آلباني، نگين اسلام در اروپا
اين كشور كوهستاني كه در كنار درياي آدرياتيك و جنوب غربي شبه جزيره بالكان قرار دارد سال هاي مديدي سياست انزواگرايي را پيشه كرده بود. آلباني با 28748 كيلومتر مربع وسعت و 5/3 ميليون نفر جمعيت منسجم ترين كشور اسلامي در اروپا مي باشد و ببيش از 70 درصد مردم كشور مسلمان با اكثريت بكتاشي هستند و 20 درصد مردم پيرو فرقه ارتدكس و 10 درصد باقيمانده كاتوليك هستند.
آلباني پس از طي بيش از 5 دهه ديكتاتوري مخوف كمونيستي و دوره 15 ساله انتقال همچنان با وضعيت نامطلوب اقتصادي روبرو بوده و در حوزه امنيتي و سياسي به دنبال يافتن چترهاي امنيتي جديد است. اين كشور همانند ديگر كشورهاي اردوگاه كمونيسم در حال حاضر دو اولويت اساسي و راهبردي را در عرصه داخلي و بين المللي دنبال مي كند:
۱ عضويت در پيمان آتلانتيك شمالي ناتو با هدف قرار گرفتن در چتر امنيتي جديد.
۲ الحاق به اتحاديه اروپا براي رسيدن به اقتصاد توسعه يافته و رفاه عمومي بهتر.
مردم اين كشور تا 1912 تحت تأثير سيطره عثمانيها بودند. در دوران فاصله دو جنگ جهاني ساختارهاي سياسي و اقتصادي نسبتاً باثباتي در آلباني ايجاد شد و قرار گرفتن اين كشور در قلمرو كمونيستي و وجود ديكتاتور مخوفي چون انورخوجه سرنوشت مردم انعطاف پذير و صلح طلب اين منطقه را در بازي برد و باخت قرار داد كه نتيجه آن ساخت قريب يك ميليون سنگر قارچ گونه در سرتاسر آلباني براي دفاع از كشور در برابر دشمنان فرضي بود كه هرگز از واقعيت آنان خبري نشد. در واقع تفكرات توتاليتاريستي انورخوجه موجب گرديد تا ارزشهاي ديني، هويتي و فرهنگي اين مردم تخريب شده و ضمن انزواي كم نظير كشور در عرصه بين المللي آلباني نيز از روند سريع پيشرفت جهاني به دور ماند.
در آلباني طي سالهاي اخير تحركات مثبتي در مسير ايجاد ساختار پلوراليسم سياسي و برقراري امنيت داخلي صورت پذيرفته كه نتيجه آن امضاي موافقتنامه ثبات و همراهي آلباني با اتحاديه اروپا در 18 فوريه 2006 توسط وزير خارجه اين كشور و كميسر گسترش اتحاديه اروپا البرهن در تيرانا بود. در مراسم امضاي اين موافقتنامه آقاي بريشا نخست وزير اين كشور ضمن بسيار مهم ارزيابي نمودن اين موافقتنامه گفت: يقيناً اين سند فرايند وحدت و انسجام سياسي احزاب كشور براي ترويج و تعميق اصلاحات دمكراتيك را تقويت خواهد كرد.
اين كشور در فرايند ايجاد ساختارهاي دمكراتيك توجه ويژه اي به امر اطلاع رساني و شكوفايي رسانه هاي خبري داشته و دارد و هر روز بر تعداد روزنامه هاي جديد و تيراژ روزنامه هاي موجود افزوده مي شود. در واقع روند سازندگي و توسعه محصور به حوزه سياسي و اجتماعي نبوده و حوزه اقتصاد و ساخت وساز را هم در برمي گيرد و در حال حاضر بيشترين ساخت و سازها در پايتخت و شهرهاي ساحلي اين كشور صورت مي پذيرد.
تيرانا پايتخت اين كشور در كنار رشته كوه دايتي Daiti قرار دارد و دايتي براي تيرانا نقشي شبيه رشته كوه البرز و دماوند براي تهران دارد و برخي زبانشناسان آلباني بر اين عقيده اند كه همين تشابه باعث شده تا اسم تيرانا بنوعي مشتق گرفته از اسم تهران باشد روند نوسازي و ساخت و ساز در حوالي تيرانا مشهود است و هر روز بر تعداد اماكن تفريحي و رستورانهاي پايتخت و سراسر آلباني افزوده مي شود و مردم علي رغم فقر شديد و ديگر مشكلات اقتصادي و اجتماعي سعي دارند تا با حضور در اين رستورانها و صرفاً با نوشيدن يك ليوان آب و يك فنجان قهوه بخش عمده اي از نگرانيها و دلمشغوليهاي خود را فراموش كنند. به هر حال روند ساخت وساز در اين كشور آنقدر گسترده است كه نخست وزير آلباني در اجلاس بين المللي كشورهاي كمك كننده به برنامه نوسازي كشورش در دسامبر 2005 ميلادي گفت: دولت در حوزه ساخت وساز با مشكلات زيادي روبرو است و در سراسر آلباني بيش از 200 هزار ساختمان بدون مجوز و خارج از محدوده شهري در حال ساخت است.
از ويژگيهاي مهم اين كشور در دوران انتقال، فرايند احياي هويت ديني در سرتاسر آلباني است. تعداد مساجد و اماكن مذهبي مسيحيان افزايش روزمره دارد و گرايش كلي مردم و بويژه جوانان به سوي هويت ديني و ملي قابل توجه است و به مرور زمان بر حضور مردم در اماكن مذهبي و برپايي مراسم مذهبي و گراميداشت شعائر ديني افزوده مي شود كه محكوميت چاپ كاريكاتورهاي توهين آميز به ساحت مقدس نبي مكرم اسلام(ص) در كشورهاي اروپايي و واكنش به سخنان رئيس جمهور اين كشور در دانشگاه آكسفورد در دسامبر 2005 گواه تأييد كننده خوبي براي مطلب فوق الذكر مي باشد.
از ديگر ويژگيهاي مهم اين كشور حضور بيش از 700 هزار آلبانيايي در كشورهاي اروپايي بويژه ايتاليا و يونان است كه به عنوان نيروي ارزان كار، درآمدهاي خود را به آلباني منتقل مي نمايند. البته اين كشور در فرايند حركت جديد خود به سوي ساختارهاي اروپايي و آتلانتيك با مشكلات زيادي در بخش زيرساختارها و امور اجتماعي بويژه قاچاق انسان و جنايت سازمان يافته و قاچاق مواد مخدر روبرو است و دولت جديد اين كشور سعي دارد تا ضمن همراهي بي چون و چرا با آمريكا در عرصه بين المللي و تقويت روابط با كشورهاي اتحاديه اروپا در حوزه اقتصادي و فرهنگي در رسيدن به اهداف راهبردي سياست خارجي خود يعني همگرايي در اتحاديه اروپا و عضويت در ناتو دست يابد.
به هر حال آلباني به عنوان كشوري تأثيرگذار در حوزه بالكان غربي به ويژه در مسائل كوزوو، مقدونيه و حوزه يوگسلاوي سابق و داراي اكثريت مسلمان مورد توجه ويژه كشورهاي اروپايي و آتلانتيك بوده و در حالي كه حدود 15 مؤسسه و انجمن اسلامي خارجي در اين كشور به ثبت رسيده است تعداد انجمن ها و مؤسسات خارجي مشابه مسيحيت و يهوديت از عدد 400 تجاوز مي نمايد كه خود گواه توجه جدي رهبران مسيحيت و يهوديان دنيا به مردم اين كشور مي باشد.
آلباني به عنوان يكي از فقيرترين كشورهاي اروپايي از امكانات بالقوه اي بويژه در بخش كشاورزي براي توسعه برخوردار است. اين كشور از اراضي خوبي براي كشت گندم، ذرت، تنباكو، آفتابگردان، پنبه، چغندر قند و سيب زميني برخوردار است و محصولات درختي آن بويژه زيتون از كيفيت بالايي برخوردار بوده و دسترسي اين كشور به منابع غني آب و صيد شيلات قابل توجه است.
از نظر سياسي ساختار جمهوري پارلماني در كشور حاكم است و مجلس كشور متشكل از 140 نماينده با رأي مستقيم مردم براي يك دوره 4 ساله تشكيل مي گردد. در اين كشور رئيس جمهور و رئيس ديوان عالي كشور و دادستان كل توسط پارلمان انتخاب و پارلمان بر راديو و تلويزيون، خبرگزاري رسمي و ساختارهاي اطلاعاتي كشور كنترل و نظارت دارد.
به هر حال حركت سياسي، فرهنگي و اقتصادي مردم اين كشور در سالهاي آتي متمركز بر تعريف هويت جديد بر مبناي معيارهاي اروپايي و آتلانتيك بوده و دولتمردان نيز در اين مسير از هيج اقدامي در عرصه داخلي و حوزه بين المللي فروگذار نبوده اند. در اين راستا اخيراً موافقتنامه اي بين وزارت همگرايي آلباني و دانشگاه تيرانا و با هدف اطلاع رساني در خصوص مشكلات كشور در فرايند الحاق به اتحاديه اروپا و ترويج ارزشهاي اروپايي و ايجاد دوره كارشناسي ارشد مطالعات اروپايي امضاء نمودند. در مراسم امضاي اين موافقتنامه رئيس دانشگاه تيرانا گفت: اين موافقتنامه پروسه همگرايي اروپايي را از يك عمليات ديپلماتيك، سياسي و فني به موضوع مطالعه و بررسيهاي آكادميك و دانشجويي تبديل مي نمايد. خلاصه كلام اينكه آلباني در آينده اي نه چندان دور حداكثر تا 20 - 15 سال آينده خود را در ناتو و اتحاديه اروپا خواهد ديد. موضوعي كه تغييرات بنيادين را در اين كشور موجب شده و سنگ بناي مهمي در تعريف و تعيين دورنماي توسعه اين كشور در هزاره سوم ميلادي محسوب خواهد شد.
آلباني پس از طي بيش از 5 دهه ديكتاتوري مخوف كمونيستي و دوره 15 ساله انتقال همچنان با وضعيت نامطلوب اقتصادي روبرو بوده و در حوزه امنيتي و سياسي به دنبال يافتن چترهاي امنيتي جديد است. اين كشور همانند ديگر كشورهاي اردوگاه كمونيسم در حال حاضر دو اولويت اساسي و راهبردي را در عرصه داخلي و بين المللي دنبال مي كند:
۱ عضويت در پيمان آتلانتيك شمالي ناتو با هدف قرار گرفتن در چتر امنيتي جديد.
۲ الحاق به اتحاديه اروپا براي رسيدن به اقتصاد توسعه يافته و رفاه عمومي بهتر.
مردم اين كشور تا 1912 تحت تأثير سيطره عثمانيها بودند. در دوران فاصله دو جنگ جهاني ساختارهاي سياسي و اقتصادي نسبتاً باثباتي در آلباني ايجاد شد و قرار گرفتن اين كشور در قلمرو كمونيستي و وجود ديكتاتور مخوفي چون انورخوجه سرنوشت مردم انعطاف پذير و صلح طلب اين منطقه را در بازي برد و باخت قرار داد كه نتيجه آن ساخت قريب يك ميليون سنگر قارچ گونه در سرتاسر آلباني براي دفاع از كشور در برابر دشمنان فرضي بود كه هرگز از واقعيت آنان خبري نشد. در واقع تفكرات توتاليتاريستي انورخوجه موجب گرديد تا ارزشهاي ديني، هويتي و فرهنگي اين مردم تخريب شده و ضمن انزواي كم نظير كشور در عرصه بين المللي آلباني نيز از روند سريع پيشرفت جهاني به دور ماند.
در آلباني طي سالهاي اخير تحركات مثبتي در مسير ايجاد ساختار پلوراليسم سياسي و برقراري امنيت داخلي صورت پذيرفته كه نتيجه آن امضاي موافقتنامه ثبات و همراهي آلباني با اتحاديه اروپا در 18 فوريه 2006 توسط وزير خارجه اين كشور و كميسر گسترش اتحاديه اروپا البرهن در تيرانا بود. در مراسم امضاي اين موافقتنامه آقاي بريشا نخست وزير اين كشور ضمن بسيار مهم ارزيابي نمودن اين موافقتنامه گفت: يقيناً اين سند فرايند وحدت و انسجام سياسي احزاب كشور براي ترويج و تعميق اصلاحات دمكراتيك را تقويت خواهد كرد.
اين كشور در فرايند ايجاد ساختارهاي دمكراتيك توجه ويژه اي به امر اطلاع رساني و شكوفايي رسانه هاي خبري داشته و دارد و هر روز بر تعداد روزنامه هاي جديد و تيراژ روزنامه هاي موجود افزوده مي شود. در واقع روند سازندگي و توسعه محصور به حوزه سياسي و اجتماعي نبوده و حوزه اقتصاد و ساخت وساز را هم در برمي گيرد و در حال حاضر بيشترين ساخت و سازها در پايتخت و شهرهاي ساحلي اين كشور صورت مي پذيرد.
تيرانا پايتخت اين كشور در كنار رشته كوه دايتي Daiti قرار دارد و دايتي براي تيرانا نقشي شبيه رشته كوه البرز و دماوند براي تهران دارد و برخي زبانشناسان آلباني بر اين عقيده اند كه همين تشابه باعث شده تا اسم تيرانا بنوعي مشتق گرفته از اسم تهران باشد روند نوسازي و ساخت و ساز در حوالي تيرانا مشهود است و هر روز بر تعداد اماكن تفريحي و رستورانهاي پايتخت و سراسر آلباني افزوده مي شود و مردم علي رغم فقر شديد و ديگر مشكلات اقتصادي و اجتماعي سعي دارند تا با حضور در اين رستورانها و صرفاً با نوشيدن يك ليوان آب و يك فنجان قهوه بخش عمده اي از نگرانيها و دلمشغوليهاي خود را فراموش كنند. به هر حال روند ساخت وساز در اين كشور آنقدر گسترده است كه نخست وزير آلباني در اجلاس بين المللي كشورهاي كمك كننده به برنامه نوسازي كشورش در دسامبر 2005 ميلادي گفت: دولت در حوزه ساخت وساز با مشكلات زيادي روبرو است و در سراسر آلباني بيش از 200 هزار ساختمان بدون مجوز و خارج از محدوده شهري در حال ساخت است.
از ويژگيهاي مهم اين كشور در دوران انتقال، فرايند احياي هويت ديني در سرتاسر آلباني است. تعداد مساجد و اماكن مذهبي مسيحيان افزايش روزمره دارد و گرايش كلي مردم و بويژه جوانان به سوي هويت ديني و ملي قابل توجه است و به مرور زمان بر حضور مردم در اماكن مذهبي و برپايي مراسم مذهبي و گراميداشت شعائر ديني افزوده مي شود كه محكوميت چاپ كاريكاتورهاي توهين آميز به ساحت مقدس نبي مكرم اسلام(ص) در كشورهاي اروپايي و واكنش به سخنان رئيس جمهور اين كشور در دانشگاه آكسفورد در دسامبر 2005 گواه تأييد كننده خوبي براي مطلب فوق الذكر مي باشد.
از ديگر ويژگيهاي مهم اين كشور حضور بيش از 700 هزار آلبانيايي در كشورهاي اروپايي بويژه ايتاليا و يونان است كه به عنوان نيروي ارزان كار، درآمدهاي خود را به آلباني منتقل مي نمايند. البته اين كشور در فرايند حركت جديد خود به سوي ساختارهاي اروپايي و آتلانتيك با مشكلات زيادي در بخش زيرساختارها و امور اجتماعي بويژه قاچاق انسان و جنايت سازمان يافته و قاچاق مواد مخدر روبرو است و دولت جديد اين كشور سعي دارد تا ضمن همراهي بي چون و چرا با آمريكا در عرصه بين المللي و تقويت روابط با كشورهاي اتحاديه اروپا در حوزه اقتصادي و فرهنگي در رسيدن به اهداف راهبردي سياست خارجي خود يعني همگرايي در اتحاديه اروپا و عضويت در ناتو دست يابد.
به هر حال آلباني به عنوان كشوري تأثيرگذار در حوزه بالكان غربي به ويژه در مسائل كوزوو، مقدونيه و حوزه يوگسلاوي سابق و داراي اكثريت مسلمان مورد توجه ويژه كشورهاي اروپايي و آتلانتيك بوده و در حالي كه حدود 15 مؤسسه و انجمن اسلامي خارجي در اين كشور به ثبت رسيده است تعداد انجمن ها و مؤسسات خارجي مشابه مسيحيت و يهوديت از عدد 400 تجاوز مي نمايد كه خود گواه توجه جدي رهبران مسيحيت و يهوديان دنيا به مردم اين كشور مي باشد.
آلباني به عنوان يكي از فقيرترين كشورهاي اروپايي از امكانات بالقوه اي بويژه در بخش كشاورزي براي توسعه برخوردار است. اين كشور از اراضي خوبي براي كشت گندم، ذرت، تنباكو، آفتابگردان، پنبه، چغندر قند و سيب زميني برخوردار است و محصولات درختي آن بويژه زيتون از كيفيت بالايي برخوردار بوده و دسترسي اين كشور به منابع غني آب و صيد شيلات قابل توجه است.
از نظر سياسي ساختار جمهوري پارلماني در كشور حاكم است و مجلس كشور متشكل از 140 نماينده با رأي مستقيم مردم براي يك دوره 4 ساله تشكيل مي گردد. در اين كشور رئيس جمهور و رئيس ديوان عالي كشور و دادستان كل توسط پارلمان انتخاب و پارلمان بر راديو و تلويزيون، خبرگزاري رسمي و ساختارهاي اطلاعاتي كشور كنترل و نظارت دارد.
به هر حال حركت سياسي، فرهنگي و اقتصادي مردم اين كشور در سالهاي آتي متمركز بر تعريف هويت جديد بر مبناي معيارهاي اروپايي و آتلانتيك بوده و دولتمردان نيز در اين مسير از هيج اقدامي در عرصه داخلي و حوزه بين المللي فروگذار نبوده اند. در اين راستا اخيراً موافقتنامه اي بين وزارت همگرايي آلباني و دانشگاه تيرانا و با هدف اطلاع رساني در خصوص مشكلات كشور در فرايند الحاق به اتحاديه اروپا و ترويج ارزشهاي اروپايي و ايجاد دوره كارشناسي ارشد مطالعات اروپايي امضاء نمودند. در مراسم امضاي اين موافقتنامه رئيس دانشگاه تيرانا گفت: اين موافقتنامه پروسه همگرايي اروپايي را از يك عمليات ديپلماتيك، سياسي و فني به موضوع مطالعه و بررسيهاي آكادميك و دانشجويي تبديل مي نمايد. خلاصه كلام اينكه آلباني در آينده اي نه چندان دور حداكثر تا 20 - 15 سال آينده خود را در ناتو و اتحاديه اروپا خواهد ديد. موضوعي كه تغييرات بنيادين را در اين كشور موجب شده و سنگ بناي مهمي در تعريف و تعيين دورنماي توسعه اين كشور در هزاره سوم ميلادي محسوب خواهد شد.
