افراط و تفریط در نوع برخورد با پدیده های نو
نويسنده: آیت الله مصباح
منبع:ديدار آشنا
منبع:ديدار آشنا
معمولاً در برخورد با پدیده های نو که امکانات جدیدی را به خصوص در زمینه ارتباط و اطلاع رسانی در اختیار ما می گذارند ، دو نوع برخورد افراطی و تفریطی وجود دارد : کسانی چنان دل باخته و خود باخته می شوند که گویی این اوج کمال انسانی است و کسانی که از این وسایل و فن آوری ها بهره مندند ، کامل ترین انسان هایند و باید در حد پرستش به آن ها احترام گذاشت . دسته دیگری هم در جهت تفریط ، به بهانه های مختلف ، از جمله این که از این وسایل استفاده های غلط و سوء استفاده می شود ، آن ها را تحریم می کنند و می گویند چون کفار این ها را اختراع کرده اند یا چون از این هااستفاده های نامطلوبی درجهان می شود ، باید از آن ها پرهیز کنیم ، اما هردوی این سخن ها نادرست است .
نعمت های خدا را چه کفار به دست ما بدهند و چه مؤمنان ، وسیله ای برای آزمایش من و شماست . باید نعمت را قدردانی و از آن در راه درست استفاده کرد . از آن طرف هم اگر فکر کنیم که این اوج کمال انسانی است و کسانی که چنین وسایلی را در اختیار دارند ، کامل ترین انسان ها در انسانیت هستند ؛ اشتباه است . همه نعمت های دنیا وسیله آزمایش است ؛ شمشیر دو دم است ؛ هم می شود از آن استفاده درست کرد هم استفاده نادرست ؛ حتی مقدس ترین علوم هم از جهتی که مفاهیمی در ذهن ، و قابل نقل و انتقال و تعلیم و تعلم است نیز کمال نهایی انسان نیست ؛ کیفیت بهره برداری از آن ها ملاک است ؛ چه رسد به ابزار بی جان و اختراعاتی که خود بشر انجام داده و وسایلی که برای زندگی مادی اش فراهم کرده است . این ها نه نجس ، پلید ، دورانداختنی و طرد کردنی است و نه بسیار مقدس ، مطلوب و پرستیدنی ؛ بلکه وسایلی برای آزمایش است ، منتها هم قدر این وسایل بیش تر باشد ، هم امکان ترقی ، صعود و عروج بیش تر است و هم امکان تنزل و سقوط . وقتی که وسایل کم تر باشد ، هم عروج و صعود محدودتر است و هم سقوط و نزول .
نعمت های خدا را چه کفار به دست ما بدهند و چه مؤمنان ، وسیله ای برای آزمایش من و شماست . باید نعمت را قدردانی و از آن در راه درست استفاده کرد . از آن طرف هم اگر فکر کنیم که این اوج کمال انسانی است و کسانی که چنین وسایلی را در اختیار دارند ، کامل ترین انسان ها در انسانیت هستند ؛ اشتباه است . همه نعمت های دنیا وسیله آزمایش است ؛ شمشیر دو دم است ؛ هم می شود از آن استفاده درست کرد هم استفاده نادرست ؛ حتی مقدس ترین علوم هم از جهتی که مفاهیمی در ذهن ، و قابل نقل و انتقال و تعلیم و تعلم است نیز کمال نهایی انسان نیست ؛ کیفیت بهره برداری از آن ها ملاک است ؛ چه رسد به ابزار بی جان و اختراعاتی که خود بشر انجام داده و وسایلی که برای زندگی مادی اش فراهم کرده است . این ها نه نجس ، پلید ، دورانداختنی و طرد کردنی است و نه بسیار مقدس ، مطلوب و پرستیدنی ؛ بلکه وسایلی برای آزمایش است ، منتها هم قدر این وسایل بیش تر باشد ، هم امکان ترقی ، صعود و عروج بیش تر است و هم امکان تنزل و سقوط . وقتی که وسایل کم تر باشد ، هم عروج و صعود محدودتر است و هم سقوط و نزول .
پدیده های امروزی و مسؤولیت ما
درباره وسایلی که جدیداً کشف شده و وظیفه ما این است که اولاً خودمان چگونه از این وسایل بهتر استفاده کنیم و ثانیاً نسبت به جامعه چه راهی را برگزینیم که استفاده مطلوب از آن بیش تر شود و جلوی مفاسدش تا حد امکان گرفته شود ؛ یعنی ببینیم خودمان شخصاً برای مقاصد مشروع خودمان چه استفاده های بهتری می توانیم بکنیم و هم چنین با توجه به مسؤولیتی که در قبال جامعه داریم ، چه کار کنیم که عموم مردم هرچه بیش تر از این وسایل و به شکل صحیح استفاده کنند ؟ این مسؤولیتی است که ما به عهده داریم ؛ وگرنه برخورد منفی و طرد ، آن ها و این که بگوییم باید به کلی از این ها جلوگیری کرد و نباید چنین چیزهایی وجود داشته باشد ، کار درست و معقولی نیست . چه بخواهیم و چه نخواهیم ، این وسایل وجود خواهد داشت و گسترش هم می یابد . از آن طرف نباید هم بی تفاوت از کنارش بگذریم و بگوییم : بالاخره این واقعیتی است که وجود دارد و مردم هم به صورت های مختلفی ( غلط یا درست ، مناسب یا نامناسب ) از آن استفاده خواهند کرد . پس ما چه کاره ایم ؟ مگر ما مسؤولیتی نداریم ؟مسؤولیت ما در جامعه این است که سعی کنیم راه استفاده مشروع از همه وسایل جدید بیش تر باز شود و تا حدی که ممکن است ، کاری کنیم که از مفاسد آن کاسته شود .اینترنت ؛ بهترین وسیله برای معرفی اسلام به دنیا
یکی از مسایل که امروز برای ما مطرح است ، همین وسایل اطلاع رسانی جدیدی است که یک شاخه اش اینترنت است ، این بهترین وسیله ای است که می توانیم اسلام را با کم ترین هزینه به وسیله آن به دنیا معرفی کنیم ؛ دنیایی که تشنگان شناخت حقیقت در آن کم نیستند . ما ـ با توجه به کمبود امکانات و نیرویی که داریم ـ اگر نمی توانیم حضوراً نیازهای دنیا را برای شناختن اسلام ، تشیع و حقایق برطرف کنیم ، با استفاده از این وسیله می توانیم رسالت خودمان را به جهان ابلاغ کنیم و تکلیف شرعی مان را که معرفی اسلام است ، به انجام برسانیم .