آداب وصیت

بر خلاف عرف و پندار ما كه مردم به هنگام مرگ بیشتر در اندیشه جنبه‎‌های مادی فرزندان خود هستند، انبیاء و بندگان برگزیده خداوند، به جنبه‎‌های معنوی و آنچه موجب سعادت و كمال فرزندان می‌شود، می‌اندیشند.
قرآن كریم از قول حضرت ابراهیم و یعقوب (علیه السلام) نقل می‌كند كه هر یك به فرزندان خود سفارش می‌كردند: فرزندان من، خداوند این آیین پاك را برای شما برگزید و شما جز بر آیین اسلام نمیرید (توجه داشته باشید كه با قلبی مملو از ایمان و اسلام جهان را وداع كنید. ) (1)
انسان مسئول جنبه‎‌های مادی فرزندان نیست، بلكه همیشه حتی در دم مرگ هم باید به فكر سعادت و نجات ابدی بازماندگان باشد. یا از همه مهم‌تر این كه تا فرصت و اختیار در دست اوست، از اسباب معنوی، توشه و زاد خویش را برای سفر طولانی ابدیت تهیه نماید.
از حضرت امام ششم، حضرت صادق (علیه السلام)، روایت شده است كه فرمودند:
رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: اگر مسلمان در آستانه مرگ وصیت خوبی نكند، همه ایمانش ناقص است.
عرض كردند: چگونه وصیت كند؟
فرمود: بگوید: پروردگارا تویی كه خالق آسمان و زمین هستی؛ تو دانای پنهان و آشكاری؛ تو رحمان و رحیمی؛ من در این دنیا با تو پیمان می‌بندم و شهادت می‌دهم كه معبودی جز تو نیست. یگانه ای؛ شریكی نداری؛ محمد بنده و فرستاده توست؛ بهشت حق است؛ دوزخ حق است؛ رستاخیز و حساب حق است؛ تقدیر و سنجش اعمال حق است؛ دین همان است كه تو بیان كردی؛ اسلام همان است كه تو تشریع نمودی؛ سخن همان است كه تو گفتی؛ قرآن همان است كه تو فروفرستادی؛ تو خداوند حق و آشكاری. پروردگارا، محمد را از ما به بهترین پاداش، پاداش ده؛ و تحیت و سلام بر او و آلش بفرست.
پروردگارا، تو سرمایه من در مشكلاتی، و یار من در سختی ها؛ تو ولی نعمت منی؛ تومعبود من وپدران منی؛ به اندازه یك چشم به هم زدن مرا به خود وا مگذار، كه اگر واگذاری به بدی‌ها نزدیك و از نیكی‌ها دور می‌شوم.
خدای من، تو خود مونس من در قبرم باش، و برای من عهدی قرار ده كه در روز قیامت آن را گشوده ببینم.
سپس حضرت فرمود: بعد از اعتراف به این حقایق آنچه را كه لازم ببیند وصیت می‌كند. تصدیق این گونه وصیت در سوره مریم آمده است كه خداوند می‌فرماید:
(لا یَمْلِكُونَ الشَّفَاعَةَ إِلا مَنِ اتَّخَذَ عِنْدَ الرَّحْمَنِ عَهْدًا)
تنها كسانی مالك شفاعت هستند كه در نزد خداوند رحمان عهد و پیمانی دارند. (2)
سپس فرمود: وصیت حق است بر همه مسلمان‌ها و باید این وصیت را حفظ كنند و یاد بگیرند.
حضرت علی (علیه السلام) فرمود: پیامبر خدا این وصیت را به من آموخت، وفرمود: (این وصیت را) جبرئیل به من یاد داده است. (3)

پی‌نوشت‌ها:

1-بقره/32.
2-مریم/87.
3-مجمع البیان: ج 6، ص 531؛ نورالثقلین: ج3، ص361.

منبع مقاله :
غفارنیا، محمد، (1387) 142 قصّه از قرآن: همراه با شأن نزول آیاتی از قرآن، قم: جامعه القرآن الکریم، چاپ اول