غذاهاى موثر در پيشگيرى از سكته مغزى

سكته مغزى بيانگر وارد شدن آسيب به بخشى از مغز است، اين آسيب زمانى ايجاد مى شود كه جريان خون در مغز مختل شده و يا در اثر پارگى ديواره رگ هاى خونى، جريان خون به بيرون انتشار پيدا كند. در اين حالت اكسيژن و مواد غذايى ضرورى به مغز نمى رسد.
سكته مغزى سومين علت مرگ در بسيارى از كشورهاى غربى است و با افزايش سن، شيوع آن نيز افزايش مى يابد. عوامل اصلى آن شامل فشار خون بالا، ديابت ، افزايش چربى هاى خون، بيمارى سرخرگ كرونر قلبى، نارسايى قلبى، بزرگ شدن بطن چپ قلب، مصرف سيگار، چاقى، استفاده از قرص هاى ضد باردارى استروژن دار و بالا بودن غلظت خون است.

علايم سكته مغزى

سكته مغزى، اغلب با فشار خون بالا يا تغييرات نامنظم فشار خون همراه است.
علايمى كه در طى چند روز قبل از بروز سكته ديده مى شوند شامل سردرد، خواب آلودگى، سرگيجه و اختلال در بينايى است. گاهى اوقات اين علايم به مرور و در طى چند هفته بروز مى كنند.

عوارض

از عوارض سكته مغزى، فلج قسمتى يا تمام يك طرف بدن است. بسيارى از افراد دچار انواع فلج، مشكلات تكلمى، اختلال حافظه و فراموشى و يا عدم كنترل ادرار و. . . مى شوند. بنابراين تمامى بيماران نياز به درمان خواهند داشت.
استفاده از داروهاى ضد انعقاد خون (مثل آسپيرين)، كاهش فشار خون از طريق دارو، تغيير شيوه زندگى و رژيم غذايى و داشتن فعاليت ورزشى سبب كاهش خطر بروز سكته مى شود. نمك عامل مهمى در بروز سكته است. شواهد اپيدميولوژيك ارتباط بين دريافت كم پتاسيم را با بروز سكته مغزى نشان مى دهند.

چه غذاهايى در پيشگيرى از سكته مغزى مفيد هستند؟

گر چه هنوز دلايل محكمى درباره تاثير رژيم غذايى در بروز سكته مغزى وجود ندارد ، ولى بسيارى از پزشكان معتقدند كه رژيم درمانى سبب كاهش فشار خون و به دنبال آن كاهش خطر بروز سكته مغزى مى شود. در حضور راديكال هاى آزاد، رگ هاى مغزى سريع تر دچار ضايعه مى شوند، بنابراين افزايش مصرف روزانه مواد آنتى اكسيدانى لازم است.
- ميوه و سبزيجات و همچنين آب آنها، غنى از ويتامين هاى آنتى اكسيدان، پتاسيم و تركيبات گياهى مفيد هستند و در مقابل، مقدار كمى سديم دارند و بايد به ميزان حداقل ۵ واحد در روز مصرف شوند.
تحقيقات در كشور انگلستان نشان داده است دريافت ميزان بالاى ميوه و سبزيجات با كاهش ميزان سكته مغزى همراه بوده است. مطالعه اى نيز در بلژيك نشان داد بيمارانى كه سبزيجات سرشار از بتاكاروتن ( پيش نياز ويتامينA) را به مقدار فراوان مصرف كرده و داراى سطوح بالاى ويتامينA در خون بوده اند، پس از بروز سكته سريع تر بهبود يافتند. تحقيقى نيز در كشور آمريكا به نقش حفاظتى ويتامينA در برابر سكته و افزايش دريافت آن اشاره كرده است. روغن سويا، ذرت، آفتابگردان، پنبه دانه، كانولا و سبزيجات داراى برگ سبز سرشار از ويتامينE هستند.
- حبوبات، آجيل و مغزها، دانه هاى خوراكى و ساير پروتئين هاى گياهى، بايد بيشتر از پروتئين هاى حيوانى در برنامه غذايى روزانه مصرف شوند. مطالعات نشان داده ميزان سكته مغزى در ميان افراد گياهخوار بسيار كمتر از مصرف كنندگان گوشت قرمز است.
- ماهى هاى روغنى خصوصا قزل آلا و قباد سبب بهبود جريان خون مى شوند. مصرف حداقل دو بار در هفته از اين ماهى ها از سكته مغزى پيشگيرى مى كند.
- نان، برنج، ماكارونى، سيب زمينى و غلات صبحانه (مثل برشتوك) مقدار كمى چربى دارند ولى سرشار از نوعى انرژى هستند كه تدريجا آزاد مى شود و بدين ترتيب به افراد كمك مى كند تا مدت طولانى ترى احساس سيرى كنند.
- مغزها، دانه هاى خوراكى و روغن كتان حاوى نوعى اسيد چرب ضرورى به نام لينولئيك اسيد هستند. در طى مطالعه اى كه محققان فنلاندى انجام داده بودند، مشاهده شد مردان ميانسالى كه دچار سكته شده بودند، در مقايسه با ساير افراد، سطوح پايين ترى از اين اسيد چرب ضرورى را داشتند.
- مصرف مواد غذايى غنى از سلنيوم ( مثل ماهى، جوانه گندم و تخم آفتابگردان ) براى پيشگيرى از سكته مغزى توصيه مى شود. دريافت پايين اين ماده معدنى با افزايش خطر سكته مغزى ارتباط دارد.

از چه غذاهايى بايد پرهيز كرد؟

- براى كاهش فشار خون، بايد از مصرف غذاهاى شور پرهيز كرد.
- لازم است مصرف غذاهاى كنسرو شده و آماده، كنسرو سبزيجات در آب نمك، فرآورده هاى گوشتى و غذاهاى دودى محدود شود.

چند نكته مهم:

- براى پيشگيرى از بروز مجدد سكته مغزى، منابع غذايى حاوى آلفا لينولنيك اسيد (نوعى اسيد چرب ضرورى از خانواده امگا-۳) از قبيل گردو، سويا و روغن كانولا مفيد هستند.
- مصرف الكل، خطر سكته مغزى را در افراد الكلى در مقايسه با غير الكلى ها چندين برابر افزايش مى دهد.
- به سيگارى ها توصيه مى شود به ترك آن مبادرت ورزند.