مترجم: آناهیتا خاقانی
منبع:راسخون
منبع:راسخون
روغن کانولا یا روغنهای گیاهی دیگر، کدام یک را باید انتخای کنید؟ این سوال گیج کننده است زیرا هر کدام ویژگی ها و مصارف منحصر به فرد خود را دارند. این مقاله به شما برای درک بهتر فواید این دو دسته کمک می کند.
وقتی شما تصمیم میگیرید که نوع خاصی از روغن را برای پخت بخرید، دقت اصلی معمولا متمرکز بر طعم است اما موضوعاتی مانند محتوی چربی و کلسترول نیز همواره وجود دارد. بنابراین ترکیب شیمیایی یک روغن نقش مهمی دارد. روغنها حاوی سه دسته گسترده از چربی ها شامل اشباع، غیراشباع تک پیوندی و غیراشباع چند پیوندی میشوند. چربی های اشباع، چربیهایی سالم به حساب نمی آیند بنابراین بهتر است این چربیها به مقدار محدودی مصرف شوند. چربیهای غیراشباع معمولا چربیهایی سالم در نظر گرفته میشوند زیرا آنها به تقویتسیستم ایمنی کمک میکنند. با مصرف چربیهای غیراشباع در رژیم غدایی به کنترل سطوح کلسترول کمک میکنیم. چربیهای غیراشباع اغلب در ماهی مغزها، دانهها و روغنهای گیاهی یافت میشوند.
روغن کانولا و دیگر روغنهای گیاهی حاوی چربیهایی غیراشباع تک پیوندی و غیراشباع چندپیوندی میشوند از این رو روغنهای آشپزی سالمی در نظر گرفته می شوند.
روغن کانولا
کانولا در واقع واژه ساخته شده برای روغن کانادایی کم اسید است. پرورشدهندگان گیاه کانادایی کانولا را در اوایل دهه 1970 را با استفاده از روشهای پرورش گیاه سنتی پرورش دادند که این گیاه متعلق به خانواده خردل، شلغم، تربچه و دیگر گیاهان مشابه میباشد. روغن کانولا از دانههای له شده این گیاه به دست میآید. طی سالها این روغن به دلیل فواید سلامتی بخشش که کارخانه سازنده و فروشنده آن ادعا میکند، مشهور شده است.
امروزه گفته میشود کانولا یکی از محصولات کشاورزی اصلی آمریکا است. علاوه بر یک روغن پخت سالم بودن، کانولا فواید بیشتری هم برای ارائه دارد. در ابتدا برای سخت لامپها استفاده میشده است. سپس بع عنوان روغن روان کنندهای برای موتورهای بخار در طول جنگهای جهانی استفاده میشد. این روغن به عنوان یک سوخت زیستی نیز میتواند استفاده شود.
روغن کانولا حاوی چربیهای غیراشباع تک پیوندی است که سالم در نظر گرفته میشوند. این روغن حاوی 7 درصد چربی اشباع کل است (که این مقدار ایده آل است). این روغن همچنین منبع بسیار خوبی از اسیدهای چرب امگا6، لینولئیک اسید است و درصد زیادی از اسید چرب امگا3- آلفا لینولنیک اسید دارد. از آنجایی که این چربی ها توسط بدن ساخته نمیشوند، با استفاده از یک روغن پخت که حاوی این مواد مغذی است، قطعا ثابت میشود که مفید است. روغن کانولا حاوی 7 درصد اسید چرب اشباع، 32 درصد اسید غیراشباع چند پیوندی و 61 درصد اسید غیراشباع تک پیوندی میشود که باعث میشود روغن خوراکی سالمی باشد. این روغن منبع غنی از آنتی اکسیدانهای ویتامین E است. این روغن نقطه سوخت بالایی دارد که باعث میشود دماهای بسیار بالا را تحمل کند. همچنین این روغن با استفاده در دما بسیار بالا هنگام سرخ کردن، دچار تغییر شیمیایی نمیشود.
انجمن کانولا کانادا این روغن را بی خطر اعلام کرده است. در واقع به آن به عنوان سالمترین روغن پخت و پز اشاره دارد. دیگر انجمنهای پزشکی و FDA در ایالات متحده نیز میگویند که این روغن قادر به کاهش خطر بیماریهای قلبی است. گرچه یک مطالعه انجام شده بر روی موشها دریافته است که روغن کانولا میتواند باعث افزایش هایپرلیپیدمی شود به عبارتی سطوح چربیها را در خون افزایش میدهد. همچنین گفته شده است که محرک افزایش فشارخون است به عبارتی باعث فشارخون بالا میشود. گرچه دیگر مطالعات دریافتهاند که این روغن برای مصرف انسانی مناسب است و عارضه جانبی از آن گزارش نشده است. مطالعات تایید میکنند که این روغن کمترین مقدار چربیهای اشباع را در بین همه روغنهای پخت و پز دارد. مهندسی ژنتیک نیز این روغن را عاری از اروسیک، سمی که خطری برای سلامت برشمرده میشود، ساخته است.
آیا این روغن در کشورهای اروپایی ممنوع است؟
بیشتر مردم باور دارند که این روغن در اروپا ممنوع است. این تنها یک افسانه است. در واقع طبق انجمن کانولا کانادا "کشورهای اتحادیه اروپا یاEU با هم کانولا بیشتری از اروپا تولید میکنند. اروپاییها کانولا را "کلزل" مینامند و این روغن را روغن کلزا مینامند اما آن کانولا است.
قوانین اروپایی ملتهایشان را از رشد کانولا تغییر یافته به شکل ژنتیکی بازمیدارد بنابراین آنها روغنی را استفاده میکنند که از گیاه به شکل سنتی پرورش یافته، بهدست آمده باشد. انجمن کانولا کانادا همچنین میگوید "بیشتر روغن کانولا از کانادا میتواند به اروپا صادر شود و همچنین اروپا برخی از دانههای کانولا GM را برای فرآوری تایید کرده است. روغن کانولا تولید شده از گیاهان GM بی خطر و سالم است".
روغن گیاهی
روغن قابل استخراج از اغلب بخشهای گیاهان است اما اغلب از دانهها به دست میآید. ترکیب اصلی روغنهای گیاهی تریگلیسرید است. این روغنها تنها برای پخت و پز استفاده نمیشوند و برای اهداف بسیار دیگری نیز به کار میروند. آنها در صنعت نقاشی،برای ساخت صابونها، بیودیزل و موارد دیگر استفاده میشوند. امروزه انواع زیادی از روغنها در بازار یافت میشوند. روغنهای گیاهی می توانند به عنوان روغنهای خوراکی و غیرخوراکی تقسیم شوند. روغنهای غیرخوراکی شامل روغن جاتروفا، روغن چرب، روغن کرچک و دیگر موارد میشوند. آنها عموما برای اهداف صنعتی استفاده میشوند. در اینجا به برخی روغنهای خوراکی همراه با مقایسه آنها با روغن کانولا اشاره میشود.
*لطفا توجه کنید: در حالی که از نظر تکنیکی روغن زیتون، دانههای آفتابگردان و روغن نارگیل همه روغنهای میوه هستند، براساس مصرف و طعمشان، از نظر پخت به عنوان روغن گیاهی دسته بندی میشوند. طبق نظر گیاهشناسان، میوه بخشی از گیاه هست که حاوی دانهها یا بخش هایی برخاسته از گل میشود.
روغن زیتون
یکی از روغنهای پخت و پز روغن زیتون است. این روغن حاوی مقدار زیادی چربی های غیراشباع تک پیوندی میباشد و به کاهش فشار خون کمک میکند و از سرطان پیشگیری میکند و کمک به پایین نگهداشتن سطوح قند خون میکند. اغلب طلا مایع نامیده میشود، این روغن یک محصول دارای تنوع در نظر گرفته می شود. این روغن میتواند به عنوان بخشی از درمانهای خانگی، حامی زیبایی استفاده شود و همچنین به عنوان یک عامل پاکسازی عمل میکند.
فاکتور مقایسه |
روغن کانولا |
روغن زیتون |
چربیهای اشباع |
6% |
14% |
چربیهای غیراشباع چند پیوندی |
32% |
11% |
چربی های غیراشباع تک پیوندی |
62% |
73% |
روغن نارگیل از زمانهای دور برای انسان شناخته شده بوده است. این روغن به شکل گستردهای در پخت وپز، پزشکی و همچنین به عنوان سوخت زیستی استفاده میشود. این روغن در برابر حرارت پایداراست که باعث میشود برای پخت و پز در دماهای بالا مناسب باشد. این روغن همچنین به عنوان یک مرطوب کننده پوست عمل میکند و در ساخت صابونها به کار میرود. همچنین منبع خوبی از پروتئین برای مو است. روغن نارگیل همچنین چربی های بسیار اشباعی دارد.
فاکتور مقایسه |
روغن کانولا |
روغن نارگیل |
چربیهای اشباع |
6% |
92% |
چربیهای غیراشباع چند پیوندی |
32% |
2% |
چربی های غیراشباع تک پیوندی |
62% |
6% |
روغن دانه سویا یکی از پرکاربردترین روغنها در پخت است. مقدار زیادی چربیهای غیراشباع چند پیوندی دارد که آن را تبدیل به روغنی سالم میکند. این روغن در جوهرها و رنگها به کار میرود زیرا میتواند در مواجهه با هوا سفت شود. روغن دانه سویا عمدتا برای پختن و سرخ کردن استفاده میشود.
فاکتور مقایسه |
روغن کانولا |
روغن دانه سویا |
چربیهای اشباع |
6% |
15% |
چربیهای غیراشباع چند پیوندی |
32% |
61% |
چربی های غیراشباع تک پیوندی |
62% |
24% |