نویسنده: محمد غفارنیا
بت پرستی و شریك قرار دادن چوب و قطعه سنگهای بی‌ارزش، نشانه انحطاط فكری و انحراف اندیشه بت پرستان، از جاده كمال است؛ لذا قرآن كریم برای ریشه كن ساختن افكار بت پرستی، عقاید و آداب و رسوم خرافی مشركان را بیان می‌كند.
مشركان در سه مورد حق بت‌ها را برحق خداوند مقدم می‌داشتند:
1-هرگاه چیزی می‌كاشتند قسمتی را برای خدا می‌كاشتند و قسمتی را برای بت ها. موقع برداشت هم، اگر محصولی كه برای خدابود بهتر و بیشتر می‌شد، كاستی و آسیب زراعت بت‌ها را از سهم خدا جبران كرده و آن را در راه بت‌ها (در مراسم عید و بت و بتخانه) صرف می‌كردند. برعكس اگر سهم بت‌ها محصول خوب و زیادتر می‌داد، مهم نبود و از سهم بت‌ها چیزی را به سهم خدا نمی‌افزودند؛ زیرا می‌گفتند: خداوند غنی و بی‌نیاز است، ولی بت‌ها نیازمندند.
2-از قربانی‌هایی كه می‌كشتند سهمی برای خدا و سهمی برای اصنام منظور می‌داشتند. آنچه از سهم خدا بود را به مهمان می‌دادند و آنچه از سهم بت‌ها بود را برای خدمه، متولیان بت و بتخانه، مراسم قربانی و خوراك خودشان بر می‌گزیدند.
3-درآبیاری كشتزار، اگر آب از زراعت خدا به سوی كشت بت‌ها نفوذ می‌كرد یا سرازیر می‌شد، جلوگیری نمی‌كردند؛ ولی اگر از كشت بت هاآب به سمت زراعت سهم خداوند نفوذ می‌كرد، جلوی آن را می‌بستند، و معتقد بودند كه خداوند بی‌نیاز است و بت‌ها احتیاج بیشتری دارند.
قرآن درباره این عمل آنان چنین می‌فرماید: (مشركان) سهمی از آنچه خدا آفریده از زراعت و چهارپایان را برای او قرار دادند. گفتند: این مال خداست و آن مال شركای ما (بت ها). آنچه مال شركای آنها بود به خدا نمی‌رسید؛ ولی آنچه مال
خدا بود، به شریكانشان می‌رسید. اگر سهم بت‌ها كم می‌شد، مال خدا را به آنها می‌دادند، اما عكس آن را مجاز نمی‌دانستند. (1)
سپس قرآن كریم این عقیده را با یك جمله كوتاه محكوم می‌سازد و می‌فرماید:
(ساءَ ما یحكمون): چه بد حكم می‌كنند. (2)
راستی چه حكمی زشتتر و ننگین‌تر از این كه در تقسیم مال خود آفریدگار، برای خداوند به اندازه بت‌ها ارزش قائل نباشند.
پی‌نوشت‌ها:
1-مجمع البیان: ج4. ص370.
2-انعام/136.
غفارنیا، محمد، (1387) 142 قصّه از قرآن: همراه با شأن نزول آیاتی از قرآن، قم: جامعه القرآن الکریم، چاپ اول
