چیزهایی که در مورد گروه‌های خونی نادر نمی‌دانید

عدم وجود آنتی‌ ژن‌های رایج در سلول‌های قرمز خون باعث افزایش گروه‌های خونی نادر مانند AB-, Oh, U- و En می‌شود. در حقیقت وجود برخی آنتی ژن‌های بسیار نادر منجر به گرو‌های خونی مانند A3 و A3B می‌گردد. این مقاله نگاهی به چنین گرو‌های خونی نادر می‌اندازد.

آیا می‌دانستید؟

کسانی که دارای گرو‌های خونی نادر مانند U-, En(a-) and MkMk هستند مقاومت طبیعی در برابر مالاریا دارند.
تزریق خون به انسان برای اولین بار در سال 1600 انجام گرفت، این خون حیوان بود که به انسان تزریق شد و نتیجه‌ای فاجعه‌بار داشت. در اسل 1800، جیمز بلوندل انتقال خون انسان به انسان را پیشنهاد داد. با این حال، تنها در سال 1900 بود که آنتی ژن‌های A و B موجود در سطح سلول‌های قرمز خون (گلبول قرمز) توسط کارل لندشتاینر شناسایی شدند. این کار سیستم ABO را برای شناسایی گروه‌های خونی و آغاز یک سری از مطالعات در مورد آنتی ژن‌های دیگر موجود در گلبول‌های قرمز سازماندهی کرد.
تا به امروز، بیش از 30 سیستم گروه خونی شامل ABO, Rhesus, MNS, Kell, Lewis و ... شناسایی شده‌اند.

گروه‌های خونی

قبل از نگاه به گروه‌های خونی نادر، اجازه دهید اصول اولیه‌ای در مورد گروه‌های خونی بدانیم. سطح یک گلبول قرمز با تعداد معدودی از مولکول‌های مختلف (پروتئین، کربوهیدرات، گلیکوپروتئین یا گلیکولیپیدز) پوشانده شده است. این‌ها به عنوان آنتی ژن نامیده می‌شوند و وجود و یا عدم وجود این آنتی ژن‌ها گروه خونی یک شخص را تعیین می‌کنند.
هر سیستم گروه خونی بر اساس مجموعه خاصی از چنین آنتی ژن‌هایی است. به عنوان مثال، سیستم ABO بر اساس وجود آنتی ژن‌های O, A و یا B است. سیستم رزوس بر اساس آنتی ژن رزوس است. سیستم MNS بر اساس 40 نوع مختلفی از آنتی ژن‌ها است که اکثر آن‌ها M, N , S و U هستند. مجموعه دقیق از آنتی ژن‌ها برای یک شخص نتیجه ترکیب ژن‌های به ارث رسیده از پدر و مادر است.

گروه‌های خونی نادر

نوع خون یک صفت ارثی است، نادر بودن یا رایج بودن یک آنتی ژن خاص برای نژادهای مختلف و پس زمینه‌های قومی مختلف، متفاوت است. برخی گروه‌های خونی در میان مردم آفریقا رایج‌تر است اما ممکن است در بین آمریکایی‌ها نادر باشد. با این حال، برخی گروه‌های خونی خیلی نادر به دلیل جهش ژنتیکی در یک فرد یا افراد متعلق به یک خانواده خاص به وجود می‌آیند. گروه‌های خونی نادر تحت سیستم گروه‌های خونی رایج در زیر لیست شده است:

سیستم‌های ABO و Rh

این سیستم‌های گروه‌های خونی به یک مجموعه از آنتی ژن‌های کربوهیدرات به نام‌ آنتی ژن‌های A, B و O نامیده شده‌اند و همچنین به عنوان عامل رزوس یا آنتی ژن D بستگی دارند. آنتی ژن O از مجموعه مجزای واحدهای ساکاریت ساخته شده است، و به شکل یک زیرساخت رایج است. آنتی ژن‌های A و B دارای دو واحد مونوساکارید متخلف متصل به الیگوساکارید O رایج است. این امر باعث افزایش گروه‌های O, A, B و AB می‌شود و بسته به عامل Rh هر یک به دو نوع دیگر تقسیم می‌شوند. از این گروه‌ها، گروه خونی AB- فراوانی کمتری نسبت به بقیه دارد.
پراکندگی این گروه‌های خونی در جمعیت آمریکا به صورت زیر است:

گروه خونی	پراکندگی
O+	37.4
A+	35.7
B+	8.5
O-	6.6
A-	6.3
AB+	3.4
B-	1.5
AB-	0.6

زیر گروه A2 و A3

گروه آنتی ژن‌های A بیشتر شامل آنتی ژن‌های A1 و A2 و A3 است، که در این میان A1 غالب‌ترین در میان افراد با گروه‌های خونی A و AB است. A2 نسبتا نادر است، در حالی که A3 نادرترین در میان زیر گروه آنتی ژن‌های A است، و در کمتر از 0.1 درصد افراد با آنتی ژن A مشاهده شده است.

گروه خونی	آسیایی‌ها	آفریقایی‌ها	قفقازی‌ها
O	43	49	44
A1	27	19	13
A2	نادر	8	10
B	25	20	9
A1B	5	3	3
A2B	نادر	1	1

وجود زیرگروه A2 در میان جمعیت آسیا نادر است و از این رو گروه‌های خونی A2 و A2B در بین آسیایی‌ها نادر است. جمعیت در میان جمعیت آفریقا و قفقاز نیز پراکندگی پایینی در گروه خونی A2B مشاهده می‌شود.
گروه‌های خونی A3 و A3B حتی کمیاب‌تر بوده و دارای پراکندگی 0.096 درصد در آفریقایی‌ها، 0.027 درصد در بین قفقازی‌ها و حدود 0.0012 درصد در بین جمعیت هندوستان است.

گروه خونی بمبئی

برای اولین بار در بمبئی، گروه خونی به نام h/h یا Oh یافت شد. این گروه خونی کمیاب نتیجه یک جهش ژنتیکی است که منجر به کمبود آنتی ژن H شده است، که به عنوان یک پیش ماده برای آنتی ژن O استفاده می‌شود. از این رو، این گروه خونی با فقدان آنتی ژن‌های O, A و B شناخته می‌شود و در این تعداد مشاهده شده است:
 1 در 250000 نفر در سراسر جهان
 1 در 7000- 8000 نفر در شرق هند
 1 در هر میلیون در اروپا
علاوه بر این، اشخاصی دارای آنتی ژن ضعیف H نیز مشاهده شده‌اند. این گروه خونی به عنوان گروه خونی شبه بمبئی نامیده می‌شود.

سیستم MNS

این سیستم، خون را بر اساس آنتی ژن‌های M, N, S, s, U و Ena که در سطح گلبول قرمز قرار دارند و به مولکول خاصی به نام گلیکوفورین A و B چسبیده‌اند طبقه‌بندی می‌کند. ترکیب این آنتی‌ژن‌ها باعث ایجاد گروه‌های خونی مختلفی می‌شود.
مولکول گلیکوفرین به عنوان گیرنده‌ای استفاده می‌شود که انگل مالاریا از اطریق آن حمله می‌کند و وارد گلبول‌های قرمز می‌شود. در موارد نادر، فقدان کامل مولکول گلیکوفرین در تعداد کمی از افراد باعث ایجاد سه نوع گروه خونی نادر می‌گردد. گلبول‌های قرمز موجود در این افراد به طور طبیعی در برابر تخریب انگل مالاریا مقاوم هستند. این گروه‌های خونی نادر شامل:
گروه خونی En: بر اساس نبود گلیکوفرین A ، و همچنین آنتی ژن‌های M, N و Ena مشخص می‌شود. این گروه خونی در تعداد کمی از افراد در انگلستان، فنلاند و کانادا مشاهده شده است.
گروه خونی U- : بر اساس نبود گلیکوفرین B، و همچنین آنتی ژن‌های S, s و U مشخص می‌شود. این گروه خونی در میان جمعیت تیره پوست آفریقایی تبار مشاهده شده است.
گروه خونی MkMk: فاقد گلیکوفرین A و B است و نادرترین گروه خونی در این گروه‌های خونی می‌باشد. این گروه خونی در تعداد کمی از خانواده‌های ژاپنی مشاهده شده است.

کمیاب‌‌ترین گروه خونی

در برخی موارد، برخی از آنتی‌ ژن‌های بسیار کمیاب تنها در یک فرد یا یک خانواده مشاهده شده است. به این آنتی ژن‌ها قبلا اشاره نشده است، و از این رو، زیر مجموعه هیچ گروه خونی نیستند. چنین آنتی‌ژن‌هایی به عنوان آنتی‌ژن خصوصی نامیده می‌شوند و اغلب بر اساس منشا خانواده نامگذاری می‌شوند.
برای انتقال خون، گروه‌های خونی نادر دچار مشکل می‌شوند. این مشکل در بیماران مبتلا به تالاسمی، سرطان خون و دیگر بیماری‌های مربوط به خون و همچنین در شرایط اختصاصی خاص مانند حوادث، عوارض جراحی و ... دیده می‌شود. افراد با چنین گروه‌های خونی نادر تشویق به اهدای خون می‌شوند تا اطمینان حاصل شود که به موقع به بیماران نیازمند کمک می‌شود.
نادرترین گروه خونی، گروهی است که در زمان نیاز شما موجود نیست!