تیل، جثرو جاستینیئن هریس

[jero jāstinian haris til]
Jethro Justinian Harris Teall
(ت. نورث‌لیچ، انگلستان، 15 دی 1227/ 5 ژانویه‌ی 1849؛ و. دالیچ، انگلستان، 11 تیر 1303/ 2 ژویه 1924)، سنگ نگاری، زمین شناسی.
تیل، پسر جثرو تیل، یکی از زمینداران سندویچ در کِنت، و مری هثوی [haəwəy] اهل نورث لیچ، پس از فوت پدر به دنیا آمد. در دبیرستان نورث لیچ واقع در چلتنم [čeltənəm] و کالج سنت جانِ کیمبریج آموزش دید. در سال 1251 امتحانهای علوم طبیعی را گذراند و در 1255 موفق به اخذ درجه فوق لیسانس شد. تحت تأثیر استاد راهنمای خود، ت. ج. بانی، به جای ریاضیات در کیمبریج به فراگیری زمین‌‌شناسی پرداخت و در کلاسهای درسی زمین‌‌شناسی اَدَم سجویک، که استاد صاحب کرسی وودورد بود، شرکت جست. تیل نخستین کسی بود که جایزه‌ی سجویک را در سال 1253 به مناسبت عرضه مقاله‌ای در زمینه‌ی نهشته‌های فوسفاتی نزدیک کیمبریج دریافت کرد. در سال 1254 به عضویت در کالج خود انتخاب شد و این مقام را تا سال 1258، که با هریئت کاوئن اهل ناتینگم ازدواج کرد، همچنان دارا بود. سالهای بین 1251 تا 1267 به تدریس و سخنرانی در چارچوب (طرح توسعه‌ی دانشگاه» در مناطق مرکزی، شمال و غرب انگلستان، و لندن، از یک سو، و تحقیقات در زمینه سنگ نگاری در کیمبریج، از سوی دیگر، پرداخت. کلاسهای او مستمعان زیادی را جذب می‌کرد؛ و بویژه همکاریش با کالجِ تازه تأسیس شده دانشگاه در ناتینگم در خاطرها مانده است.
در آن زمان رشته‌ی سنگ‌نگاری تقریباً تازه بود. میکروسکوپ قطبی کننده را و هـ. فاکس تالبت در سال 1203 با استفاده از منشور سنگ آهکی تک دید ویلیام نیکل (1208) ساخته بود. برشهای نازک سنگها را هـ. ک. سارابی در دهه‌ی 1850 تهیه کرده و کلیفتن وارد در دهه بعد این شیوه را برای مطالعه‌ی گدازه‌های لیک دیستریکت بکار برده بود، اما اینک راه تحقیقی بزرگی در حال گشوده شدن بود. تیل با مطالعه درباره سنگ آذرین شیشه‌ای و قیرمانند ناحیه‌ی اِگ، سنگهای آذرین لایه رگه دار که در معرض هوا خرد شده‌اند، و همچنین دایکهای ناحیه شمال انگلستان، گدازه‌های چِویئت، گرانیتهای کورنیش، و گابروهای لیزرد، به این رشته از دانش زمین‌‌شناسی اعتبار زیادی بخشید. او از 1265 تا 1267 به انتشار سنگ نگاری کامل انگلستان پرداخت، که همواره نامش با آن توأم است. تشویقی که بانی بعمل آورد و تأثیر روزنبوش، نظام پرداز برجسته سنگ‌‌شناسی در اروپای آن زمان، ثمربخش از آب درآمده بود؛ و تیل در زمینه سنگ‌‌شناسی هم سنگهای آذرین و هم‌سنگهای پدید آمده از دگرگونی عقاید تازه فراوانی از خود افزوده بود.
در سال 1267 سِر آرچیبالد گیکی از تیل دعوت کرد تا به عنوان زمین‌شناس به «سازمان زمین‌شناسی بریتانیای کبیر» ملحق شود و کارهای سنگ نگاشتی آن را بر عهده بگیرد. بررسیهای مقدماتی زمین شناختی در بخشهای شمال غربی ارتفاعات اسکاتلند در سال 1264 آغاز شده بود و نتایج جالب توجه آن نیاز به بررسی سنگ نگاشتی دقیق داشت. تیل این کار را برای ارتفاعات و سایر نواحی سرزمین پادشاهی انگلستان انجام داد، که شرح آنها در یک رشته گزارش رسمی و مقالات خصوصی مهمی که در بین سالهای 1267 و 1282 منتشر شد آمده است. او در سال 1280 به جای گیکی به عنوان مدیر «سازمان زمین شناسی» برگزیده شد. در همین حال، رئیس «انجمن زمین‌‌شناسی لندن» هم بود؛ و خطابه‌های مهم وی در «انجمن» در زمینه‌ی تحول اندیشه‌های سنگ شناختی (1280-1281) را مؤسسه‌ی اسمیتسنی چنان مهم شمرد که آنها را در «گزارش هیأت رئیسه...) دوباره نقل کرد.
تیل در مدّت یازده سال سرپرستی «سازمان زمین شناسی»، به سبب اشتغال به امور اداری، نتوانست فعالیتهای علمی اصیل چندانی داشته باشد؛ اما حداقل از بابت رهبری کوششهای زمین شناختی رسمی انگلستان، که در طول دوره‌ای پرثمر صورت پذیرفته بود، رضایت خاطر داشت. با انتخاب او به عضویت «انجمن سلطنتی» در سال 1269، و اعطای نشان بیگزبی از طرف «انجمن زمین شناسی» در سال 1268 و بالاترین جایزه آن، یعنی نشان وولستن، در 1284 از خدمات او به علم قدردانی شد. فرهنگستان پاریس در 1286 جایزه‌ی دِلِس را به او اهدا کرد؛ و کار رسمیش در سال 1295 با اعطای لقبی اشرافی مورد تقدیر قرار گرفت.

کتابشناسی

یکم. کارهای اصلی.

فهرست کامل نوشته‌های تیل در مقاله‌ای در GMa آمده که نام آن در پایین ذکر شده است. برخی از نوشته‌های وی بدین قرارند: « On the Chemical and Microscopical Characters of the Whin Sill»، در QJGL، 40 (1884)، 640-657؛ « The Metamorphosis of Dolerite into Hornblende-Schist British Petrography, With Special Reference to the Igneous Rocks (لندن، 1888)؛ و شصت و دو تا هشتاد و شش، و 58 (1902)، شصت و سه تا هفتاد و هشت.

دوم. خواندنیهای فرعی.

زندگینامه‌های تیل عبارتند از: «Sir Jethro Justinian Harris Teall»، از هـ. هـ. تامس، در Dictionary of National Biography مربوط به سالهای 1922-1930 (1937)، 826-827؛ و «Eminent Living Geologists. Jethro Justinian Harris Teall»، از هـ. وودورد، در GMa، دوره‌ی پنجم، 6 (1909)، 1-8. سوگنامه‌ها در نوشته‌های زیر درج شده‌اند: Geological Survey of Great Britain، از ا.ب. بیلی (لندن، 1952)، 144-170؛ The First Hundred Years of the Geological Survey of Great Britain، از ج.ا. فلت، (لندن، 1937)، 143-160؛ PRS، 97B (1925)، پانزده تا هفده؛ QJGL، 81 (1925)، شصت‌وسه تا شصت‌وپنج.
منبع مقاله :
گیلیپسی، چارلز کولستون، (1387) زندگینامه‌ی علمی دانشوران، ترجمه احمد آرام ... [و دیگران]، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول