قوانین پوشش، مربوط به حرفه پزشکی

 

قوانین اختصاصی پوشش

1. قانون انطباق امور اداری و فنی مؤسسات پزشکی با موازین شرع مقدس

مصوب 10/ 8/ 1377 مجلس شورای اسلامی
ماده 1- مؤسسات پزشکی، کلیه مراکز پزشکی و وابسته به پزشکی نظیر بیمارستان، زایشگاه، آسایشگاه، آزمایشگاه، پلی کلینیک ها، مطب پزشکان و داروخانه ها و محل کار سایر اقشار پزشکی و مؤسسات فیزیوترابی و الکتروفیزیوتراپی، هیدروتراپی، آزمایشگاه های تشخیص و پژوهشی، درمانگاه، رادیولوژی، مراکز پزشکی هسته ای، مراکز بهداشتی درمانی شهری و روستایی، بخش های تزریقات و پانسمان و یا هر تشکیلاتی که به هر نام و عنوان با اجازه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایجاد شده یا خواهد شد (اعم از بخش دولتی - خصوصی و خیریه) و واحدهای مشابه در دانشگاه های علوم پزشکی و کلیه کارکنان فنی و اداری و خدماتی آنها مشمول این قانون می گردند.
تبصره - کلیه وزارتخانه ها و سازمان ها و مؤسساتی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است و به امر بهداشت و درمان می پردازند موظف به رعایت مقررات این قانون می باشند.
ماده 2- در اجرای ماده (3) قانون تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصوب 9/ 7/ 1364، این وزارتخانه موظف است به منظور انطباق امور درمانی، بهداشتی و آموزش پزشکی با موازین شرع مقدس اسلام، سیاستگذاری و برنامه ریزی و تدوین آیین نامه اجرایی جهت عملی نمودن انطباق امور مذکور با موازین شرع مقدس را به انجام رساند.
ماده 3- به منظور نیل به اهداف مندرج در مواد این قانون شورایی به نام شورای عالی انطباق در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به ریاست وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تشکیل می گردد. اعضای این شورا به مدت دو سال به عضویت شورا منصوب می شوند عبارتند از: 1- معاون امور فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان قائم مقام و دبیر شورا. 2- معاون امور درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی. 3- معاون امور پشتیبانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی. 4- معاون امور آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی. 5- معاون امور بهداشتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی. 6- رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها. 7- یک نفر از اعضای کمیسیون بهداری و بهزیستی مجلس شورای اسلامی به عنوان ناظر به پیشنهاد کمیسیون مزبور و انتخاب مجلس. 8- یک نفر از اعضای کمیسیون امور زنان و جوانان و خانواده مجلس شورای اسلامی به عنوان ناظر به پیشنهاد کمیسیون و انتخاب مجلس. 9- رئیس سازمان نظام پزشکی یا نماینده تام الاختیار وی. 10- مشاور وزیر بهداشت در امور زنان. 11. دو نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه های علوم پزشکی کشور به انتخاب وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی. 12 - دو نفر از رؤسای دانشگاه های علوم پزشکی کشور به انتخاب وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
تبصره 1- وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می تواند نسبت به تشکیل کمیته های انطباق در استان ها اقدام نماید. کمیته های موضوع این ماده موظف خواهند بود نتایج اقدامات خود را به شورای عالی انطباق در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گزار نمایند.
تبصره 2- کمیته های انطباق استانی زیر نظر رئیس دانشگاه علوم پزشکی تشکیل می شود و موظف به اجرای مصوبات شورای عالی انطباق می باشند.
ماده 4- اعتبارات مورد نیاز این قانون در سال جاری کماکان از ردیف 422600 (بند «و» تبصره «10») تأمین می گردد و در سال های آتی با توجه به امکانات وزارت مربوطه عمل خواهد شد.
ماده 5- وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است آیین نامه اجرایی این قانون را به گونه ای تنظیم نماید که با ارتقاء کیفیت خدمات پزشکی، همراه و بیمار در انتخاب پزشک مختار باشد و در ارائه خدمات اورژانس حفظ حیات بیمار بالاترین اولویت را داشته باشد.
ماده 6- رؤسای دانشگاه ها و دانشکده های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی، مسئولین فنی و مدیران بیمارستان ها و واحدهای بهداشتی درمانی مسئول حسن اجرای این قانون در استان ها بوده و با بازرسی مستمر و نیز بر اساس شکایات وارده به مراجع ذیربط به تخلفات رسیدگی می کنند.
ماده 7- آیین نامه اجرایی این قانون حداکثر ظرف مدت 6 ماه توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تهیه و پس از تصویب هیأت وزیرات لازم الاجرا می باشد و تا ابلاغ آیین نامه جدید، آیین نامه انطباق و اصلاحیه های بعدی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کماکان به قوت خود باقی است. قانون فوق مشتمل بر هفت ماده و سه تبصره در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ دهم آبان ماه یکهزار و سیصد و هفتاد و هفت مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 20/ 8/ 1377 به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی
علی اکبر ناطق نوری

2. آئین نامه اجرائی قانون انطباق امور اداری و فنی مؤسسات پزشکی با موازین شرع مقدس

مصوب 1380 هیات دولت

فصل اول: بخش های زنان و زایمان و اطاق عمل

بخش یک: محیط فیزیکی

ماده 1- تفکیک کامل اطاق های رختکن آقایان از خانم ها (قبل از خط امان) اعم از پزشک، پرستار و خدمه، می بایست حتی المقدور اطاق هایی انتخاب گردد که به سایر فضای اطاق های عمل اشراف نداشته باشد و افراد بتوانند هنگام تعویض لباس کلیه شئونات اخلاقی و اسلامی را رعایت نمایند (بستن درب، کشیدن پرده و یا کرکره ها).
ماده 2- تفکیک کامل اطاق های غذاخوری، چایخوری آقایان ازخانم ها در کلیه ساعات شبانه روز (اعم از پزشکان، پرستاران و کادر خدمات).
ماده 3- مجزا نمودن اطاق های دستشویی (اسکراب) خانم ها از آقایان با توجه به تفاوت های فیزیکی ساختمان ها با ابتکار عمل لازم در حد مقدورات از قبیل استفاده از پرده پاراوان.

بخش دو: پوشش کارکنان و بیماران

ماده 4- پوشش کارکنان مرد: پوشش کارکنان مرد اطاق عمل اعم از پزشک، پرستار و خدمه می بایست طبق ضوابط تعیین شده زیر، با رنگ های مناسب تهیه گردد.
الف - شلوار بلند تا مچ پا با گشادی مناسب که مچ آن به تناسب تنگتر باشد (حداقل 15 سانتیمتر)
ب- قد پیراهن تا روی باسن با گشادی مناسب
ج- قد آستین تا 10 سانتیمتر بالاتر از آرنج
د- یقه گرد (کاملاً دور گردن) با شکافی بطول 15- 10 سانتیمتر در جلو که تقریباً با سجافی 5 سانتیمتر رویهم قرار گیرد.
ه - کلاه مناسب بطوریکه تمام سر و موها را بپوشاند.
و- کفش مخصوص اطاق عمل (پوتین با رینگ سفید) استفاده شود.
تبصره 1- به منظور رعایت کامل اصول بهداشتی، آقایانی که محاسن دارند، از ماسک های بزرگتر که پوشش لازم را ایجاد می نماید استفاده نمایند.
ماده 5- پوشش کارکنان زن:
پوشش خانم ها در اطاق عمل و اطاق زایمان اعم از پزشک، پرستار و کادر خدمات می بایست با شرایط تعیین شده زیر تهیه گردد.
الف- شلوار بلند با گشادی مناسب که مچ پای آن به تناسب تنگتر باشد (حداقل 15 سانتیمتر)
ب- مانتو گشاد و بلند تا سر زانو
ج- قد آستین تا مچ و سر مچ ها می بایست بصورت کشباف جمع شود.
د - یقه گرد (دور گردن با شکافی 15- 10 سانتی متر در جلو که با سجافی 5 سانتیمتر روی هم قرار گیرد.)
ه - مقنعه به رنگ مناسب تا روی سینه که با دکمه های مانتو ثابت شود.
و- جوراب سفید ضخیم و ساده
ز - کفش مخصوص اطاق عمل (پوتین با رنگ سفید) استفاده شود.
ماده 6- پوشش بیماران مرد:
جهت بیماران مرد باید از گان و کلاه و یا سربند که تمام موهایشان را بپوشاند استفاده شود.
ماده 7- پوشش بیماران زن:
جهت بیماران از گان و روسری بزرگ و مناسب که گردن و سینه های آنان را کاملاً بپوشاند استفاده شود.
تبصره 2- کلیه بیماران باید در تمام مراحل عمل (باستثنای مواقع ضروری) با ملحفه یا شان عمل پوشانیده شوند.

بخش سه: روش اجرایی

یک: بیماران

ماده 8- بیمار باید با پوشش کامل مطابق ماده 7- 6 توسط پرستار و بیمار بر بخش با آمادگی کامل جسمی به پرستار اطاق عمل تحویل شود.
ماده 9- پرستار اطاق عمل ضمن رعایت کلیه مقررات مربوطه و پس از گرفتن آگاهی های لازم به منظور حمایت روحی و معطوف نمودن توجه بیمار به معنویات و اتکال به خداوند و جلب اعتماد بیمار در مورد انجام خواسته هایش او را برای انجام عملیات هوشبری با رعایت موازین شرعی آماده می سازد.
ماده 10- انتقال بیمار بر روی تخت عمل به وسیله پوشش های برزنتی با میله های متحرک و یا توسط پارچه (ملحفه) انجام پذیرد. تا از تماس مستقیم پرسنل اطاق عمل با اعضای بدن بیمار پیشگیری گردد.
ماده 11- در صورتی که بیمار احتیاج به سند مثانه دارد می بایست الزاماً افراد همگن عمل سنداژ را انجام دهند. اگر فرد همگن وجود نداشته باشد لازم است توسط خود پزشک انجام شود.
ماده 12- در مورد بیمارانی که لازم است از دستگاه مانیتورینگ استفاده نمایند، باید عمل گذاشتن الکترودها در مورد بیماران حتی الامکان بوسیله پرسنل همگن انجام شود.
ماده 13- تنظیم وضعیت بیمار (Positioning) حتی المقدور با کمک پرسنل همگن انجام شود.
ماده 14- هنگام تنظیم وضعیت بیمار و یا پرپ کردن که بدن بیمار در معرض دید قرار می گیرد الزاماً باید افرادی که حضور آنان ضروری نیست از اطاق خارج شوند.
ماده 15- نواحی تناسلی بیماران هنگام تنظیم وضعیت بوسیله (شان، حوله، پد، گاز) پوشانیده شود.
ماده 16- در هنگام پرپ کردن پوشانیدن کلیه اعضاء بدن بیمار باستثنای موضعی که لازم است پرپ شود کاملاً الزامی است و این عمل حتی الامکان توسط سیر کولر همگن انجام شود.
ماده 17- پرستار اسکراب در مورد اعمال جراحی نواحی تناسلی همگن انتخاب گردد و از حضور مستخدمین و پرسنل غیر بهداشتی ودرمانی غیر همگن جلوگیری شود.
ماده 18- پس از اتمام عمل جراحی و پانسمان محل عمل و برداشتن شان ها بیمار پوشیده شود. و پس از اتمام عملیات هوشبری، بیمار با پوشش کامل و رعایت مفاد ماده 10 بر روی برانکارد به اتاق ریکاوری منتقل گردد.
ماده 19- مراقبت و کنترل بیمار در اتاق ریکاوری با توجه به حالاتش (بیقراری و هذیان) حتی الامکان توسط پرستاران همگن (بویژه درمورد بیماران زن) انجام پذیرد.
ماده 20- انتقال بیماران زن از اتاق ریکاوری به بخش حتماً باید به همراهی یک نفر از کادر پرستاری همگن انجام شود.

دو: کارکنان زن

ماده 21- رعایت پوشش کامل اسلامی (مانتو، شلوار، مقنعه، جوراب ضخیم و ساده) برای کلیه پرسنل اطاق عمل اعم از پزشک، پرستار و کادر خدمات کاملاً الزامی است استفاده از هرگونه زینت آلات و لوازم آرایش و مواد معطر و همچنین داشتن ناخن بلند و استفاده از برق ناخن اکیداً ممنوع می باشد.
ماده 22- رفتار و گفتار همکاران زن بایستی بسیار متین و موقر و در حدود انجام وظایف محوله با رعایت کامل شئونات اسلامی می باشد.
ماده 23- با توجه به اینکه هنگام اسکراب کردن قسمت هایی از دست که نباید در معرض دید نامحرم قرار گیرد بالاجبار بایستی شسته شود همکاران زن اعم از پزشک و پرستار بایستی در محل های پوشیده و دور از نگاه نامحرم (بستگی به موقعیت فیزیکی اطاق عمل دارد) اسکراب نمایند و آستین استریل را پوشیده و با رعایت موازین شرعی وارد اطاق عمل شوند.
ماده 24 - کمک کردن به جراح و کمک جراح و پرستار زن (بستن بندهای گان، دادن نوشیدنی، خشک کردن عرق، مرتب کردن ماسک و مقنعه) به عهده همکاران زن می باشد.
ماده 25- رعایت شئونات اسلامی در حین انجام اعمال جراحی (رفتار و گفتار) کاملاً الزامی است.

سه: کارکنان مرد

ماده 26- رعایت کامل پوشش اسلامی طبق ماده 4 برای کلیه پرسنل اتاق عمل اعم از پزشک، پرستار و کادر خدمات الزامی است.
ماده 27- کمک کردن به جراح و کمک جراح و اسکراب مرد (از قبیل بستن بندهای گان، دادن نوشیدنی خشک کردن عرق و مرتب کردن ماسک) بعهده کارکنان مرد می باشد.
ماده 28- رفتار و گفتار همکاران مرد باید در محدوده انجام وظایف محوله و با رعایت کامل شئونات اسلامی باشد.
ماده 29- از بکار گماردن خدمه مرد در اطاق های قبل از زایمان (- Labor Room) زایمان و بعد از زایمان باید خودداری شود و انجام امور مربوط به بیماران به عهده خدمه زن که از نیروی جسمانی بیشتری برخوردار هستند واگذار گردد.
تبصره: چون جایگزینی خدمتگزاران مرد فعلی بخش های مذکور با خدمه زن مستلزم بکارگیری نیروهای تازه می باشد لذا لازم است حداکثر تا پایان سال جاری و با جابجائی های مقدوره به این مهم مبادرت گردد.
ماده 30- مواد فوق الذکر به منظور رعایت موازین شرع مقدس اسلام در اطاق های عمل و اطاق زایمان تنظیم گردیده و بکار نبردن کلمات اطاق زایمان در جایگاه های خاصی صرفاً به منظور رعایت اختصار کلمه می باشد.
ماده 31- نظارت و کنترل بر حسن اجرای مفاد این آئین نامه بعهده سرپرستار اطاق عمل و دفاتر پرستاری و ریاست بیمارستان ها و نهایتاً حوزه معاونت فرهنگی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می باشد. همچنین نظارت به حسن اجرای این آئین نامه در رابطه با بیمارستان های خصوصی در هر استان، به عهده مدیر کل سازمان منطقه ای بهداشت و درمان آن استان می باشد.

فصل دوم مربوط به سایر مراکز درمانی مسائل مربوط به رادیولوژی

به منظور انطباق مسائل فنی و تکنیکی رادیولوژی با موازین شرع مقدس لازم است موارد ذیل کاملاً رعایت گردد:
در مراکز پرتونگاری (رادیولوژی) بایستی تلاش بر انجام پرتو نگاری بیماران توسط افراد همگن باشد.
برخی از تکنیک هایی که الزاماً بایستی توسط پرسنل همگن انجام شوند عبارتند از:
الف - برخی از تکنیک ها و روش ها که الزاماً بایستی توسط تکنسین و یا کارشناس زن انجام پذیرد.
1. باریم انمای خانم ها
2. ماموگرافی.
3. اروگرافی خانم ها
4. هیستروگرافی و سالپنژوگرافی
ب - برخی از تکنیک ها و روش هایی که الزاماً بایستی توسط تکنسین و یا کارشناس مرد انجام پذیرد.
1. باریم انمای آقایان
2- اروگرافی آقایان
3. اپیدیدموگرافی
ج - پیشنهاد می گردد در صورتی که سونوگرافی توسط پزشک غیر همگن انجام می شود یکی از محارم بیمار مربوطه نیز در محل انجام سونوگرافی حضور داشته باشد.
د - جهت انجام رادیوگرافی از کلیه نواحی بدن استفاده از لباس های کتانی و نخی نازک الزامی است.
ه - در صورتی که در یک رادیولوژی تعداد پزشکان و تکنیسین های زن و مرد به حد کافی باشد، رادیوگرافی بیماران زن الزاماً بایستی توسط پزشک و تکنیسین زن انجام شود و همچنین رادیوگرافی بیماران مرد الزاماً بایستی توسط پزشک و تکنسین مرد انجام پذیرد.
در رادیولوژی ها اختلاط پرسنل زن و مرد بایستی به حداقل کاهش یابد.

مسائل مربوط به امور فنی فیزیوتراپی

اصل کلی: نظر به ضرورت رعایت حدود شرعی در معاینات بیماران و ارائه خدمات درمانی توسط گروه همگن بایستی جهت گیری و برنامه ریزی ها بصورتی باشد که بتدریج به اصل مذکور جامعه عمل پوشیده شود.
1. معاینه و درمان بیماران در صورتی که در مرکز درمانی به تعداد کافی تراپیست زن و مرد وجود داشته باشد بایستی توسط کادر درمانی همگن انجام پذیرد.
2. در صورت ضرورت درمان توسط کادر غیر همگن، پوشش نواحی غیر ضروری جهت درمان الزامی است و در موارد درمان با دستگاه دیاترمی، اعمال درمان در موضع بایستی با پوشش ملحفه انجام پذیرد.
3. در موارد تمرین درمانی استفاده از دستگش توسط کادر درمانی غیر همگن ضروری است.
4. در موارد درمان بیماران زن توسط تراپیست مرد، وجود یکی از محارم بیمار در کابین درمان الزامی است.
5. مسئولیت اجرای این آئین نامه در مراکز دولتی بعهده مدیریت واحد مربوطه و در مراکز خصوصی بعهده مدیریت موسسه خصوصی است.

مسائل مربوط به الکتروکاردیوگرافی ECG

کلیه درمانگاه ها، کلینیک ها و بیمارستان ها موظفند که افرادی را جهت انجام E. C. G تربیت نمایند بطوریکه E. C. G بیماران زن توسط خانم ها و E. C. G. بیماران مرد توسط آقایان انجام شود.
تذکر: 1- رعایت موضوع فوق در کلیه ساعات شبانه روز الزامی است.
2. مکان انجام E. C. G طوری باید انتخاب شود که محل تردد افراد غیر همگن نباشد.

مسائل مربوط به آزمایشگاه ها

رعایت نکات ذیل در کلیه موارد الزامی است.
1. خونگیری از بیماران الزاماً بایستی توسط افراد ذیصلاح همگن انجام شود.
2. خونگیری در بخش بایستی در حفاظ پاراوان و در آزمایشگاه ها نیز در محلی که افراد غیرهمگن تردد نداشته باشد انجام گیرد.
کلیه آزمایشگاه هایی که تاکنون تأسیس یافته بایستی حتی المقدور محل کار خانم ها و آقایان را از یکدیگر مجزا نموده و در خصوص آزمایشگاه هایی که بعد از این تأسیس می شوند، پیش بینی و رعایت این مسئله الزامی است.
3. در کلیه آزمایشگاه ها بایستی حتی المقدور قسمت انتظار مراجعه کنندگان زن و مرد از یکدیگر مجزا باشد.

مسائل مربوط به تزریقات

رعایت نکات ذیل در کلیه موارد الزامی است:
1. تزریقات بیماران الزاماً بایستی توسط افراد ذیصلاح همگن انجام شود.
2. تزریقات بایستی در حفاظ پاراوان و یا محلی که مورد تردد افراد غیرهمگن نباشد انجام شود.
3.رعایت موارد فوق در کلیه مراکز تزریقات و پانسمان، درمانگاه ها، کلینیک ها و بیمارستان ها الزامی است.

مسائل مربوط به امور فنی دندانپزشکی

اصل کلی: نظر به اهمیت ضرورت رعایت حدود شرعی در امور آموزشی و معاینات بیماران و ارائه خدمات درمانی توسط گروه همگن بایستی جهت گیری و برنامه ریزی ها بصورتی باشد که بتدریج به اصل مذکور جامعه عمل پوشیده شود.
1. حتی المقدور در گروه بندی دانشجویان دختر و پسر تفکیک لازم بعمل آید.
2. پذیرش و معاینه درمان بیماران زن بایستی توسط دانشجویان دختر و بیماران مرد توسط دانشجویان پسر انجام پذیرد.
تبصره: بخش اطفال از این قاعده مستثنی است
3. در محیط بخش های درمانی در حین معاینه و درمان بیماران زن، ملزم به استفاده از شان پرفوره می باشند.
4. در موارد ضرورت، معاینه بیماران توسط دانشجویان غیر همگن الزاماً بایستی در مکان هایی که اشخاص ثالث حضور داشته و یا تردد می نماید انجام پذیرد.
5. جهت رعایت موارد و بندهای فوق لازم است مسئولین پذیرش و پرستاری دقت لازم را بعمل آورند.
6. استفاده از دانشجویان دختر و پسر از تاریک خانه رادیولوژی، بایستی بصورت مجزا انجام پذیرد.
7. مسئولیت اجرای این آئین نامه و تشخیص موارد استثنا و ضرورت های آموزشی بعهده مدیریت دانشکده باشد.

فصل سوم: امور آموزشی بخش های زنان

نظر به ضرورت رعایت حداکثر ممکن ضوابط شرعی در بخش های بستری زنان در بیمارستان های آموزشی، غیرآموزشی و بخش خصوصی مقرر می گردد:
1. حدف معاینه ژنیتال در دوره کارآموزی و حذف حضور کارآموزان در اطاق زایمان و اطاق درد و بخش زنان. بدیهی است گرفتن شرح حال از بیماران بستری در بخش زایمان بدون معاینه واژینال از قبیل: بیماری های طبی و حاملگی، استفراغ های شدید حاملگی، حاملگی و فشار خون، بلامانع است و نیز حضور کارآموزان در درمانگاه مامائی (پرناتال) بدون معاینه واژینال برای آشنا شدن کارآموز با سیر طبیعی حاملگی و بیماری های سیستمیک و حاملگی نیز بلامانع است.
تبصره: دانشجویان مرد (کارآموزان مرد) لازم است کلاس های تئوری بخش زنان و زایمان را بگذرانند و در قسمت های عملی، ابتدا با مولاژ و عکس های شماتیک و سپس با فیلم و سیستم آموزشی ویدئوئی برای دوره کارآموزی (انترنی) آماده شوند.
2. منع کامل معاینه ژنیتال در درمانگاه زنان و بخش زنان توسط کارآموزان و کارورزان مرد.
3. کارورزان مرد پس از کسب حداقل های لازم که در ذیل اشاره می شود. مجاز به مشاهده و انجام زایمان و نیز مشاهده و معاینه ژنیتال نبوده و امور فوق توسط خواهران کارورز و دستیاران زن صورت می پذیرد.
4. الف: زایمان های طبیعی و غیرطبیعی 8 تا 10 بار با نظر مربی مربوطه در طول دوره کارورزی برای کارورزان مرد.
تبصره: اگر در 8 تا 10 مورد فوق مواردی مثل خونریزی های غیر طبیعی بعد از زایمان از قبیل اینرسی، پارگی کول، پارگی واژن و یا باقی ماندن جفت و یا کورتاژ نباشد و چنین مواردی در طول مدت کارورزی پیش آید، کارورز می تواند در این موارد شرکت نماید.
ب: دفعات مشاهده و کمک به عمل کورتاژ و یا عمل کورتاژ در دوره کارورزی حداکثر 5 تا 8 بار با نظر مربی - بسته به توانایی های کارورز - توسط کارورزان مرد آن هم به منظور انجام موارد اورژانس مثل سقط جنین ناقص می باشد.
تبصره: یکی دو مورد از موارد فوق بایستی شامل خونریزی های شدید مل و یا خونریزی های شدید سقط ناقص باشد. بدیهی است قبل و یا بعد از انجام عمل کورتاژ مربی می تواند گذاشتن اسپیکلوم و معاینه واژینال را به کارورز آموزش دهد.
4. در موارد فوق حضور بیش از یک یا حداکثر دو کارورز بر بالین بیمار ممنوع می باشد.
5. لازمست پوشش مخصوص اطاق عمل مانند: گان و مقنعه مخصوص اطاق عمل و پوشیده بودن قسمت های دیگر بدن بیمار و پوشش سایر بیماران قبل از ورود کارورزان مرد به اطاق عمل و یا زایمان رعایت شود.
6. در موارد فوق لازمست کارورز حتماً با حضور و راهنمائی یک دستیار زن و یا متخصص زن انجام وظیفه نماید و به هیچوجه حق ندارد به تنهایی بر بالین بیمار حضور یابد.
7. ورود آقایان به اطاق هایی که بانوان در آن پوشیده نیستند با اعلام قبلی صورت پذیرد.

3. از آئین نامه اجرایی رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفه ای شاغلان حرفه دامپزشکی

مصوب 10/ 2/ 1382 هیئت وزیران
ماده 3- چنانچه مشمولان قانون سازمان نظام دامپزشکی در انجام وظائف خود مرتکب یکی از موارد زیر شوند، عمل آنها تخلف محسوب و متخلفان با توجه به محتویات پرونده از جمله شدت و ضعف عمل ارتکابی و تعدد و تکرار آن حسب مورد به مجازات های مقرر در ماده (20) این آئین نامه محکوم می شوند:
1- عدم رعایت موازین شرعی که عبارتست از ترک واجبات و عمل به محرمات دین مبین اسلام در حرفه دامپزشکی از قبیل عدم رعایت پوشش مناسب اسلامی.
فصل سوم: نوع و میزان مجازات های انتظامی
ماده 20- متخلفان با توجه به شدت و ضعف تخلف ارتکابی، تعداد، دفعات و نتایج و آثار تخلف حسب مورد به مجازات های ذیل محکوم می گردند:
الف - تذکر یا توبیخ شفاهی در حضور اعضای شورای استانی نظام دامپزشکی بدون درج در پرونده.
ب - اخطار یا توبیخ کتبی با درج در پرونده نظام دامپزشکی.
ج- توبیخ کتبی با درج در پرونده نظام دامپزشکی و الصاق در تابلوی اعلانات نظام دامپزشکی محل.
د - الصاق رأی در تابلوی اعلانات نظام دامپزشکی محل و یا درج متن رأی در نشریه سازمان.
هـ - تعلیق پروانه مربوط از سه ماه تا یکسال.
و - محرومیت از اشتغال به حرفه دامپزشکی از سه ماه تا یک سال در محل ارتکاب تخلف.
ز - محرومیت از اشتغال به حرفه دامپزشکی از سه ماه تا یک سال در تمام نقاط کشور.
ح - محرومیت از اشتغال به حرفه دامپزشکی از یک تا پنج سال در تمام نقاط کشور با تأیید هیئت عالی انتظامی.
ط - محرومیت دائم از اشتغال به حرفه دامپزشکی در تمام نقاط کشور با تأیید هیئت عالی انتظامی.
ماده 21- مجازات های موضوع ماده (20) این آئین نامه با رعایت شرایط به شرح زیر اعمال می شود:
1- متخلفان از یکی از بندهای (1و 2) ماده (5) آئین نامه حسب مورد به یکی از مجازات های مقرر در بندهای (الف تا هـ) محکوم می گردند.
2- متخلفان از یکی از بندهای (3 تا 16) ماده (5) آئین نامه حسب مورد به یکی از مجازات های مقرر در بندهای (ب تا و) محکوم می شوند.
3- متخلفان از یکی از بندهای (17 تا 21) ماده (5) آئین نامه حسب مورد به یکی از مجازات های مقرر در بندهای (ج تا ز) محکوم می گردند.
4- متخلفان از یکی از بندهای (22 تا 25) ماده (5) آئین نامه حسب مورد به یکی از مجازات های مقرر در بندهای (ج تا ح) محکوم می شوند.
5- متخلفان از بند (26) ماده (5) آئین نامه حسب مورد به یکی از مجازات های مقرر در بندهای (هـ تا ط) محکوم می گردند.
ماده 22- با قطعیت آرای محرومیت از اشتغال به حرفه دامپزشکی، اشتغال محکوم علیه در زمینه محکومیت یاد شده در مدت محرومیت در بخش های غیر دولتی (خصوصی، تعاونی، خیریه) ممنوع است.
منبع مقاله :
صدر، شادی؛ (1389)، مجموعه قوانین و مقررات پوشش در جمهوری اسلامی ایران، تهران: کتاب نیلی، چاپ اول