معجزات پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)

حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) در طول رسالت 23 ساله خویش معجزاتی داشت كدامیك از معجزات ایشان به طور مستقیم در قرآن كریم اشاره شده است؟ !
علاوه بر قرآن مجید كه اعجاز جاودانه آن آشكار و بدیهی است، پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) معجزات فراوانی دارد; كه برخی از آن‏ها در آیات قرآن و كتاب‏های سیره نویسان ثبت‏شده است . شماری از این معجزات عبارت است از:

1 . اسراء

«اسراء» همان حركت‏شبانگاهی پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) از مسجد الحرام تا مسجد الاقصی است . (14) (15) این سفر در «یك شب‏» ، در بیداری و با همین پیكر مادی تحقق یافت نه در شب‏ها و روزهای طولانی یا در عالم خواب و با روح به تنهایی . آیات قرآنی و شواهد تاریخی بر وقوع این سفر دلالت آشكار دارند . قرآن كریم می‏فرماید: «سبحان الذی اسری بعبده لیلا من المسجد ا لحرام الی المسجد الاقصی الذی باركنا حوله لنریه من آیاتنا انه هو السمیع البصیر; (16) منزه است آن [خدایی] كه بنده‏اش را شبانگاهی از مسجد الحرام به سوی مسجد الاقصی كه پیرامونش را بركت داده‏ایم، سیر داد تا از نشان‏های خود به او بنمایانیم كه او همان شنوای بینا است .»
این رویداد به وسیله شیعه و اهل سنت نقل شده است و كتابهای روایی و تاریخی، فراوان به آن پرداخته‏اند . البته جابه جایی در فضا و پیمودن مسافت‏های طولانی در زمان كوتاه، در زندگانی دیگر پیامبران نیز سابقه داشته است; چنان كه درباره حضرت سلیمان (علیه السلام) می‏خوانیم: «ولسلیمان الریح غدوها شهر و رواحها شهرو و . . . ; (17) و باد را برای سلیمان [رام كردیم] صبحگاهان مسیر یك ماه را می‏پیمود و عصر گاهان مسیر یك ماه را .»
افزون بر این، شواهد عینی و تجربی بسیار وجود دارد كه برخی از اولیای الاهی مسافت‏های طولانی را در زمانی كوتاه پیموده‏اند و به اصطلاح «طی الارض‏» داشتند . البته آنچه گفته شد، تنها درباره «اسراء» و حركت‏شبانگاهی پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) از مسجد الحرام به مسجد الاقصی است كه خود مقدمه «معراج‏» به شمار می‏آید . «معراج‏» از معجزات ویژه‏ای است كه اسرار و لطایف عمیق‏تر دارد واز نشانه‏های برتری پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) و شرافت وی بر تمام جهانیان است .

2 . شق القمر

از دیگر معجزات برجسته پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) كه قرآن مجید از آن خبر داده، «شق القمر» است . چنان كه می‏خوانیم: «اقتربت الساعة و انشق القمر; (18) قیامت‏بسیار نزدیك شد و ماه شكافت .»
انشقاق قمر، در پاسخ مشركانی صورت گرفت كه درخواست چنین كاری داشتند، تا به ارتباط پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) با علم و قدرت بی پایان خداوند پی برند . (19)
ناگفته نماند، از آنجا كه حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) واپسین پیامبر است، دوران پس از وی «آخر الزمان‏» خوانده می‏شود و بعثت او نشانه نزدیك شدن قیامت است; زیرا، در مقایسه با عمر جهان هستی، زمان پس از پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) اندك می‏نماید . بهترین دلیل بر وقوع این حادثه در زمان پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) آیه بعد همین سوره است كه از سرسختی و تداوم انكار مشركان، با وجود رؤیت این معجزه شگفت آور، پرده بر می‏دارد: «و ان یروا آیة یعرضوا و یقولوا سحر مستمر (20) ; و هرگاه نشانه‏ای ببینند، روی بگردانند و گویند سحری همیشگی است .»
البته چنین انشقاق‏هایی در زندگانی پیامبران گذشته نیز سابقه داشته و به صورت ضعیف‏تر جلوه گر شده است; چنان كه درباره حضرت موسی (علیه السلام) می‏خوانیم: «فاضرب لهم طریقا فی البحر یبسا; (21) و راهی خشك برای آنان باز كن .» در بخشی دیگر از داستان حضرت موسی (علیه السلام) می‏خوانیم: ضربه عصای موسایی سنگ را شكافت و دوازده چشمه آب جوشید: «و قطعناهم اثنتی عشرة اسباطا امما و اوحینا الی موسی اذا ستسقاه قومه زن اضرب بعصاك الحجر فانبحست منه اثنتا عشرة عینا قد علیم كل اناس مشربهم . . . ; (22) و آنان را به دوازده عشیره كه هر یك امتی بودند، تقسیم كردیم و به موسی - وقتی قومش از او آب خواستند - وحی كردیم با عصایت‏بر آن تخته سنگ بزن . پس از آن دوازده چشمه جوشید و هر گروهی آبخوری خود را شناخت .»

3 . گفت و شنود درختان

در نهج البلاغه آمده است: روزی پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) برای ایجاد انگیزه گرایش به اسلام در یكی از افراد قریش، در برابر دیدگان او درختی رامخاطب قرار داد . درخت از جای خود حركت كرد و نزد پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) ایستاد و سپس به دستور پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) به جای اولیه خود در واقعه‏ای دیگر، درختی به رسالت پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) گواهی داد . (24) این دو معجزه نیز مورد اتفاق علمای شیعه و اهل سنت است و در كتاب‏های متعدد آن‏ها به چشم می‏خورد . البته گفت و گو و فرمانبری جمادات، گیاهان و حیوانات در زندگانی پیامبران گذشته نیز سابقه داشته است . چنان كه «هدهد» و دیگر حیوانات از حضرت سلیمان فرمانبری داشتند . (25) چهار پرنده كوبیده شده نیز به فراخوان حضرت ابراهیم (علیه السلام) پاسخ مثبت دادند و پرواز كنان به سوی او شتافتند: «قال فخذ اربعة من الطیر فصرهن الیك ثم اجعل علی كل جبل منهن جزءا ثم ادعهن یاتینك سعیا; (26) [خداوند] فرمود: [ای ابراهیم] پس چهار پرنده برگیرد و آن‏ها را پیش خود ریزریزگردان، سپس بر هر كوهی پاره‏ای از آن‏ها قرار بده; آنگاه به سوی تو می‏آیند .»
آنچه گفته شد، نمونه‏هایی از توانمندی انسان‏های كامل است كه در پرتو بندگی خدا و اتصال به قدرت بی انتهای پروردگار، در برابر دیدگاه مردمان جلوه‏گر شده است .
ناگفته نماند، كتاب‏های تفسیری، روایی و تاریخی، بیش از سه هزار مورد از معجزات و كرامات رسول اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) را ثبت كرده‏اند . از پیامدهای زیبای گفت و گو در این زمینه، رسیدن به روشن بینی و توسعه فضای فكری، شكسته شدن حصارهای مادی و راهیابی به دریای بی كران نورانیت معنوی است .