیجیتال خود معرفی کرده اند.
البته که برای کاربران، بیت کوین چیزی جز یک برنامه عرضه کننده ارز نیست و کاربران از این طریق میتوانند داراییهای خود را مدیریت کنند و از طریق امضای دیجیتال قادر به انجام تراکنشها باشند. در این سیستم رمزپایه، افرادی هستند که با هویت ناشناس اما معرفی شده، بیت کوینها را عرضه میکنند.
درباره مزیتهای بیت کوین به امنیت بالای تراکنشها اشاره شد. امنیت تراکنش را هم مثل باقی بخشهای سیستم، افرادی از همان مجموعه تأمین میکنند. برای تأمین امنیت تراکنشها و انتقال بیت کوینها از واژهی استخراج یا mining استفاده میشود و به آن افراد ماینر میگویند.
ماینرها هم تراکنشها را تأیید میکنند و هم کار انتقال امن بیت کوین را انجام میدهند و امنیت شبکه را حفظ میکنند و هم بر تولید بیت کوینها بر اساس یک برنامه مدون و از پیش تعیین شده نظارت دارند. (3)
استخراج بیت کوین و احتیاج بالا به برق
میزان احتیاج استخراج بیت کوین به برق آنقدری بالا هست که نتوانیم استخراج بیت کوین را مانند یک فعالیت معمول و روزمره شهری در نظر بگیریم. تولید هر بیت کوین چیزی معادل مصرف سالانهی 24 خانه یا مصرف یک خانه به مدت 24 سال محاسبه شده است. (4)برای این کار، بخش بالایی از پردازشگر سیستم درگیر میشود و باید تماماً در اختیار این کار باشد. در نتیجه استخراج بیت کوین با سیستمها و کامپیوترهای خانگی میسر نیست و به سیستمهای پیشرفته و ابزار قدرتمند احتیاج دارد. یکی از کارهای معمول برای این کار، وصل کردن چند سی پی یو قوی به یکدیگر است تا همگی با هم یک مجموعهی قدرتمند را بسازند.
همچنین سخت افزاری به نام اسیک (ASIC) برای این کار تولید و استفاده میشود. اسیک مخفف عبارت Application-specific integrated circuitاست و معنای مدارهای مجتمع با کاربرد خاص دارد. از آنجایی که هر پردازشگری که مشغول به فعالیت باشد تولید حرارت میکند و برای حفظ سلامت و ادامه فعالیت نیاز به فن خنک کننده دارد، برای عملکرد بهتر این مجموعه سی پی یو، به تعداد بالایی فن خنک کننده هم نیاز است.
پس در نهایت یک مجموعهی بزرگ از تعدادی پردازشگر و فن خنک کننده ساخته میشود تا از پس کار استخراج بیت کوین برآید. این مجموعه عظیم طبیعتاً به مصرف برق بالایی هم احتیاج دارد. خصوصاً که این کار در زمان کم انجام نمیشود و تعداد ساعات بالایی را به خود اختصاص میدهد.
به همین دلایل، مناطقی که آب و هوای سردی دارند حتی به نفع این مقوله عمل میکنند چرا که فنهای خنک کننده نیازی ندارند برای ادامهی عمل با بیشترین حد توان خود مشغول به کار و البته مصرف برق باشند. بعضی از ماینرها برای مصرف بالای برق استخراج بیت کوین، برق مصرفی مورد نیاز خود را از جایی غیر از مصرف خانگی تأمین میکنند. به طور مثال مکانهایی مانند مساجد که از برق رایگان بهرهمند هستند، مورد سوءاستفاده بعضی از ماینرها قرار میگیرند. (4)
مشکل مصرف برق در ایران
ایران یکی از پر مصرفترین کشورها در زمیته مصرف برق محسوب میشود. ایران در رتبهی 19 جدول مصرف برق قرار دارد. البته که این مقام تناسبی با جایگاه تولیدی و صنعتی ایران ندارد و همین موضوع است که آن را غیرمنطقی و نگران کننده جلوه میدهد. با افزایش جمعیت در سالهای گذشته، هم میزان انرژی مصرفی و هم پیک مصرفی افزایش پیدا کردهاند. (5)یکی از مشکلات بنیادی صنعت برق؛ پایبند بودن به قوانینی است که از سال 1346 تا کنون تغییر پیدا نکرده اند و اکنون پاسخگوی نیاز کشور در سال 1399 نیستند. بهروز کردن این قوانین و مصوبات باید در اولویت باشد تا مدیریت و کنترل تولید و مصرف مطابق با نیازها و فعالیتهای زمان حال انجام شوند.
علاوه بر این، مشکلات و چالشهایی مانند کمبود منابع مالی، دشواری هماهنگ کردن تولید با مصرف در زمانهای اوج مصرف، افزایش شدت مصرف جامعه و مواردی از این دست نیز از دیگر مسائل متوجه صنعت برق هستند.
در این بین بیشترین برق مصرفی متعلق به حوزه صنعت است و بعد از آن مصارف خانگی قرار دارند. مصارف کشاورزی، عمومی و تجاری هم با اختلاف بعد از این دو مورد قرار میگیرند. (6)
علاوه بر برهم ریختن الگوی مصرفی کشور از جانب استخراج بیت کوین، مشکلات دیگری هم برای این صنعت وجود دارند که در ادامه به بعضی از آنها و البته راههای پیشنهادی اشاره میشود.
در رابطه با تولید برق، در سالهای اخیر جهت استفاده مفید از توان نیروی داخلی، از تولید برق از جانب مردم و نیروگاههای بومی و خصوصی استقبال شده است. برای انجام این کار و تأمین و تولید برق توسط نهادهای خصوصی و مردمی، اعتباراتی به آنها داده میشود.
تشویق و آگاه سازی جامعه دربارهی نیاز به برق، میتواند یکی از راههای مؤثر برای تولید برق خصوصی و استفاده از ظرفیت مناطق آزاد باشد. حمایت تضمین شده از این نوع تولیدکننده ها باعث میشود این نوع نیروگاههای خصوصی در عوض جذب شدن نسبت به کار برای کشورهای دیگر، مشغول تولید برق برای ایران شوند.
همچنین تولید برق برای کشورهای دیگر و گسترش صادرات انرژی هم در جهت بهبود وضع میسر است. چرا که ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی خود امتیازی خاص برای تبدیل شدن به قطب برق منطقه دارد. (7)
یکی دیگر از مشکلاتی که صنعت برق با آن رو به رو است، نظام نادرست قیمت گذاری و البته نحوهی ناعادلانه آن است. همچنین نیروگاههای قدیمی و تجهیزاتی که بهروز نیستند، یکی از مشکلاتی است که در تولید برق نیروگاه وجود دارند. این موضوع سبب میشود میزان بازده در برق تولیدی کمتر از حد استاندارد باشد.
البته که یکی از چالشها هم مربوط به فصلهای پرمصرفی مانند تابستان هستند. افزایش پیک مصرف و میزان مصرف در این فصلها بر این موضوع تشدید میگذارد؛ البته با آگاهی سازی میشود این مسئله را بهبود بخشید.
جهش تولید و مدیریت برق مصرفی حاصل از استخراج بیت کوین
با توجه به درآمد بالای به دست آمده از خرید و فروش و استخراج بیت کوین، و همچنین افزایش نرخ تورم و ارزشمندتر شدن داراییهای ارز دیجیتالی مثل بیت کوین، طبیعی است که میزان استقبال از این ارز دیجیتال به صورت مداوم در حال افزایش باشد.به همین منظور و به جهت جلوگیری از سوء استفاده ماینرهای بیت کوین، وزارت نیرو به دنبال تدوین تعرفه ای خاص برای استخراج بیت کوین است تا برق مصرفی برای این کار قابل کنترل و مدیریت شود. به دنبال این ماجرا فشار از روی شبکه های برق برداشته شده و بخشهای دیگر میتوانند سهم خود را از برق داشته باشند. (4)
جهش تولید و اهمیت بیت کوین
هر ساله انرژی قابل توجهی برای استخراج بیت کوین در ایران مصرف میشود. کما اینکه این کار میتواند در جهت گسترش تولید ملی صورت نگیرد و سیستم اصلی انرژی را هم بر هم بریزد.اینکه فکر کنیم جامعه ایرانی با وجود تحریمها و دسترسی نداشتن به ارزهای دولتی بین المللی به بیت کوین روی بیاورند و به آن به چشم سرمایه گذاری نگاه کنند، منطقی به نظر میرسد. حالا که صنعت برق با نیاز بالای استخراج کننده های بیت کوین مواجه است و میداند که بعضی از آنها از انرژیهای مشخص شده دیگری مانند مساجد یا سازمانهای دولتی استفاده میکنند، بهتر است مدیریت و برنامه ریزی برای این نوع مصرف را در دستور کار خود قرار دهد؛ با توجه به اینکه بیت کوین، ارز دیجیتال معتبری محسوب میشود و قطعاً برای مقاصدی با درجهی اهمیت بالا و بلندمدت میتواند مناسب شناخته شود.
پی نوشتها
- www.bitcoin.org
- www.arzdigital.com
- www.buybitcoinworldwide.com
- www.mashreghnews.ir
- www.isna.ir
- www.barghnews.com
- www.partoenergy.ir