نويسنده: آجي لل
مترجمان: سيد حسن صانعي، سيده بيتا مرتضوي، فائزه مسعودي فر
مترجمان: سيد حسن صانعي، سيده بيتا مرتضوي، فائزه مسعودي فر
تکنولوژي هاي آينده
روبات هايي که در آينده ساخته مي شوند مانند يکي از اعضاي گروه و مي تواند تا حدودي مستقل عمل کنند. ارتش ايالات متحده يک روبات آلودگي زدايي را که قادر بود عوامل شيميايي در وسايل نقليه را کشف و به طور خودکار و بدون نياز به اپراتور با استفاده از مواد پاک کننده، آلودگي را برطرف سازد آزمايش کرده است. همچنين طرح هايي براي ساخت « قاطرهايي » که به طور خودکار تجهيزات سربازان را به دنبال آنها حمل کنند در دست دارد (1). براي DARPA و ارتش ايالات متحده، نمونه اوليه قاطري به نام سگ بزرگ ( BigDog ) آماده شده است که يکي از بلند پروازانه ترين روبات هاي پادار دنيا است. اين روبات از سيستم پيشرفته اي با مفاصل فوق العاده حساس هيدروليکي، مجموعه اي از حسگرها، سرعت سنج و گردش نما يا ژيروسکوپ ساخته شده است. اين روبات قادر به راه رفتن و بالا رفتن است و مي تواند تعادلش را حفظ کند و در زمين هاي مختلف ( بيابان و کوه هاي پوشيده از برف ) به طور مؤثري کار کند. همچنين اين روبات مي تواند چند صد پوند [ هر پوند وزني 454 گرم است ] تجهيزات لازم را بر پشت خود حمل کند (2).در پايان مارس سال 2009، دولت ايالات متحده تصميم گرفت تا روبات سگ بزرگ که توسط بوستن ديناميک ساخته شده بود را در افغانستان بکار گيرد. اين روبات حيوان شکل قادر است با سرعت 4 مايل در ساعت بدود، همچنين مي تواند به آهستگي راه برود، دراز بکشد و از شيب 35 درجه اي بالا برود. اين روبات حسگرهايي دارد که مي تواند زمين هاي اطراف را بررسي کند و نسبت به خطرهاي بالقوه هشيار باشد. همچنين قادر است که بيش از 300 پوند تجهيزات را با خود حمل کند. غير از اين روبات، دولت ايالات متحده همچنين از هلي کوپتر UAV به نام K-MAX استفاده مي کند. اين روبات اساساً مانند يک کاميون هوايي عمل مي کند. اين روبات ماشيني است که از نظر زماني آزمايش شده است و مي تواند براي اولين بار در ميدان جنگ مورد آزمايش قرار گيرد. انتظار مي رود که اين هلي کوپتر بدون خلبان در ارتفاعات بلند بارهاي سنگين را حمل کند (3).
انتظار مي رود که UUVs نقش مهمي در رابطه با اندازه گيري تاکتيکي اقيانوس شناسي ايفا کنند. دسترسي به چنين اقداماتي در مناطق حساس سياسي يا مناطق ممنوع بسيار سخت است (4). کار در اين زمينه پيش از يک دهه سابقه پيشرفت دارد و دانشمندان به نتايج مطلوب دست يافته اند. تکنولوژي مدرن روز UUV براي طراحي محصولات جديد، سرنخ هايي را از کپي برداري زيستي (5) ( Biomimetics ) ( اساساً قلمرو پادشاهي حيوانات زيردريايي ) به دست مي آورد. پژوهشگران مشغول کار بر روي گسترش طرح هايي هستند که مبتني بر ساختار خرچنگ هاي دريايي است که مي توانند حرکت کنند و بر روي کف شني و صخره اي همانند محيطي به شکل غار فعاليت داشته باشند. چنين روبات هاي خرچنگي مي توانند حسگرهايي را حمل کنند که قادر به کشف فلز، مواد شيميايي، مواد منفجره و دود ناشي از عبور ساير زير دريايي هاي مي باشد (6).
در کنفرانس تجارت روبات ( RoboBusiness ) ( 2008 ) در پيتزبورگ، مقامات ارتش ايالات متحده خاطر نشان کرده بودند که بکار انداختن چنين ماشين هايي با امکانات کشنده بسيار دشوار است و بعضي وقت ها اين ماشين ها در جهت اشتباه حرکت مي کنند.
به هر حال، مشاهده شده است که نقص در اين سيستم ها اغلب به خاطر اشتباهات کوچکي مانند شل شدن سيم ها است. تا به امروز توليد کنندگان UGV مطمئن نبودند که به چنين سيستم هايي اجازه داده شود که به طور مستقل عمل کنند. توليد کنندگان متعددي UGV بر اين باورند که هنگامي که سرو کارشان با روبات هاي مسلح است، وجود بشر « در حلقه کنترلي » مهم است. همان طور که در هواپيماي بدون سرنشين پريدتور نشان داده شده است، وسيله نقليه بدون سرنشين قادر است که به جهبه خودي حمله کند، اما يک اپراتور انساني همواره بايد در اين مورد تصميم بگيرد (7).
به غير از روباتي که براي اهداف تهاجمي و دفاعي مورد استفاده قرار مي گيرد، چندين منطقه هم پيمانند که علم روباتيک در آنجا مي تواند به نيروهاي مسلح کمک کند. در زمان صلح يا جنگ، براي نيروهاي مسلح غيرممکن است که بتوانند پشتيباني کاملي از امکانات پزشکي داشته باشند. معمولاً تخليه مصدومين به کمک هواپيما يا هلي کوپتر انجام مي شود و بيماران به بيمارستان انتقال داده مي شوند. هم اکنون روش هايي مانند جراحي از راه دور ( tele-surgery ) نويدبخش راههاي جديد، مؤثر و هزينه – اثربخش براي ارائه خدمات پيشرفته بهداشتي و درماني است. روبات هاي با طراحي خاص، قادر به انجام عمل جراحي توسط جراحاني که به دور از بيمار پشت ميز فرمان نشسته اند، انجام مي شود. تيمي از جراحان و دانشمندان نشان داده است که جراح و روبات مي توانند از طريق ارتباط اينترنتي 4000 مايلي يا ماهواره با هم ارتباط داشته باشند (8). براي نيروهاي مسلح، در دسترس بودن چنين خدماتي بسيار سودمند است، زيرا اين خدمات، بار مسئوليت تخليه مصدومين را کاهش مي دهد و سربازان مجروح به موقع از درمان پزشکي بهره مند مي شوند. همچنين، در زمان صلح چنين امکاناتي مي تواند براي واحدهاي نظامي که در مکان هاي دور مستقر هستند، مورد استفاده بسيار قرار گيرد.
اندام هاي مصنوعي روباتيک براي سربازان مجروح در ميدان جنگ به يک عطيه تبديل شده اند :
به جاي پاي مصنوعي چوبي يا قلاب هاي فولادي سال گذشته، جنگجويان زخمي امروز به طور فزاينده اي با عضو مصنوعي الکترونيکي مجهز شده اند. اين اندام هاي روباتيکي با خدماتي برنامه ريزي شده اند که به طور خودکار با قدم هاي مورد نظر انسان هماهنگ مي شود يا به طور خودکار هر زمان بدن تغيير کرد خم مي شوند. اين وسيله ها همچنين به طور مستقيم به عصب بيماران وصل شده اند. اين امر به سربازان اجازه مي دهد که اندام هاي مصنوعي شان را از طريق ذهن کنترل کنند، علاوه بر آن، سيگنال ها به سيستم عصبي جانبي شان متصل شده اند (9).
به نظر مي رسد که گسترش در علم شناختي، تا حد زيادي باعث پيشرفت علم روباتيک نظامي مي شود.
صرف نظر از اين مسئله، ماهيت بکارگيري روبات براي وظايف نظامي مختلف و موفقيت هاي مربوطه مي تواند پيشرفت آتي در اين زمينه را تعيين کند. نيروهاي مسلح قرن بيست و يکم بايد کاربردهاي متعدد تکنولوژي روباتيک را به شيوه هاي مختلف مدنظر داشته باشند. چند پروژه در دست پيشرفت مربوط به گسترش روبات هاي نگهبان است که مي توانند در داخل يا خارج ساختمان هايي که مجهز به همه حسگرها و ابزارهاي مدرن براي توقف هر ورود ناخوانده يا نفوذي هستند مستقر شوند (10). دانشمندان همچنين نسبت به ترکيب راه حل هاي هوش مصنوعي براي مقابله با موانع، به خصوص در عرصه UGVs در حال فعاليت هستند. در اينجا سيستم هايي که با هوش مصنوعي ساخته مي شوند، از اهميت بالايي برخوردارند تا روبات ها را با اطمينان خاطر از پله ها بالا ببرند، از چاله ها رد کنند و موانعي را که روبات نه مي تواند از آن عبور کند و نه بالا برود شناسايي کنند (11).
نقش نانو تکنولوژي
پيش بيني شده است که توسعه نانو تکنولوژي احتمالاً تأثير عمده اي بر علم روباتيک خواهد گذاشت، کارهاي بسياري براي پيش بيني هاي درباره چگونگي تأثير اين تکنولوژي بر علم روباتيک در اختيار است:علم روباتيک تکاملي روش جديدي براي خلق خودکار روبات هاي خودمختار است. با الهام از اصول داروويني ( Darwinian )، توليد مثل انتخاب بهترين ها، به روبات ها همانند يک سازمان مصنوعي خودمختار نگاه مي کند که مهارت هاي خود را در ارتباط نزديک با محيط و بدون دخالت انسان گسترش مي دادند. اين اصول شديداً بر اساس زيست شناسي و کردارشناسي طراحي شده است که از ابزار شبکه عصبي، الگوريتم ژنتيکي، سيستم هاي پويا و مهندسي بيومورفيک (biomorphic) استفاده مي کند. روبات هاي حاصل با سيستم هاي بيولوژيکي ساده اي که ويژگي هاي نيرومندي، سادگي، اندازه کوچک، انعطاف پذيري و متشکل از اجزا را دارد تقسيم مي شود. در روباتيک تکاملي، اجتماع اوليه کروموزوم هاي مصنوعي که هر کدام سيستم کنترل يک روبات را رمزگذاري مي کنند، به طور تصادفي ايجاد شده و در محيط قرار مي گيرند. بعد از آن، هر روبات براي انجام کارش ( حرکت کردن، نگاه کردن به اطراف، اداره کردن ) بر اساس يک کنترل کننده ژنتيکي مشخص آزاد است، حال آنکه عملکرد او در وظايف مختلف به طور خودکار مورد ارزشيابي قرار مي گيرد (12).
انتظار مي رود هنگامي که اين تکنولوژي به مرحله کامل عملياتي برسد بر عملکرد نظامي تأثير گذارد.
سرمايه گذاري جهاني
صنعت روباتيک نظامي تا حدود زيادي نقش مهمي را در طراحي، گسترش و معرفي تکنولوژي روباتيک در نيروهاي مسلح ايفا مي کند. اين امر فقط بدين دليل نيست که آنها توليد کننده روبات هستند، بلکه خود صنعت نقش هدايت کننده اي در تعريف کاربرد نظامي علم روباتيک دارد و قابليت هاي صنعتي اين تکنولوژي نوپديد و آگاهي درباره راه حل ها در بسياري از پروژه هاي رباتيک نقش مهمي دارند (13). اين مسئله ممکن است وضعيت نامطلوبي باشد و شايد علاج فوري براي آن وجود نداشته باشد. بر فرماندهان نظامي است که براي دانستن و درک قدرت اين تکنولوژي سرمايه گذار باشند و سعي کنند تا اين تکنولوژي را با ضرورت هايش در کنار هم ببينند و سپس صنعت را به جاي آنکه دنباله رو برنامه هاي خودش باشد بر اساس اين تکنولوژي بکار گيرند.در سطح جهاني، علم روباتيک رشته بسيار فعالي است. کشورهايي مانند ژاپن (14)، کره جنوبي و بازار مشترک اروپا در تحقيقات روباتيک و گسترش بخش هاي خصوصي وجوه قابل توجهي را حتي بيشتر از ايالات متحده سرمايه گذاري کرده اند. ايالات متحده اخيراً براي تحقيق و توسعه در زمينه هايي مانند ناوبري روبات در محيط هاي خارجي، معماري روبات ( ادغام کنترل، ساختار و محاسبات ) و کاربرد آن در فضا، دفاع، سيستم هاي زيردريايي و برخي از جنبه هاي خدماتي و روبات هاي شخصي سرگرم فعاليت هستند. ژاپن و کره جنوبي در زمينه اين تکنولوژي مانند قوه تحرک ربات، ربات انسان نما و برخي از جنبه هاي خدماتي و روبات هاي شخصي ( از جمله سرگرمي ) پيشگام هستند. ژاپن و کره جنوبي در مقايسه با ايالات متحده، در علم روباتيک داراي ابتکارهاي استراتژيک ملي هستند. در حال حاضر از ديدگاه نظامي، چنين گسترش وسيعي در تکنولوژي روباتيک، عمدتاً از طريق DARPA و تنفگنداران دريايي مختلف، ارتش و دفاتر پژوهشي نيروي هوايي توسط ارتش ايالات متحده به دست آمده است. اين آژانس بزرگترين سرمايه گذار روبات و هوش مصنوعي است (15). برنامه هاي DARPA بسيار کاربردي و کوتاه مدت مي باشد. اخيراً به نظر مي رسد که حمايت DARPA براي انجام پژوهش هاي اوليه در علم روباتيک نسبت به سال گذشته کمتر شده است (16).
در حدود سال 2003، فرماندهي نيروهاي مشترک ايالات متحده گروهي را براي تجزيه و تحليل سريع ايده ها تشکيل داد ( پروژه آلفا ) (17) تا مفهوم گسترش و بکارگيري روبات هايي که تا حد امکان جهت انجام وظايف جنگي مختلف در ميدان جنگ، جايگزين انسان ها مي شوند را مطالعه کنند. در اينجا هدف، شناسايي ايده هاي بسيار تأثيرگذار در صنعت، دانشگاه و جامعه دفاعي بود تا از اين طريق بتواند وزارت دفاع را به سازماني مجهزتر تبديل کند و قادر باشد با چشم اندازهاي نامشخص آينده مواجه شود.
اين مطالعه به درستي « تأثيرات غيرانساني » ناميده شد: « خارج کردن انسان از حلقه کنترلي » نشان مي دهد که حضور روبات هاي خودکار، شبکه مند و جامع در ميدان جنگ تا سال 2025 ديگر استثنا نخواهد بود، بلکه واقعيتي نرمال و طبيعي خواهد بود. تمرکز اصلي اين پروژه ايجاد روشي دقيق و مرتبط با مبارزان خودکار تاکتيکي بود (18) ( TAC ). تاکنون بحث بر سر اين مسئله بوده است که در چه مواردي مي توان از قابليت جايگزيني انسان استفاده کرد. بکارگيري چنين سيستم هايي اساساً در صحنه جنگ در سطح تاکتيکي مشاهده مي شود. ميزان استقلالي که براي چنين سيستم هايي لازم است هنوز در مرحله مقدماتي و ابتدايي باقي مانده است. مبناي کار ممکن است خودمختاري قابل تنظيم يا خودمختاري نظارت شده اي باشد. در پايان، انسان هنوز مجبور است که با ماشين ها تعامل داشته باشد و به هدايت آنها کمک کند. با اين حال، اين پروژه اخيراً به دليل محدوديت هاي فني يا موانع مالي متوقف شده است. لازم به تأکيد است که اين يکي از ايده هايي است که ممکن است کنار گذاشته شود، اما ميزان سرمايه گذاري و علاقمندي به روباتيک نظامي هرگز کم نشده است.
روبات ها بخش مهم و حياتي از مساعي ارتش ايالات متحده را تشکيل مي دهند تا خود را به عنوان نيروي مبارزه قرن بيست و يکم بازسازي کنند. ارتش ايالات متحده سرمايه گذاري کلاني به مبلغ 127 ميليارد دلار آمريکا به منظور شکل گيري سيستم هاي جنگي آتي ( FCS ) انجام داده که علم روباتيک نقش مهمي در اين برنامه ايفا مي کند. FCS مجموع سيستم هاي جنگي سرنشين دار و بدون سرنشين بالقوه اي است که هدف آن اطمينان خاطر از عملکرد استراتژيک نيروهاي ايالات متحده در آينده است تا در تمامي عمليات جنگي و جنگ هاي بدون کشت و کشتار پاسخگو و مسلط شود. اجزاي روماتيک پيشنهاد شده براي اين سيستم بسيار بزرگ است و شامل هم روبات زميني و هم روبات هوايي مي شود. سيستم اصلي روباتيکي در دست طراحي و گسترش، وسايل نقليه چند منظوره با تجهيزات کاربردي / پشتيباني ( MULE ) است که شامل سکو بدون سرنشين است و به منظور حمايت از مانورهاي پياده، حمل و نقل تجهيزات و/ يا تدارکات است.
سرباز ( UGV ( SUGV يک سيستم روباتي کوچکي است که در کوله پشتي سرباز جا مي شود و از خانواده انواع مختلف وسايل نقليه هوايي از جمله وسايل نقليه هوايي ارتفاع زياد / مقاومت طولاني، UAVs کوچک ( SUAV ) و وسيله نقليه هوايي سازماني ( OAV ) است و براي سربازان، دفاع در برابر دشمنان پنهان شده در جنگل ها، تپه ها، اطراف ساختمان هاي شهري يا در مکان هايي که سرباز زاويه ديد مستقيمي ندارد را فراهم مي کند (19).
کشورهايي مانند چين نيز در تکنولوژي روباتيک سرمايه گذاري کرده اند. به غير از سرمايه گذاري در تکنولوژي هايي مانند روبات کنترل از راه دور، روبات ضدتروريستي و روبات انسان نما، (20) عمدتاً سرگرم سرمايه گذاري در نانو تکنولوژي هستند (21). با اين حال، بسياري از اين آزمايش ها هنوز در مراحل اوليه گسترش خود هستند و تمرکز گسترده بر کاربردپذيري غير نظامي آنها است. اولين واحد رسمي روبات هاي انهدام بمب شبه نظامي (22) چين در زيگونگ ( جنوب غربي استان سيچوان ) در اوايل سال 2007 بکار گرفته شد. اين روبات که « Jianbing I » ناميده شد، عمليات جنگي بسياري از جمله گشت زني، تخريب بمب و حمله در ميدان جنگ را مي تواند انجام دهد.
در ميان ساير کشورهاي آسيايي، دولت کره جنوبي در سال 2005 برنامه اي با هدف گسترش سربازان روباتيکي داشت. اين پروژه بين وزارتخانه هاي دفاع و اطلاعات و ارتباطات، براي تشکيل يک ارتش روبات جنگجوي ( Killbot ) شش يا هشت پايي ( يا چرخدار ) مشترک بود. اين روبات هاي حشره مانند که در مقياس طبيعي طراحي شده اند، مي توانند در اطراف ميدان جنگ سريع حرکت کنند، مين هاي زميني را شناسايي کنند و طوفاني از قدرت آتش را به دشمنان غافل و عقب مانده از تکنولوژي نشان دهند (23).
با پي بردن به اهميت تکنولوژي روباتيک براي اهداف نظامي، دکتر مانموهان سينگ، نخست وزير هند تصميم کشورش را در پيگيري اين تکنولوژي براي ارتقاي ارتش روبات ها در سال 2006 اعلام کرد (24).
در چند سال گذشته سازمان تحقيقاتي دفاع و توسعه هند ( DRDO )، هوانوردي محدود هندوستان (HAL ) (25 ) و آژانس گسترش هوانوردي ( ADA ) در توسعه طيف وسيعي از UAVs/UCAVs ايفاي نقش کردند. لاکشيا ( Lakshya )، هواپيماي بدون خلبان گسترش يافته بومي در ژوئيه سال 2005 به نيروي هوايي هند ( IAF ) پيوست. ارتش هند نيز به UAV ديگري به نام نيشانت ( Nishant ) که تا 3 ساعت مي توانست پرواز کند علاقمند است. DRDO نيز در حال توسعه دانش چگونگي بکارگيري بال متحرک، نامريي بودن و سازه مرکب مي باشد تا توجيه فني، کاربردپذيري نظامي و اهميت عملياتي را براي سيستم شبکه اي با کاربرد بالاي UCAVs مسلح شده اثبات نمايد (26).
دانشمندان هندي نيز وسايل نقليه خودکاري را ايجاد کرده اند که مي تواند ميدان مين را پاکسازي کنند. مؤسسه تحقيق و توسعه DRDO ( مهندسين ) در پونا ( pune )، تکنولوژي جديد وسيله نقليه کنترل از راه دور ( ROV ) را ايجاد کرده است. اين وسيله مي تواند در دامنه بيش از 500 مايلي در خط ديد فضاهاي خارجي و محيط هاي شهري عمل کند و اشياي مشکوک تا وزن 20 کيلوگرم را جابه جا نمايد. اين روبات مي تواند براي وظايفي مانند پخش LED و شناسايي مين بکار رود. ROV نيز براي شناسايي هسته اي، زيستي و شميايي طراحي شده و حتي مي تواند با استفاده از حسگر و رديابش بر سطح آلودگي نظارت کند (27).
شرکت فضايي براموس سيروانانساپورام ( BATL = Brahmos Thiruvananthapuram ) با مسئوليت محدود، با همکاري سازمان انرژي هسته اي ( DAE ) براي راکتورهاي هسته اي، سيستم روباتيکي دقيق و چند منظوره فعاليت مي کند (28). برنامه هايي نيز براي تجهيز سربازان هندي با وسايل کوچک مکانيکي که تکنولوژي بالايي دارند در جريان است تا بتواند مستقل تر عمل کنند. دانشمندان DRDO بر روي مفهوم « بکارگيري سربازان همانند يک سيستم » مشغول کارند. اين برنامه به « سربازان روباتيکي » منجر مي شود که براي جنگ خودمختار آموزش ديده اند. ظاهراً، برنامه سرباز روباتيکي در مرحله مقدماتي است و ممکن است بيش از يک دهه طول بکشد تا اين مفهوم به ثمر رسد. DRDO يک مرکز هوش مصنوعي و روباتيک ( CAIR ) را زير نظر يکي از شاخه هايش تأسيس نموده و موظف است روبات هاي جديد و کاربرد آنها را گسترش دهد. CAIR براي سازمان هاي بخش دولتي هند، چند روبات توليد کرده است. آنها روبات هايي را براي انجام آزمايش غيرمخرب و بارگذاري مهمات ساخته اند. همچنين روبات هاي کوچک متحرک چرخ دار يا پادار توليد شده اند (29).
روبات هاي ترور
سازمان هاي تروريستي بين المللي از تکنولوژي روباتيک عليه مخالفانشان استفاده مي کنند تا جنگ به راه بياندازند. استفاده از اين تکنولوژي توسط تروريست ها به منظور اهداف مختلف از جمله انفجار بمب هاي کنار جاده، ماشين هاي بمب گذاري شده و ساير دستگاه هاي آتش زا مي تواند مدل اوليه تروريسم روباتيکي ناميده شوند. در چنين مواردي، انفجار بمب با استفاده از دستگاه هاي کنترل از راه دور انجام مي شود.گزارش هايي وجود دارد که بر طبق آن عوامل غيردولتي مانند حزب الله، براي حمله به کشتي جنگي در طي جنگ لبنان از موشک هاي هدايت شده راداري استفاده مي کردند (30). برخي پيش بيني کرده اند که اين مورد کلاسيک از چرخه کامل انتقال تکنولوژي « روباتيک » است: تکنولوژي اسراييل به چين فروخته شد، دوباره به ايران عرضه شد و سپس به حزب الله فرستاده شد. مخصوصاً در چند سال گذشته، سازمان هاي تروريستي علاقمند به بکارگيري UAVs به عنوان ابزار ترور هستند. به غير از UAVs ، اين امکان وجود دارد که با گسترش بيشتر در « تکنولوژي وسيله نقليه زميني کنترل از راه دور »، عوامل غيردولتي مي توانند براي ترور از تکنيک هايي مانند وسايل نقليه زميني بدون سرنشين يا وسايل نقليه دريايي استفاده کنند. حتي امکان استفاده از ماشين هاي بمب گذاري انتحاري بدون راننده نيز وجود دارد (31).
در قرن حاضر، علاقه فزاينده سازمان هاي تروريستي به تکنولوژي UAV به يکي از دلايل نگراني تبديل شده است . گروه هاي تروريستي حتي مي توانند از اين سکوهاي روباتيکي استفاده کنند تا با بکارگيري سلاح هاي شديداً مخرب ( WMD ) حملاتي را راه اندازي کنند. در واقع، اگر UAVs در دست تروريست ها قرار گيرد، مي تواند باعث مزاحمت هاي بسياري شود، حتي اگر آنها سلاح هاي متعارف حمل کنند. اگر دسترسي کنترل نشده اي به دانش، مهارت و تجهيزات لازم براي توليد هواپيماي کوچک بدون خلبان ( mini – UAV ) وجود داشته باشد، هواپيماهاي مدل، باعث نگران کننده ترين وضعيت خواهند شد. سيستم دفاع هوايي موجود در برابر هواپيماي کوچک بدون خلبان تروريستي بي اثر است، زيرا آنها براي تشخيص چنين تهديداتي گسترش نيافته اند. مهمتر از همه اين که، گزينه هاي تکنولوژيکي بسيار کمي براي هشدار در برابر چنين تهديداتي در اختيار است و در اينجا است که چالش واقعي براي دولت به وجود مي آيد (32).
گزارش هاي رسانه اي متعددي به خصوص بعد از يازده سپتامبر ( 9/11 )، نشان مي دهند که گروه هاي تروريستي مختلف علاقمند به استفاده از هواپيماهاي اسباب بازي يا UAVs به عنوان وسيله اي براي ترور هستند. اين گزارش ها نشان مي دهد که چنين تکنولوژي اي هنوز در هيچ گروه تروري استفاده نشده است، اما قطعاً آنها قصد استفاده از آن را دارند و خيلي از آنها سخت افزارهاي لازم براي ترور را در اختيار دارند. از آن جايي که اين سخت افزارها براي ساخت چنين سلاح هايي که به آساني مي تواند در دسترس قرار گيرد ضروري است، براي دولت ها کنترل توسعه UAVs/ هواپيماهاي اسباب بازي / هواپيماي بي موتور در آينده بسيار دشوار است. چنين وسايل نقليه کنترل از راه دوري که با محموله هاي متعارف و غيرمتعارف بارگذاري مي شوند اگر در دست عوامل غيردولتي قرار گيرند ممکن است باعث صدمات بسياري بشوند.
مشکلات روبات ها
منتقدان تکنولوژي روباتيک بر اين باورند که با توجه به شکل کنوني اين تکنولوژي، نهادن نام تکنولوژي روباتيک به عنوان تکنولوژي اي که مستقلاً کار مي کند، صحيح نيست. اکنون روبات هاي هوايي ( آواتار ) معمولاً براي کارهايي مانند شناسايي، تخريب مين و چند عمليات ديگر استفاده مي شوند، اما آنها هنوز از راه دور کنترل مي شوند و مستقلاً عمل نمي کنند. آنها در اصل روبات هاي نيمه مستقلند. هدف دانشمندان نظامي کنوني ايجاد ماشين هاي کاملاً خودمختار و مستقل است.ناتوانايي تکنولوژي براي ايجاد روبات هاي خود – تدبير و کاملاً خودمختار موهبتي براي تغيير آنها است، زيرا چنين مشکلاتي کمک مي کند تا اين تکنولوژي در حال حاضر حداقل در سطح کنترل پذيري نگه داشته شود. در هر صورت، رشد سريع اين تکنولوژي و مفروضات منطقي مربوط به آينده، نشان مي دهد که اين تکنولوژي بايد در مسير صحيحي هدايت شود. تا به امروز، امکانات منفي اين تکنولوژي تا حدود زيادي ناديده گرفته شده يا کمتر به آن توجه شده است. اما لازم است پيش از اين که تحقيق بر روي چنين تکنولوژي هاي پيشرفته و بالقوه قدرتمند صورت گيرد، مسايل اجتماعي مرتبط به دقت بررسي شوند.
امروزه روبات هاي نظامي موفق به تغيير کاربردهاي جنگي به گونه هاي مختلفي شده اند، اما هنوز براي ارتش ابزار ضروري به شمار مي روند. در اغلب انواع پيچيده، روبات هاي نظامي براي انجام اعمال خاصي بدون ضرورت حضور انسان در حلقه تصميماتي طراحي شده اند. اما آنها پيش از انجام هر مأموريتي با محدوديت هاي مورد نظر فرمانده در زمين، برنامه ريزي مي شوند. تمامي مسئوليت هاي اخلاقي براي اعمال اين روبات ها، صرفاً با هدايت انسان صورت گرفته است (33). در آينده نزديک، براي خلبانان نظامي اين امکان وجود دارد که مأموريت هاي جنگي را از دفتر کارشان که هزاران مايل دورتر از منطقه جنگي است، انجام دهند. اين امکانات وقتي به وجود مي آيد که شروع جنگ آسانتر بشود و موانع اخلاقي و رواني براي کشتن نيز کم رنگ تر گردد. حتي مفهوم شخصيت جنگجو و نشانه هاي شرافت و وفاداري که لازمه نيروهاي نظامي متعارف است، مي تواند از بين برود (34). همه اين اتفاق ها هنگامي رخ مي دهد که از روبات ها خواسته مي شود تا به تنهايي تصميم بگيرند. پيشرفت ها در زمينه هوش مصنوعي و علم شناختي مي تواند اين امر را ممکن سازد که در آينده اي نه چندان دور اين اتفاق بيافتد.
در حال حاضر، بحث کنوني بر سر اين است که آيا روبات ها بايد در سال هاي آينده برده باقي بمانند يا به وسيله صاحب تدبير تبديل شوند. برخي اظهار مي کنند که تا پايان اين قرن، عملاً هيچ انساني در ميدان جنگ وجود نخواهد داشت. همچنين گفته مي شود که ممکن است در يک دهه تکنولوژي اي به وجود آيد که تصميم مرگ و زندگي به دست روبات ها باشد. در هر صورت، موضوع « بشريت » است که يکي از ويژگي هاي مثبت منحصر به فرد سرباز جنگي به ويژه در محيط هاي غيرانساني است. بر اين اساس، سأال مهمي که مطرح مي شود اين است: آيا روبات ها بايد توسط انسان کنترل شوند يا بايد به آنها اجازه تصميم گيري داده شود (35)؟
اين مسئله غامض درباره قدرت روبات ها براي تصميم گيري با توسعه اين تکنولوژي در آينده بارزتر مي شود. چشم انداز متداول در اين زمينه به طور مطنقي توسط افسر ارتش ايالات متحده که در عمليات طوفان صحرا در سال 1991 جنگيد و در جنگ افغانستان در سال 2003 خدمت کرد، خلاصه شده است. او مي گويد :
ساخت يک روبات نظامي کاملاً خودمختار با قابليت تصميم گيري مستقل غيراخلاقي است، مگر طوري طراحي شود که براساس يک چارچوب اخلاقي دقيق تصميم گيري نمايد. بدون چارچوب اخلاقي، اپراتور و سازنده روبات براي کارهايي که روبات انجام مي دهد همواره مسئول خواهد بود. يک تصميم گيرنده کاملاً خودمختار با حضور يا عدم حضور چارچوب اخلاقي، مسئول اعمالش خواهد بود. براي اين که اين روبات ها بتوانند بهترين تصميم اخلاقي را بگيرند بايد به پارامترهاي خطا مجهز شوند تا چرخه تصميم گيري خود را تا بتواند او را هنگامي که از توانايي هايش براي تصميم گيري غلط استفاده مي کند، هدايت کند. روابت ها بايد نمايانگر بهترين فلسفه ما باشند و در طبقه بزرگ ترين ابزارها باقي بمانند (36).
سرانجام، اين انسان است که بايد براي کشتن يا نکشتن انسان هاي ديگر تصميم بگيرد.
اگر ارتش ها از روبات به عنوان يک ابزار اضافي در جنگ استفاده کنند، آنگاه مي توان گفت که اين يک عمل « منصفانه » از سوي دولت است. اما مسئله اين است: آيا دولت ها بايد اجازه تصميم گيري مستقل را به روبات ها بدهند؟ مخصوصاً دولت هايي مانند ايالات متحده در صحنه عمليات عراق افغانستان، روبات هايي را که به تنهايي قادر به شليک بودند بکار گرفتند. به طريق مشابه، روبات هايي که احتمال دارد براي حفاظت از محيط پيرامون بکار گرفته شوند قدرت تصميم گيري و شليک کردن دارند. آيا اين امر اخلاقي است؟ « نظريه جنگ عادلانه » در نظر دارد تا با توجه به برقراري مجموعه کوچکي از اصولي که به طور مؤثري احساسات اخلاقي عمومي را جذب مي کند، يک چارچوب تئوري براي بحث درباره انتخاب هاي خاص اخلاقي و اقدامات جنگي فراهم کند. اين نظريه به جاي آنکه جنگ را به عنوان يک عمل غيراخلاقي کنار بگذارد، به دنبال متمايز ساختن آن دسته از اعمال خاص اخلاقي است (37).
به طور کلي چنين فرض مي شود که استفاده از نيرو مشخصاً با استانداردهاي اخلاقي و قانوني معتبر جهاني مقرر مي شود؛ تمايز بيشتر آن با راه حل هايي است که اين استانداردها را قابل فهم مي کند تا انصاف و بي عدالتي در جنگ مشخص گردد و آن اصولاً به شرايطي بستگي دارد که بلافاصله بکارگيري نيرو مورد توجه قرار مي گيرد. جنگ عادلانه جنگي است که در دفاع از خود يا دفاع جمعي در برابر حمله مسلحانه صورت گيرد (38). با استفاده از اين تعريف در سطح تاکتيکي محدود، پرسش هايي ممکن است مطرح مي شود: آيا روبات ها حق دفاع از خود را دارند؟ آيا آنها واقعاً مي توانند تصميم بگيرند که چه زماني واکنش نشان بدهند و چگونه در برابر حمله دشمن اقدام نمايند؟ آيا آنها در واقع، مهارت هاي قضاوت مناسب براي تشخيص اينکه چه کسي دشمن است، را دارند؟ چه کسي مسئول قضاوت نادرست آنها است؟ در سال هاي بعد، با پيشرفت هاي بيشتر در تکنولوژي روباتيک، دولت ملي احتمالاً درباره بسياري از اين موضوعات بحث خواهد کرد. انتظار مي رود که سازمان ملل متحد در پيدا کردن راه حل هايي براي موضوعاتي مانند قدرت به چالش کشيدن تکنولوژي هاي خودکار و مستقل بکار گماشته شود. احتمالاتي وجود دارد که برخي از اعمال تصادفي روبات ها حتي مي تواند منجر به شروع جنگ شود. دولت هاي مردمي بايد از خودشان در برابر اين مسئله محافظت کنند و يک نياز مي تواند براي تثبيت هنجارهاي جهاني خاص، به محض اين که اين تکنولوژي به مرحله بلوغ رسيد، برآورده شود.
نتيجه گيري
براي تمامي اين سال ها، ارتش در بسياري از نقاط جهان تکنولوژي روباتيک را يک « تقويت کننده نيرو » در نظر گرفته بود. مخصوصاً زماني که از آنها انتظار مي رود که مسئوليت رسيدگي به شرايط پرخطري را بر عهده بگيرند. اما در سال هاي آينده، تکنولوژي روباتيک مي تواند خودش را از رده تقويت کننده نيرو به نيرويي بي رحم تغيير شکل دهد. ارتش ها در بکارگيري روبات هاي بيشتري براي انجام وظايف و مأموريت ها در داخل و خارج از ميدان جنگ ترديدي ندارند. اين امر بدين دليل است که « خسارات و ضايعات روبات ها مشکلي ايجاد نمي کنند، زيرا وقتي که به روباتي ضربه وارد مي شود، بايد آن را به تعميرگاه برد (39) ». روبات ها بيش از پيش براي خدماتي مانند سيستم دفاع پيرامون، شناسايي، جمع آوري اطلاعات يا حتي براي يک سيستم جنگ افزاري ( UCAV/UGAV ) استفاده مي شوند.ميدان جنگ آينده به استقرار سلاح هاي سرد و حضور واقعي تکنولوژي وابستگي شديدي دارد. تکنولوژي روباتيک احتمالاً در چنين نوع سناريوهايي نقش اصلي دارد. در حال حاضر، روبات هاي نظامي اساساً به عنوان UAVs يا براي جستجوي مين هاي زميني / انفجاري بکار مي روند. برخي از ارتش هاي توسعه يافته از اين روبات ها براي اهداف مبارزه با تروريسم استفاده مي کنند. در هر صورت، تمامي اين روبات هاي نسل حاضر، روبات هاي واقعي و خودمختار با مغزهاي پوزيتروني نيستند. اساساً عملکرد آنها هنوز به انسان بستگي دارد.
حيوانات روباتيکي براي دولت هايي مانند هند که به علت پشتيباني از بخش هاي کوهستاني خود به نيروي قاطر وابسته هستند استفاده خيلي زيادي خواهند داشت. قاطرها براي ارتش هند در جهت حمل تجهيزات لازم به تپه هاي بالايي کوه بسيار کاربردپذير هستند. روبات ها چنين تشکيلاتي را مي توانند تقويت کنند و در يک دوره زماني، اگر مفيد واقع شدند مي توانند جايگزين نيروهاي حيواني نيز گردند.
روبات ها آينده درخشاني خواهند داشت، زيرا ارتش ها علاقمندند که از آنها فراتر از نقش محدود فعلي شان که شامل هواپيماهاي بدون خلبان يا شناسايي مواد منفجره / دستگاههاي انهدامي است، استفاده کند. همچنين اميد مي رود که رشد تکنولوژي در اين عرصه باعث پيشرفت و توسعه آنها در آينده شود. بکارگيري هوش مصنوعي در تکنولوژي روباتيک، آينده را از ديدگاه کاربرد پذيري نظامي هيجان انگيزتر کرده است. با ادغام هماهنگ سازي جديد، روش هاي کنترلي و افزايش سطح خودکار شدن ماشين، از روبات هاي نظامي انتظار مي رود که ميزان بار مسئوليت و خطر را براي مبارزان کاهش دهند. پيشرفت ها و توسعه هايي در تکنولوژي هاي شناختي که اساساً با کنش متقابل انسان – ماشين در ارتباط است، احتمال مي رود که علم روباتيک بيش از پيش پيشرفت نمايد.
انتظار مي رود که در روزهاي نه چندان دور، نظامي کردن فزاينده تکنولوژي روباتيکي به واقعيتي انکارناپذير تبديل شود. طبيعي است که از صنايع دفاعي انتظار مي رود که در سال هاي آينده سرمايه گذاري بيشتري در اين زمينه داشته باشد. همان طور که اين مسئله براي ساير فرم هاي تکنولوژي نظامي اتفاق افتاده است، انتظار مي رود که اقدامات / تکنولوژي هاي متقابل در زمينه روباتيک نيز اختراع بشوند. برخي از متفکران آينده نگر/ بازرگانان به دنبال راه هايي هستند تا خطر روبات هاي دشمن را دفع کنند. بر اساس چند گزارش تأييد نشده، تلاش هايي در شرف انجام است تا تسليحات بر عليه موجودات روباتيکي گسترش يابد. تفسير اين گسترش ها با اعتقاد راسخ هنوز زود است، اما دولت ممکن است که دستگاه هاي مايکروويو با انرژي زياد يا دستگاه هاي پارازيت دهنده را ايجاد کند تا بتواند از پيشروي ارتش هاي نظامي جلوگيري کند.
از آنجايي که روبات ها در سال هاي آينده خودمختارتر خواهند شد، احتمال مي رود که موضوع اخلاقيات بسيار مورد توجه قرار بگيرد. به همين دليل ممکن است اين سأال مطرح شود که چه کسي بايد از نظر اخلاقي مسئول اقدامات انجام شده توسط روبات هاي خودمختار باشد، مخصوصاً در مورد اعمالي مانند کشتن انسان. منطقي است که ارتش ها بايد از تفويض اين اختيار به روبات هاي خودمختار ممانعت کنند. خلاصه اين که انسان بايد در مورد کشتن انسان هاي ديگر تصميم بگيرد نه ماشين. بايد مطمئن شد که امتياز انحصاري انسان در جنگ از بين نرفته است. سرانجام ديدگاه و نظريه آسيموف درباره انصاف براي رابطه بين انسان و روبات را بايد کليد حل آن دانست. محدوديت هاي هوش ماشيني نبايد تا اندازه اي باشد که روبات بتواند به بشريت صدمه وارد کند. قوانين روباتيک آسيموف را نبايد ناديده گرفت.
پي‌نوشت‌ها:
1. Liam M. Truchard, ‘Army Alters Robots’ Role in Military Service’ ,November 2003, http://www.um-rp.org/newspage.php?NewsID=45 (accessed on 1 December 2007).
2. John Mahoney, ‘DARPA’s Amazing Robot Pack Mule Keeps its Balance On Ice’, http://www.popsci.com/ military-aviation-space /article/2008-03/darpas-amazing
Robotpack-mule-keeps-its-balance – ice (accessed on 12 February 2009).
3. Matt Sanchez, ‘Robots Take Center Stage in the US War in Afghanistan’ ,23 March 2009, http://www.foxnews.com/story/0,2933,509684,00. Html (accessed on 24 March 2009).
4. Mark Hewish, ‘Robots Form the Deep’ ,Jane’s International Defence Review 34 (2001): 46.
5. کپي برداري زيستي کاربرد استفاده از روش هاي زيستي و سيستم هايي است که در طبيعت براي مطالعه و طراحي سيستم هاي مهندسي و تکنولوژي مدرن يافت مي شوند. ريشه چنين مفاهيمي در پژوهش هاي رفتارگرايانه هوش مصنوعي (AI) پيدا مي شود.
Luc Steels, ‘The Artifi cial Life Roots of Artificial Intelligence’ ,in Artifi cial Intelligence, Vol III, ed. Ronald Chrisley (London : Routledge, 2000), 15 – 50.
6. ‘Lobsters Populate Navy Robot Platter’ ,Signal 58, no. 9, (2004): 51-49.
7. ‘The Inside Story of the SWORDS Armed Robot “Pullout” in Iraq-Update’ , 15 April 2008, http://www.popularmechanics.com/blogs/ technology_news/ 4258963.html (accessed on 10 February 2009).
8. ‘Surgery by Satellite: New Possibilities at Medicine’s Cutting Edge’, Science Daily (7 June 2007), www.sciencedaily.com/releases/ 2007/06/070606235422. Htm(assessed on 15 June 2007).
9. P.W. Singer, Wired for War (New York: The Penguin Press, 2009), 374.
10. در سال 2000، اولين روبات مسلح گارد امنيتي جهان که مي توانست به متجاوزان، در حالي که با شبکه کنترل مي شود شليک کند، در بانکوک در معرض ديد قرار گرفت.
Torrey Hoffman, ‘Bangkok robot security guard’ ,17 August 2000,
http://catless.ncl.ac.uk/Risks/21.20 html#subj8 (assessed on 10 December 2006).
11. Michael Y. Park, ‘Military Robots Prepare to March Into Battle’ , 11 January 2002, http://www.foxnews.com/story/0,2933,42725.00.html (assessed on 27 August 2007).
12. Stefano Nolfi and Dario Floreano, Evolutionary Robotics: The Biology, Intelligence, and Technology of Self-Organizing Machines (Cambridge: MIT Press, 2004), 1-17, http://mitpress.mit.edu/catalog/item default.asp? ttype – 2&tid = 10196 (assessed on 17 July 2007).
13. ‘Bridging the Gaps in Military Robotics’, Military Technology 30, no. 11 (2006): 34.
14. بزرگترين موفقيت ژاپن کامل کردن روبات ها به سمت فرايند توليد بود. در دهه 80 سال 1980 آنها بيش از هر کشوري، مجموع 14000 روبات را بکار گماشتند.
Michael Webb, ‘The Robots Are Here! The Robots Are Here!’ Design Quarterly, no. 121 (1983): 17.
15. Sherwin Chen, Ted Hsieh, James Kung and Vlad Beffa, ‘Autonomous Weapon’ , oHttp://cse.stanford.edu/classes/cs201/Projects/autonomous-weapons/ (assessed on 24 January 2007).
16. Based on WTEC Panel Report on George Bekey et al., ‘International Assessment of Research and Development in Robotics’ , World Technology Evaluation Center, Inc., Maryland, January 2006.
17. ‘Military Robots of the Future’ ,4 August 2003, http://usmilitary.about.com/cs/
Weapons/a/robots.htm (accessed on 2 January 2007).
18. TAC براي کار در محيط هاي مختلفي مانند محيط زميني، هوايي، فضايي يا محيط هاي زير دريايي و kdc در شرايط سخت از جمله گرما يا سرماي شديد طراحي شده است. به علاوه TAC بر خلاف انسان قادر است که در محيط هاي آلوده شيميايي، زيستي يا راديولوژيکي فعاليت کند.
19. Refer to http://www.army.mil/fcs/; see also’Future Combat Systems’ , http://www.globalsecurity.org/military/systems/ground/fcs-back.htm (assessed on 10 December 2007).
20. Xianzhong DAI, ‘Some New Progress of Advanced Robotics in China’ , http://www.iai.csic.es/iarp/sapr/05_CHINA_IARP_JCF_2003.pdf (assessed on 14 July 2007).
21. ‘China Develops Robots for Cell Work’, Beijing Time, 24 May 2002, http://english. People.com.cn/200205/24/eng20020524_96402. shtml (assessed on 24 June 2007).
22. ‘ Bomb-disposing Robot Recruited in China’, http://english.people.
Com.cn/200705/29/eng20070529_378773. Html (assessed on 10 October 2007).
23. Evan Blass, ‘South Korea to Develop Robot Soldier’s, http://www.engadget.Com/2005/09/21/south-korea-to-develop-robot-soldiers/ (assessed on 12 January 2006).
24. Evan Blass, ‘India Announces Plans to Develop Robot Army’, http://www.engadget.com/2006/05/18/india-announces-plans-to-develop-robot- army/ (assessed on 25 September 2007).
25. HAL در طراحي هواپيماي نشانه گير بي خلبان به منظور اهداف آموزشي نشانه گيري هوابردي، مدت ها پيش در سال 1979 مورد بحث قرار گرفته بود. براي آگاهي از جزييات لطفاً به گزارش کميته دائمي دفاع با موضوع : Limited ‘In-depth Study and Critical Review of Hindustan Aeronautics
(HAL)’, May 2007. مراجعه کنيد.
26. Ravi Sharma, ‘India Joins Select Group to Develop UCAV Technology’ ,the Hindu, 27 August 2007, http://www.hindu.com/ 2007/08/27/stories/ 2007082759890400.htm (accessed on 12 January 2009).
27. http://www.drdo.ogr/pub/nl/feb06/feb06.pdf (assessed on 18 December 2007); and Brig (Retd) R.K. Anand, personal communication with the author (10 January 2009).
28. The Hindu, 27 February 2009, http://www.hindu.com /2009/02/27/ stories/ 2009022755151300.htm (accessed on 12 March 2009).
29. http://www.drdo.org/labs/ecs/cair/achieve.shtml (assessed on 19 December 2007) and Brig (Retd) R.K. Anand, personal communication with the author (10 January 2009).
30. معمولاً، موشک هاي کروز به عنوان UAVs در نظر گرفته مي شوند، در حالي که وسايل نقليه باليستيک يا شبه باليستيک و پرتابه هاي توپ را به عنوان وسايل نقليه هوايي بدون سرنشين در نظر نمي گيرند.
31. R.K. Pruthi, ed., Robotic Warfare (Delhi: Prashant Publishing House, 2009), 29, 33.
32. Eugene Miasnikov, ‘Threat of Terrorism Using Unmanned Aerial Vehicles: Technical Aspects’ (Paper presented to Center for Arms Control, Energy and Environmental Studies at MIPT, Dolgo-prudny, June 2004) 26.
33. David F. Bigelow, ‘Fast Forward to the Robot Dilemma’ , AFJ 145, no. 4, (2007): 19 – 20.
34. P. W. Singer, Wired for War: The Robotics Revolution and 21st Century Conflict (New Your: Penguin, 2009).
35. Daniel L. Davis, ‘Who Decides: Man or Machine?’ ,AFJ 145, no. 4 (2007): 23 – 25.
36. David F. Bigelow, ‘Fast Forward to the Robot Dilemma’ ,AFJ 145, no. 4 (2007): 22.
37. R. K. Pruthi, ed., Robotic Warfare (Delhi: Prashant Publishing House, 2009), 234 – 54.
38. Robert W. Tucker, The Just War (Baltimore: The John Hopkins Press, 1960), 11.
39. اين بحث توسط Globalsecurity.org با مديريت جان پايک (John Pike) در نوشته هاي مختلفش ارائه شده است .
لل، آجي، (1390)، تکنولوژي هاي استراتژيک براي نيروهاي انتظامي (راهگشاي مرزهاي جديد)، ترجمه: سيد حسن صانعي، سيده بيتا مرتضوي و فائزه مسعودي فر، تهران، نشر انديشمند، چاپ اول
