نماز ارتباط صمیمانه میان انسان و خدا

پیمان و انگیزه تحرک و بسیج و آمادگى است ، در حالى صمیمانه و دور از رنگ و فریب ، براى نفى هر بدى و زشتى است و تدارک هر نیکوئى و زیبائى.

 برنامه اى است براى بازیافتن و آگاه ساختن خویش ، و کوته سخن ، رابطه اى و استفاضه اى مداوم است . با سرچشمه و پدیده آورنده همه نیکى ها، یعنى خدا...

یکى از عملهایى که سرشار از انگیزه یاد خداست و مى تواند انسان را یکسره غرق در یاد خدا کند، و مى تواند بیدار باش و به خویش آورنده باشد، و مى تواند همچون شاخص و علامتى ، رهروان راه خدا را بر روى خط مستقیم بدارد

و از گیجى و گمى حفظ کند و مى تواند از لحظه اى غفلت زندگى آدمى مانع شود، نماز است .

انسان از لابلاى مشغولیتهاى فکرى که او را احاطه کرده است به ندرت مى تواند به خود و هدف زندگى و گذشت لحظات و ساعات و روزها بیندیشد چه بسا روزها که شب مى گردد و روزهاى دیگرى که آغاز مى شود.

و هفته ها و ماهها که مى گذرد و انسان به آغاز و پایان آن توجه نمى یابد و گذشت زندگى و معنا یا بطالت آن را احساس نمى کند.

نماز یک زنگ بیدارى و یک هشدار در ساعات مختلف شبانه روز است . به انسان برنامه مى دهد و از او تعهد مى خواهد، به روز و شبش معنا مى دهد.

و از گذشت لحظه ها حساب مى کشد. در آن هنگام که انسان مشغول و بى خبر از طى زمان و انقضاى عمر است او را مى خواند و به او مى فهماند که روزى گذشت و روزى آغاز شد.

باید فعالیت کنى مسئولیت بزرگترى بر عهده بگیرى و کار مهمترى انجام دهى به دلیل آن که بخشى از عمر، از فرصت عمل ، به سر آمد باید پیشتر تلاش کرد و بیشتر رفت زیرا هدف بزرگ است ، مگر تا فرصت از کف نرفته به آن دست یافت ...(1)

مسئولین  بیشتر نافله بخوانند.
یک نکته‌ای که لازم است عرض کنم در این جلسه‌ی صمیمی و خودمانی و خوب، این است که من و شما که مسئولیّت داریم در نظام جمهوری اسلامی، اگر فرضاً حتّی در زندگی شخصی خودمان هم آن جور هستیم .

حالا مثلاً گاهی انسان خیلی تقیّدات زیادی ندارد ــ وقتی وارد جرگه‌ی کارگزاری شدیم، بایستی مراقبتمان بالا برود. شما مثلاً اهمّیّتی به نماز شب و نافله‌ی شب و سحرخیزی و مانند اینها نمیدادید.

[امّا] حالا که مدیر شدید باید اهمّیّت بدهید. باید آن چیزی را که شما را به خدا متّصل میکند، در دوره‌ی مسئولیّت افزایش بدهید. من و شما در فعل و ترک خودمان بایستی حضور پروردگار را حس کنیم؛ اگر این [طور] شد.

آن وقت برکات الهی نازل خواهد شد. همان آیه‌ی شریفه‌ی سوره‌ی هود که برکات آسمان بر ما نازل خواهد شد. برکات آسمان فقط باران نیست؛ همه چیز، [از جمله] رحمت الهی: خَیرُکَ اِلَینا نازِل.(2).

و این توجّه من و شما، هم برای مردم، برای نظام جمهوری اسلامی و برای کشور مفید است، هم برای خودمان؛ دل خود ما را هم به معنویّت نزدیک میکند، به حیات طیّبه‌ی الهی نزدیک میکند.

خب این هم حالا این تذکّراتی که عرض کردم که بنده خودم بیش از همه‌ی شما به این تذکّرات احتیاج دارم.(3)

وظایف سنگین، ما را غافل نکند.
خدای متعال آنها را ملت برگزیده قرار داده بود؛ اما چون به خدا غرّه شدند و وظایف خودشان را انجام ندادند، خدای متعال درباره‌ی آنها فرمود: «ضربت علیهم الذّلة و المسکنة».

آنها همانهایی هستند که خدای متعال در چند جای قرآن تصریح کرده که من اینها را مردمان برگزیده قرار دادم؛ «و انّی فضّلتکم علی العالمین»؛ اما همین‌ها با عمل بد خود کاری کردند که خدای متعال درباره‌ی آنها فرمود:

«ضربت علیهم الذّلة و المسکنة و باؤوا بغضب من اللَّه»، و مورد خشم الهی قرار گرفتند. غرّه شدن به خدا، این چیزها را دنبال خودش دارد.

بایستی به خودمان، دلمان و جانمان و به شستشوی روانی خودمان بپردازیم و وظایف سنگین، ما را غافل نکند.

البته، راه باز است؛ همین نمازهای پنجگانه، همین امکان دعا، همین نافله، همین نماز شب؛ همه از راههای به خود پرداختن است؛ این راهها را در مقابل ما باز گذاشته‌اند.

اگر تنبلی نکنیم، می‌شود؛ آن وقت انسان اعتلاء و نورانیت پیدا می‌کند و کارهایش برکت پیدا می‌کند.(4)

توصیه نافله نماز به جوانان 
توصیه‌ی‌ مؤکد اینجانب‌ به‌ همه‌ بویژه‌ جوانان‌ آن‌ است‌ که‌ خود را با نماز مأنوس‌ و از آن‌ بهره‌مند سازند. یعنی‌ این‌ که‌ نماز را با توجه‌ به‌ معنی‌ و با احساس‌ حضور در محضر پروردگار متعال‌ جلت‌ عظمته‌، به‌ جای‌ آورند.

و این‌ کار را با تمرین‌، بر خود هموار و آسان‌ سازند و تا بتوانند نوافل‌، مخصوصا نافله‌ی‌ نمازهای‌ صبح‌ و مغرب‌ را نیز ادا کنند. و اگر هنوز در میان‌ کسان‌ و نزدیکان‌ و دوستان‌ آنان‌، کسی‌ هست‌ که‌ خود را از فیض‌ نماز محروم‌ کرده‌ باشد.

او را از این‌ گناه‌ بزرگ‌ و خسارت‌ عظیم‌ بازدارند و این‌ کار را با زبان‌ خوش‌ و رفتار حکیمانه‌ انجام‌ دهند، البته‌ پدران‌ و مادران‌ نسبت‌ به‌ نماز فرزندان‌ خود مخصوصا نوجوانان‌، مسؤولیت‌ بیشتری‌ دارند.(5)

نماز و انفاق نشانه ایمان واقعی نیست
رهبر انقلاب پیرامون تفسیر آیات الهی و پاسخ به یک سوال در مورد عملکرد منافقان فرمودند: اینجا گویا کسی سؤال میکند که: اگر [منافقان] کافرند، پس چرا نماز می خوانند، و اگر ایمان ندارند، چرا انفاق میکنند؟...

وقتی انسان کاری را از‌رویِ ضرورت و برای سدّ نیازی به‌جا می‌آورد، هرگز دچار کسالت نمی شود. تشنه‌ای که به دنبال آب میرود، برای پیدا‌ کردن آب خسته میشود، ولی کسل نمی شود.

امّا آن‌که خود سیراب است، ولی به دستور اربابش برای تشنه‌ی دیگری باید دنبال آب برود و زحمت بکشد، هم خسته میشود و هم کسل و بی‌نشاط.نمازی هم که اینها[منافقان] به‌جا می‌آورند.

برای خدا و از‌رویِ احساس نیاز و برای پر کردن یک خلأ روحی نیست، بلکه برای این است که جامعه‌ی مسلمان، آنها را مسلمان بداند، پس یک عمل تحمیلی، اجباری و ازرویِ بی‌میلی است. چنین عملی، قهراً کسالت می‌آورد.

همچنین انفاق و زکات اینان برای رفع نیاز لشکر اسلام در مقابل کفّار نیست، بلکه چون میخواهند در جامعه‌ی مسلمانان زندگی کنند و برای زندگی در این جامعه، نیاز دارند که مردم آنان را مسلمان بدانند، انفاق میکنند...

با این معنا، آیه خیلی آموزنده میشود و به ما میفهماند که نشانه‌ی ایمان واقعی، اتیان نماز و انفاق نیست، بلکه نشانه‌های دیگری هم دارد که باید آنها را ملاکِ شناختِ ایمان یک انسان قرار داد.

بنابراین، آیه برای تمام نسلها درس و معیاری است که با آن میتوان مؤمن را از آدمی که به‌ظاهر مؤمن است و در باطن ایمان به خدا و رسول(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) ندارد، تشخیص داد.(6)

نماز شب  را حتماً به‌جا بیاورید
رهبر معظّم انقلاب در ابتدای یکی از جلسات درس خارج فقه خود به شرح حدیثی پیامبر اکرم(ص) پرداختند و فرمودند:

رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله به امیرالمؤمنین علیه‌السلام این‌طور وصیت فرمود: «وَ عَلَیک بِصَلاهِ اللَّیلِ وَ عَلَیک بِصَلاهِ اللَّیلِ وَ عَلَیک بِصَلاهِ اللَّیلِ؛ بر تو باد به نماز شب، و بر تو باد به نماز شب، و بر تو باد به نماز شب.»
 
ایشان افزودند: حضرت سه مرتبه این جمله تکرار فرمود که نافلۀ شب را حتماً به‌جا بیاور. خصوصیاتی در بلند شدن در نیمۀ شب (سحر) و عبادت کردن وجود دارد که در هیچ‌یک از نمازهای ۲۴ ساعت دیگر وجود ندارد،.

لذا پیامبر هم سه مرتبه آن را به امیر‏المؤمنین تأکید کرده‌اند.رهبر معظّم انقلاب خاطرنشان کردند: این داستان را از قول حاج میرزاعلی آقای قاضی نقل کردند، در آن اوایل که مرحوم آقای طباطبایی نجف رفته و با ایشان آشنا شده بود.

می‌گفت: روزی در میان راه با آقای طباطبایی برخورد کرد، آقای قاضی گفت آقاجان (یا پسرم) اگر دنیا می‌خواهی نماز شب بخوان، اگر آخرت می‌خواهی نماز شب بخوان.

این اولین توصیۀ حاج میرزاعلی ‌آقای قاضی رضوان‌الله‌علیه‌ به یک شاگرد برگزیده و برجسته هم همین بود که نماز شب بخوان.
 
ایشان تأکید کردند: این موضوع را باید دوستان به خصوص افرادی که بنیۀ جوانی دارند مراعات کنند و نگذارند نماز شب ترک شود.

رفتار با شب باید مثل نماز فریضه باشد، حالا یک وقت طوری شد که انسان نتوانست و خسته بود که هیچ، اما مادامی که می‌تواند و اضطراری ندارد، حتماً مقیّد به این باشد که نماز شب را به‌جا بیاورد، این را باید همه رعایت کنند.(7)

گرم ترین نماز جماعت
همیشه گرم‌ترین نماز جماعت‌ها متعلق به پیشنمازهای مردمی است: با مردم گرم میگیرند؛ با مردم خوش اخلاقی میکنند؛ بیحوصلگی نشان نمیدهند؛ بدخلقی نشان نمیدهند،

جواب مسأله‌شان را میدهند؛ یک وقت اگر کسی بیماری و مشکلی داشته باشد، اگر با پول نتوانند، با اخلاق آن مشکل را تسکین میدهند. گفت:

چو وا نمیکنی گرهی خود گره مباش‌              ابرو گشاده باش چو دستت گشاده نیست‌

به عنوان آخوندی، دست ما گشاده نیست؛ اما ابرویمان که میتواند گشاده باشد. بنده خودم سالها پیش‌نمازی کرده‌ام؛ میدانم انسان چگونه باید با مردم رفتار کند. وقتی نماز تمام می شد، برمی گشتم رو به مردم می نشستم.

تسبیحات حضرت زهرا را هم که می گفتم، افراد می‌آمدند و می‌دیدند راه باز است. جوان می‌آمد، مزلّف می‌آمد، بازاری می‌آمد، ریش‌دار می‌آمد، بی‌ریش می‌آمد. آن زمان، پوشیدن پوستین‌های وارونه در میان جوانهای بیتل مد شده بود.

یک روز رفتم نماز، دیدم یکی از همین جوانهای آلامد که موهایش را روغن زده، آمده و صف اول کنار متدینین و بازاری های خوب و افراد محاسن سفید نشسته. احساس کردم این جوان با من حرفی دارد.

نشستم و به او پاسخِ نگاه دادم؛ یعنی اجازه دادم بیاید حرفش را بزند. جلو آمد و گفت آقا! من صف اول بنشینم، اشکال دارد؟ گفتم نه، چه اشکالی دارد؟ شما هم مثل بقیه. گفت: این آقایان می‌گویند اشکال دارد.

گفتم: این آقایان بی خود می‌گویند! این جوان، دیگر از این مسجد پا نمی‌کِشد. این جوان، دیگر از این پیش نماز دل نمی‌کند.

همین‌طور هم بود؛ از ما دل نمی‌کندند. بنده وقتی مسجد می‌رفتم، در میان صد نفر، اقلاً نود نفرش جوانها بودند. بنده هیچ چیز خاصی نداشتم؛ نه یک مایه‌ی آن‌چنانىِ معنوی، نه یک مایه‌ی دنیوی؛ اما با مردم بودم.(8)

 روزگاری نماز خواندن مایه‌ی آبروریزی بود!
قبل از پیروزی انقلاب در دوران طاغوت، اگر توی یک جمعی - که مثلاً داشتند با همدیگر توی خیابان راه میرفتند، یا توی فرودگاه منتظر پرواز بودند، یا مثلاً یک گوشه‌ای از دانشگاه گیر افتاده بودند - یکی‌شان میخواست نماز بخواند.

این قدر این کار غیر مأنوس بود که آن کسانی که همراهش بودند میگفتند: نماز میخوانی!؟ آبروی ما رفت! نماز خواندن مایه‌ی آبرو ریزی بود! این بود؛ شما جوانها آن روزها را ندیده‌اید.ما دیده‌ایم.

اگر یک جوان نمازخوانی در یک منطقه‌ی جلوی چشم و یک مرکز عمومی، میایستاد نماز میخواند، رفقایش خجالت می کشیدند و میگفتند آبروی ما را بردی.

اگر در یک اجتماع عمومی - که بنا بود چند نفر سخنرانی کنند - سخنران، اول سخنرانی می گفت بسم اللَّه الرّحمن الرّحیم، رفقایش خجالت می کشیدند و سرشان را پائین می‌انداختند!(9)

نماز را به جماعت و در مسجد بخوانید
نشانه‌ی دیگر [حق‌گزاری نماز]، آبادی مساجد و افزایش نمازهای جماعت است، و این به معنای بروز برکات نماز در سطح همکاری و همدلی اجتماعی است.

بی شک این فریضه نیز با همه‌ی اتکالش به عامل درونی یعنی توجه و ذکر و حضور، همچون دیگر واجبات دینی، ناظر به همه‌ی عرصه‌ی زندگی انسان است و نه به بخشی از آن یعنی زندگی فردی و شخصی هر کس.

 آن‌جا که پای فعالیّت و نشاط دستجمعی افراد جامعه به میان میآید، نماز همچون گرم‌ترین و پرشورترین عبادت دستجمعی، نقش بزرگی را بر عهده میگیرد. مظهر این خصوصیت، همین نمازهای جماعت پنجگانه و نماز جمعه و نمازهای عید است.(10)

کیفیت یافتن نماز بدین معنی است که نماز، با حال و حضور ادا شود؛ نمازگزار به نماز با چشمِ «میعاد ملاقات با خدا» بنگرد و در آن، با خدای خود سخن بگوید و خود را در حضور او ببیند؛ نماز را تا میتواند در مسجد و تا میتواند به جماعت بگزارد.(11)

نماز مرحوم آقای قاضی در بیان رهبری
 مرحوم آقای قاضی هم شاگرد اینها است. ایشان البته هم شاگرد پدرشان مرحوم آقای آسید حسین هستند، هم -  بعد که میآیند نجف - شاگرد مرحوم آسید احمد بودند، ده سال یا دوازده سال هم شاگرد مرحوم سید مرتضای کشمیری بودند.

البته در این کتابی که آقازاده‌ی مرحوم آقای قاضی - مرحوم آسید محمدحسن - نوشتند، می گویند ایشان پیش مرحوم آسید مرتضای کشمیری تلمذ نمی کرده، از مصاحبت او استفاده می کرده؛ لکن در همان کتاب یا در نوشته‌های مرحوم آقای آسید محمدحسین طهرانی دیدم - یادم نیست الان کجا خواندم -

مرحوم آقای قاضی می گوید من نماز خواندن را از آسید مرتضای کشمیری یاد گرفتم. شما ببینید معانی این کلمات چقدر عمیق است. ماها هم نماز میخوانیم و خیال هم میکنیم که نمازِ خوب میخوانیم.

این مردِ عارفِ بزرگی که سالها پیشِ پدرش در تبریز تربیت شده بود و پیش رفته بود، وقتی می‌آید نجف [و] ده سال پیش مرحوم آسید مرتضای کشمیری می ماند، می گوید من نماز خواندن را از او یاد گرفتم.

آن وقت شاگردهای مرحوم آقای حاج میرزا علی آقای قاضی نقل میکنند که ایشان با همه‌ی [گرفتاری] - خیلی گرفتار بوده در زندگی، عائله‌ی سنگین و فقر و مشکلات - وقتی وارد نماز می شد، از همه‌ی دنیا غافل می شد.

یعنی آنچنان غرق در ذکر و خشوع و توسّلْ در حال نماز بود که از همه‌ی عالم فارغ می شد. خب، این یک گذرگاه فوق‌العاده‌ای است؛ گذرگاه خاص‌الخاص است.

برای ماها از این جهت حجّت است که ما بفهمیم این هم هست؛ این مقامات، این حرکت، این سلوک، این خلوص در راه خدا هست._(12)

معنویت و صفای باطن؛ از علل تاثیرگذاری امام خمینی(ره) در فضای کشور
یکی از بزرگترین نعمتهای خدا نماز است. نماز به ما این فرصت را میدهد که هر روزی چند بار ناگزیر با خدای خودمان حرف بزنیم، با خدای متعال تخاطب کنیم، از او کمک بخواهیم، به او عرض نیاز کنیم، .

سرسپردگی خودمان به ساحت ربوبی را با این تضرع و با این نیاز تقویت کنیم. بزرگان به نماز خیلی اهمیت میدادند. نماز در اختیار همه است. غالباً قدر نماز و اهمیت نماز را نمیدانیم. فقط این نیست که باید یک اسقاط تکلیفی کرد؛ نه، یک فرصت بزرگی است که باید از آن استفاده کرد.

فرمود نماز مثل چشمه‌ی آبی است درِ خانه‌ی شما، که روزی پنج بار شما در این چشمه‌ی آب شستشو میکنید. این شستشو می تواند برای دلهای جوان آثار ماندگاری داشته باشد. با طهارت و تقواست که میتوان سخن نافذ و تأثیرگذار را از خدای متعال هدیه گرفت.

یک علت اینکه امام بزرگوار ما یک کلمه‌اش در این فضای عظیم عمومی کشور، در شدت و محنت، در همه‌ی حالات اثر شگفت‌آوری میگذاشت، معنویت او بود، صفای باطن او بود، ارتباط و اتصال او به خدا بود.

اشکهای نیمه شب او بود. فرزند امام - مرحوم حاج سید احمد - همان وقت در زمان حیات امام به من گفت: نیمه شب که امام بلند میشود، از بس گریه می کند،

این دستمال های معمولی برای پاک کردن اشکش کفاف نمی دهد؛ مجبور است اشک چشمش را با حوله پاک کند؛ اینقدر اشک میریزد. آن مرد پولادین، آن مردی که حوادث و لطماتی به سمت او سرازیر می شد که یک ملت را تکان میداد و او را تکان نمی داد،

آن مردی که عظمت و هیمنه‌ی قدرتهای جهانی در نظر او هیچ و پوچ بود، آن مرد در مقابل عظمت الهی، در حال دعا و استغاثه، آنجور اشک میریخت. اینها خیلی قیمت دارد. این فرصتها را قدر بدانید.(13)

اقامه نماز؛ وظیفه قدرتمندان مؤمن
قرآن کریم در توصیف قدرتمندان ِ مؤمن و در صدر وظایف آنان اقامه‌ی نماز را نام برده است:الَّذینَ إِن مَکَّنّاهُم فِی الأَرضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَآتَوُا الزَّکاةَ وَأَمَروا بِالمَعروفِ وَنَهَوا عَنِ المُنکَرِ ۗ وَلِلَّهِ عاقِبَةُ الأُمورِ.(14)

ترجمه : همان کسانی که هر گاه در زمین به آنها قدرت بخشیدیم، نماز را برپا می‌دارند، و زکات می‌دهند، و امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند، و پایان همه کارها از آن خداست!

این وظیفه، در عمل شخصی، کیفیت بخشیدن به نماز است، و در تلاش اجتماعی، ترویج نماز و همگانی کردن آن.

کیفیت یافتن نماز بدین معنی است که نماز، با حال و حضور ادا شود؛ نمازگزار به نماز با چشمِ «میعاد ملاقات با خدا» بنگرد و در آن، با خدای خود سخن بگوید و خود را در حضور او ببیند؛ نماز را تا میتواند در مسجد و تا میتواند به جماعت بگزارد.

و ترویج نماز، هر حرکت و تلاشی است که در راه همگانی کردن آن، و تبیین اهمیت آن، و آسان کردن دسترسی به آن، بتوان صورت داد.

صاحبان اندیشه و بیان، با گفتن و نوشتن؛ دارندگان رسانه‌ها و منبرها با پرداخت جذّاب و هنری؛ مسئولان دستگاهها هر یک متناسب با کارکرد آن دستگاه، میتوانند این وظیفه‌ی بزرگ را ادا کنند.

کمبود مسجد در شهر و شهرک و روستا؛ نبود جایگاه نماز در مراکز اجتماعات همچون ورزشگاه و بوستان و ایستگاه و مانند آن؛ مراعات نشدن وقت نماز در وسائل مسافرتهای دور دست.

نپرداختن شایسته به نماز در کتابهای درسی؛ نپرداختن به پاکیزگی و بهداشت در مساجد؛ نپرداختن امام جماعت به تماس و رابطه با مأمومین.

و هر کمبود دیگری از این قبیل‌ ها، نقاط ضعفی است که باید همتهای بلند بر زدودن آن برانگیخته شود و نشانه‌ی ایمان صاحبان تمکّن یعنی اقامه‌ی نماز، در جامعه‌ی اسلامی ما روز بروز نمایان‌تر گردد.(15)

همان کسانی که هر گاه در زمین به آنها قدرت بخشیدیم، نماز را برپا می‌دارند، و زکات می‌دهند، و امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند، و پایان همه کارها از آن خداست!

نماز را سبک نشماریم
امام صادق (علیه‌السّلام) در بیمارىِ رحلت به وصىّ‌شان میفرمایند که: «لَا تَتَهَاوَنْ بِصَلَاتِکَ فَإِنَّ النَّبِیَّ(صلّی‌الله‌علیه‌وآله‏) قَالَ عِنْدَ مَوْتِهِ لَیْسَ مِنِّی مَنِ اسْتَخَفَّ بِصَلَاتِهِ.(16)

ترجمه:امام باقر علیه السلام: نمازت را سبک مشمار که همانا پیامبر صلى الله علیه و آله هنگام رحلتش فرمود: هر کس نماز را سبک بشمارد از من نیست.»؛ از ما نیست کسی که نماز را سبک بشمارد. استخفاف یعنی سبک شمردن، کم‌اهمیت شمردن.

حالا این نمازِ با همه‌ی این خصوصیات، با همه‌ی این فضائل، چقدر از انسان وقت میگیرد؟ نماز واجب ما - این هفده رکعت - اگر انسان بخواهد با دقت و با قدری ملاحظه بخواند، فرض کنید سی و چهار دقیقه وقت می گیرد، والّا کمتر وقت خواهد گرفت.

ما گاهی اوقات می شود که پای تلویزیون در انتظار برنامه‌ای که مورد علاقه‌ی ماست نشسته‌ایم و قبل از آن، دائم تبلیغات، تبلیغات، تبلیغات - بیست دقیقه، پانزده دقیقه - که هیچ کدام هم به درد ما نمی خورد، می نشینیم گوش می کنیم و بیست دقیقه وقتمان را از دست می دهیم،

برای خاطر آن برنامه‌ای که میخواهیم. بیست دقیقه‌های زندگی ما اینجوری است. منتظر تاکسی می شویم، منتظر اتوبوس می شویم، منتظر رفیقمان می شویم که بیاید جائی برویم، منتظر استاد می شویم که سر کلاس دیر کرده، منتظر منبری می شویم که دیر به مجلس رسیده.

همه‌ی اینها - ده دقیقه، پانزده دقیقه، بیست دقیقه - به هدر میرود. خوب، این بیست دقیقه و بیست و پنج دقیقه و سی دقیقه را برای نماز - این عمل راقی، این عمل بزرگ - مصرف کردن مگر چقدر اهمیت دارد.(17)

نتیجه:
از بیانات رهبری در موضوع نماز چند نکته قابل تامل است.
الف:مسئولیتهای سنگین نیاز به تقویت معنویت دارد.لذا مسئولین بیشتر باید مواظبت نمایند.
ب:هرنوع مشکلی در جامعه می بینیم بخاطر عدم اعتقاد یقینی به نماز است زیر حق نماز ادا نشده است. 
ج :خواندن نماز و انفاق نشانه ایمان واقعی نیست.زیرا ایمان واقعی در مسئول واقعی و هم شطح مردم نمایان می شود.
د:نماز واقعی را باید با مراجعه به سیره معصومین و علما عامل پیدا نمائیم.
خ:بیانات رهبری در مورد نماز همیشه چراغ راه مسیر فرد و جامعه بوده است.که این مختصر فقط بیان قسمتی از بیانات و خاطرات ایشان می باشد.
 

پی نوشت:

1.(از ژرفاى نماز، حضرت آیت ا... سیّد على الحسینى الخامنه اى ، رهبر معظم انقلاب ، ص 11 و 10 و 7.
2.(مصباح‌المتهجّد و سلاح‌المتعبّد، ج‌۲، ص ۵۸۶
3.(بیانات در دیدار مسئولان نظام) ۱۴۰۱/۰۱/۲۳
4.(بیانات در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام جمهوری اسلامی) 1۱۳۸۵/۰۳/۲۹
5.(پیام به مناسبت گردهمایی سالیانه نماز) ۱۳۷۴/۰۶/۱۴
6. (خبرگزاری شبستان،) ۱۳۹۹/۴/۹
7.(خبرگزاری تسنیم: رهبر معظّم انقلاب  جلسه درس خارج فقه.)
8.(بیانات در دیدار مسئولان عقیدتی، سیاسی نیروی انتظامی) ۱۳۸۳/۱۰/۲۳
9.(بیانات در دیدار دانشگاهیان کردستان) ۱۳۸۸/۲/۲۷
10.(بیانات مقام معظم رهبری).۱۳۷۳/۰۶/۱۰
11.(بیانات مقام معظم رهبری) ۱۳۹۲/۰۶/۱۳
12.(بیانات در دیدار اعضای ستاد برگزاری کنگره بزرگداشت حضرت آیت‌الله سید علی قاضی (قدّس سرّه) ۱۳۹۱/۰۴/۲۶
13.(بیانات در دیدار طلاب غیرایرانی حوزه‌ی علمیه‌ی قم‌) ۱۳۸۹/۰۸/۰۳
14.( سوره مبارکه الحج آیه ۴۱
15.(پیام به بیست و دومین اجلاس سراسری نماز ) ۱۳۹۲/۰۶/۱۳
16.( الکافی، ثقة الاسلام کلینی، ج ۳، ص ۲۶۹، ح ۷.
17.(بیانات در دیدار شرکت‌کنندگان در هفدهمین اجلاس نماز) ۱۳۸۷/۰۸/۲۹