امام خمینی (ره) و بازخورد با کتاب آیات شیطانی

جنگ عراق و ايران كه پايان يافت رهبران سياسي غرب تهاجم تازه اي عليه اسلام انقلابي آغاز كردند . آنان دريافتند كه حركت اسلامي رو به رشد را نمي توان از طريق نظامي متلاشي ساخت . جبهه جديد ، جبهه جنگ رواني فرهنگي و ايدئولوژيك بود .
ماجراي تدوين و انتشار وسيع كتاب مبتذل « آيات شيطاني » نوشته سلمان رشدي و حمايت رسمي دولتهاي غربي از آن سرآغازي بر فصل تهاجم فرهنگي بود . اگر جامعه اسلامي در مقابل توهينهاي اين كتاب به پيامبر عظيم الشأن اسلام از خود مقاومت نشان نمي داد . پس از آن مباني ديني و مقدسات اسلامي با انواع شيوه ها مورد هجوم قرار مي گرفت و بدين ترتيب جهان اسلامي و حركتهاي اسلامي از درون بي هويت شده و در مقابل هجوم فرهنگ و ايدئولوژي غرب خلع سلاح مي گشتند . امام خميني (س) با درك عميق از اين مسئله در تاريخ ( 25/11/1367 ) در ضمن چند سطر كوتاه با صدور حكم ارتداد و اعدام سلمان رشدي و ناشرين مطلع از محتواي كفر آميز اين كتاب ، انقلابي ديگر بر پا كرد و با متحد شدن مسلمانان در برابر غرب ، موجوديت جامعه اسلامي ، به عنوان يك امت واحده جلوه گر شد .

شخصیت سلمان رشدی:

وی در بمبئی هند و در خانواده‌ای مسلمان به دنیا آمد. پدر او بازرگانی هندی است. سلمان رشدی در دانشگاه کمبریج انگلستان تحصیل کرده است و در حال حاضر تبعه کشور انگلستان است.
رشدی در مصاحبه با مجله‏ی اشپیگل در 21 اردیبهشت 1371، درباره‏ی خانواده‏اش میگوید: «خانواده‏ی من به اسلام گرایش داشتند، ولی در خانه ما از دین خبری نبود. فقط سالی یک بار مرا برای عبادت به مسجد میبردند. مثل مراسم سال نو در نزد مسیحیان، یک دایه‏ی مسیحی داشتم،... اکثر دوستان من غیرمسلمان بودند. پدرم از قانون قرآن در منع نوشیدن مشروبات الکلی تبعیت نمیکرد. خوشبختانه میتوانم بگویم که پدر و مادر من مسلمان بدی بودند». رشدی در طول زندگی خود در انگلستان به بیدینی و بیاعتقادی مطلق میرسد و در نهایت، منکر خدا میشود و این عقیده را رسما در مصاحبه با مجله اشتترن در 7 آبان 1371، تحت عنوان «من قهرمان نیستم» بیان میکند. چنین نویسنده‏ای تحت حمایت غرب و صهیونیسم به منظور مقابله با رشد روز افزون اسلام خواهی در جهان، دست به نوشتن کتاب «آیات شیطانی» میزند. و آن را «اثری، حاوی ضدیت و شک بنیادی مینامد» و در آن به مقام مقدس حضرت پیامبر اکرم(ص) و به مقدسات مسلمین اهانت میکند.

آثار

اولین کتاب سلمان رشدی، گریموس، در سال ۱۹۷۵ به چاپ رسید که مورد استقبال مردم قرار نگرفت.
دومین اثر او کتاب بچه‌های نیمه‌شب است که در سال ۱۹۸۱ منتشر شد، برنده جایزه بوکر شد، و سال‌ها بعد در سال ۱۹۹۳ برنده جایزه بوکرِ بوکرها شد که به این معنی بود که این کتاب بهترین اثر از میان رمان‌های برنده جایزه بوکر در ۲۵ سال اول اعطای این جایزه‌است. بچه‌های نیمه‌شب را مهدی سحابی به فارسی ترجمه کرد و در سال ۱۳۶۴ شمسی برنده جایزه بهترین رمان خارجی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران نیز شد. کتاب شرم نیز در همان سال‌ها به فارسی ترجمه و چاپ شد.
چهارمین اثر او کتاب آیات شیطانی است که در کشورهای ایران، هند، پاکستان، بنگلادش، مصر و آفریقای جنوبی رسماً ممنوع اعلام شده‌است.
پنجمین و آخرین اثر فعلی وی کتاب شالیمار دلقک میباشد که در سپتامبر 2005 به زبان انگلیسی انتشار یافته است.

فتوای قتل

حضرت امام خمینی، رهبر جمهوری اسلامی ایران در بهمن 1367، ۱۴ فوریه ۱۹۸۹ حکم قتل سلمان رشدی را صادر کرد و این فتوا تا به امروز بر قوت خود باقی است. رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران، آیت الله سید علی خامنه‌ای نیز در سال ۱۳۸۳ خورشیدی حکم امام خمینی را غیر قابل تغییر خواند. پس از این فتوا برخی از نهادهای دولتی ایران، جایزه‌هایی برای قتل او تعیین کردند.
متن کامل فتوای امام خمینی (ره) که در تاریخ ۱۴ فوریه ۱۹۸۹ برای اولین بار از رادیوی دولتی ایران منتشر شد بدین شرح است:
باسمه تعالي انا لله و انا اليه راجعون، به اطلاع مسلمانان غیور سراسر جهان می‌رسانم، مؤلف کتاب «آیات شیطانی» که علیه اسلام و پیامبر و قرآن، تنظیم شده است، همچنین ناشرین مطلع از محتوای آن، محکوم به اعدام می‌باشند. از مسلمانان غیور می‌خواهم تا در هر نقطه که آنان را یافتند، سریعاً آنها را اعدام نمایند تا دیگر کسی جرأت نکند به مقدسات مسلمین توهین نماید و هر کس که در این راه کشته شود، شهید است ان شاء‌الله. ضمناً اگر کسی دسترسی به مؤلف کتاب دارد ولی خود قدرت اعدام او را ندارد، او را به مردم معرفی نماید تا به جزای اعمالش برسد. و السلام علیکم و رحمة‌الله و برکاتة. روح‌الله الموسوی الخمینی ۲۹ بهمن ۱۳۶۷ / ۱۷ رجب

بازتاب بین‌المللی فتوای قتل سلمان رشدی

بازتاب صدور فرمان قتل سلمان رشدی توسط حضرت امام خمینی در میان افراد مختلف متفاوت بود. در این میان برخی از مسلمانان بخصوص در پاکستان با برگزاری تظاهراتی به حمایت از فتوای قتل سلمان رشدی توسط امام خمینی اقدام کردند. اما کشورهای اروپایی و آمریکا یکپارچه صدور فتوای قتل توسط رهبر نظام جمهوری اسلامی را محکوم کردند. در همین راستا، تعدادی از دانشجویان ایرانی مشغول به تحصیل در اروپا، از کشورهای محل تحصیل خود اخراج گردیدند.

ترور و زندگی مخفیانه

درپی صدور فتوای قتل توسط امام خمینی و اعلام آمادگی برخی مسلمان در نقاط مختلف جهان، وزارت کشور انگلستان مسئولیت حمایت از سلمان رشدی که شهروندی و اقامت انگلستان را داشت، برعهده گرفت و با گماردن محافظان دولتی از وی حمایت کرد.
جوان لبنانی مصطفی محمود مازح و از اعضای حزب‌الله لبنان، از جمله کسانی بود که برای قتل رشدی اقدام کرد و در هنگام بمب‌گذاری در یک هتل در پدینگتون مرکز لندن، به خاطر نابهنگام عمل کردن بمب، کشته شد. پیش از او نیز ابراهیم عطایی، دانشجوی فلسفه دانشگاه تهران، هنگام ترور او کشته شده‌بود.

دریافت لقب شوالیه

وی در ژوئن سال ۲۰۰۷ ، از الیزابت دوم، ملکه پادشاهی متحده، به پاس خدماتش به عالم ادبیات، لقب شوالیه دریافت کرد.
این اقدام باعث واکنش‌های گسترده‌ مثبت و منفی در کشورهای مختلف ازجمله در برخی محافل داخلی انگلیس شد. در همین ارتباطات سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با محکوم کردن این اقدام، در کنفرانسی خبری در تهران گفت: «مدال دادن به یکی از منفورترین چهره‌ها در جهان اسلام، نمونه بارزی از ضدیت با اسلام در میان مقامات ارشد بریتانیاست».

کتابشناسی :

کتاب : پرتو آیات رحمانی در رد سلمان رشدی و آیات شیطانی نوشته : صابر گردعازبانی، حسین گورژی

غیرت دینی و اسلامی:

حكم طعن در دين پيامبر
طعنه زدن بر پيامبر و دين الهي از امور حرام قطعي است . قرآن درباره طعن در دين مي فرمايد : وان نكثوا ايمانهم من بعد عهدهم و طعنوا في دينكم فقاتلوا ائمه الكفر انهم لاايمان لهم لعلهم ینتهون (توبه 12). اگر پس از عهدشان پيمان خود را شكستند و به دين شما طعنه زدند با پيشوايان كفر بجنگيد زيرا آنان هيچ پيمان (استواري ) ندارند. در آيه بعدي پيمان شكني مشركان مكه و برنامه آنان براي اخراج و بيرون راندن رسول الله و تهاجم به مسلمانان را يادآوري كرده است (توبه 13). آيا واقعا دشنام دهندگان به پيامبران پيشوايان وامامان كفار نيستند كفار ذمي با طعن در دين پيامبر كه سب وي از مظاهر آن است از عهد ذم خارج شده و كافر حربي مي شوند و قتل آنان رواست . مقاتله و جنگ با طاعنان به دين اسلام كه پيمان خويش با مسلمانان را شكسته اند لازم است و خون آنان احترامي ندارد و محقون و معصوم الدم نمي باشند. در هر حال طاعن در دين مسلمان مرتد باشد يا كافر پيمان شكن ريختن خونش مباح است . ابن تيميه اين آيه را نيز طريقه اي براي اثبات كفر ساب النبي قرار داده است و اعتقاد دارد : سنت رسول الله هدر دانستن خون هاي كساني است كه خدا و رسولش را آزار داده و طعن در دين بزنند. (ابن تيميه الصارم المسلول علي شاتم الرسول ص 16 و ص 388. )

حكم رفع اصوات فوق صوت پيامبر

هرگونه بي احترامي عرفي نسبت به پيامبر محكوم است چون او همواره بايد در بهترين جايگاه معنوي و ارزشي قرار گيرد و هميشه محترم باشد تا با عزت پيام هاي الهي را به مردم برساند. بلند كردن صدا و فرياد زدن روياروي پيامبر از مظاهر بي احترامي و بي ادبي است كه قرآن از آن نهي كرده و مي فرمايد : يا ايهاالذين امنوا لاترفعوا اصواتكم فوق صوت النبي و لا تجهروا بالقول كجهر بعضكم لبعض ان تحبط اعمالكم و انتم لاتشعرون (حجرات2)
اي كساني كه ايمان آورده ايد هنگام گفتگو با پيامبر صداي خود را از صداي پيامبر بلندتر نكنيد و (آنگاه كه با وي سخن مي گوييد و او ساكت است ) آن گونه كه برخي از شما با برخي ديگر بلند سخن مي گوييد با او بلند سخن مگوييد مبادا اعمالتان حبط و تباه شود و خبر نداشته باشيد.
زماني كه حتي بلندتر از صداي رسول الله سخن گفتن و بلند حرف زدن در محضر پيامبر نهي شده است و پيامد آن حبط و نابودي اعمال باشد سب پيامبر خدا قطعا زشت است و عامل حبط اعمال نيك گذشته مي گردد. قاضي عياض همين آيه را دليل كيفر قتل ساب النبي قرار داده و مي نويسد : جز كفر چيزي عمل را حبط نمي كند و كافر نيز به قتل مي رسد (قاضي عياش الشفا بتعريف حقوق المصطفي ص 545).
قرآن حتي تحيت به پيامبر را از روي مكر و خدعه و به آنچه خداوند وي را با آن تحيت نگفته است مستوجب كيفر سوختن در آتش جهنم و سرانجام بد مي شمارد (مجادله8).

حكم استهزاي پيامبر

مسخره نمودن و استهزاي پيامبر به هر صورت حرام است و در برخورد با پيامبر در حيات و پس از رحلت هميشه بايد از بهترين واژه ها و زيباترين جملات بهره برد كه همراه با تجليل تعظيم و تكريم همه جانبه ايشان باشد. در منطق قرآن كساني كه پيامبر را استهزا نمايند به عذاب دردناك ناشي از آنچه آن را مسخره مي كنند گرفتار خواهند شد (انعام 10 ) و مسخره كردن آيات الهي وپيامبر خدا كفر است و سزاي آن جهنم است (كهف 106) خطاب به پيامبر در قرآن آمده است : و لقد استهز برسل من قبلك فامليت للذين كفروا ثم اخذتهم فكيف كان عقاب (رعد32). بي گمان پيامبراني هم كه پيش از تو بودند استهزا شدند پس به آنان كه كفر ورزيدند مهلت دادم سپس آنان را به (عقوبت ) گرفتم . پس عقوبت من چگونه بود. استهزا و تمسخر پيامبر اهانت به پيامبر و كفر است . استهزا با اعتقاد به رسالت و پيامبري سازگار نيست . استهزاكننده ي بر پيامبر كه به وي ريشخند مي زند نبوت وي را منكر است و به همين علت كافر است . عقوبت الهي استهزاي پيامبر در دنيا نيز به دست پيروان پيامبر به خواست خداوند انجام مي شود.

حكم تكذيب رسول الله

ساب النبي صلي الله عليه و آله و سلم از تكذيب پيامبر تفكيك ناپذير است . تكذيب پيامبر و شخصيت مقدس الهي وي پايه سب و شتم است . بي ترديد ايمان آورنده به پيامبر با اختيار و آزادي و آگاهي پيامبر را دشنام نمي دهد. بدگويي و دشنام همپايه تكذيب است همان طور كه ستايش و تعظيم مبتني بر ايمان و اعتقاد به رسالت است . بنابراين هر آنچه كه براي تكذيب پيامبران الهي و به ويژه تكذيب رسالت حضرت محمد صلي الله عليه و آله و سلم در قرآن وجود دارد بر ساب النبي جاري است . قوم نوح به علت تكذيب رسل غرق شدند و عقاب آنان مايه عبرت قرار گرفت و آنان با تكذيب رسل از ظالمان شدند كه خداوند عذابي دردناك براي آنان فراهم نموده است (فرقان37). قرآن به پيامبر اسلام خبر داده است كه اگر ايشان تكذيب شده اند پيامبران پيشين نيز تكذيب گرديده و تكذيب كنندگان مجازات و هلاك شده و عذاب مي شوند (فاطر4). قرآن به تكذيب كنندگان پيامبر اسلام و كتاب ايشان هشدار داده كه به زودي نتيجه و پيامدهاي تكذيب خود را خواهند ديد (غافر70).

حكم تقدم بر رسول الله

پيرو پيامبر بايد در همه زمينه ها حد و مرزهاي بيان شده در فرمان هاي الهي پيامبر را رعايت نمايد عقب نماند و پيش روي نيز نكند. هيچ چيز را نبايد بر پيامبر مقدم شمرد و در هيچ كاري نبايد بر پيامبر پيشي گرفت . بنابراين احترام فوق العاده اي براي پيامبر لازم است و همراهي و هماهنگي همه جانبه با وي ضرورت دارد. قرآن به مومنان هشدار مي دهد : يا ايهاالذين آمنوا لا تقدموا بين يدي الله و رسوله و اتقوالله ان الله سميع عليم (حجرات 1). اي كساني كه ايمان آورده ايد! چيزي را بر خدا و رسول مقدم نشمريد و از خدا و پيامبرش سبقت مگيريد . تقواي الهي را پيشه كنيد كه خداوند شنوا و دانا است . در خلوت نيز بايد حد و مرزهاي اعلام شده نبوي را محترم شمرد و هرگز نبايد از آنها پيشي گرفت . اهانت و سب رسول الله خيلي خيلي از اين حريم و چهارچوب دور است و عامل در هم ريختن حد و مرزها و در نتيجه عقاب اخروي و كيفر دنيوي است .

حكم اعراض از رسول الله

روي گرداني و پشت كردن به پيامبر اهانت به پيامبر است . قرآن از برگزاري چهره از چهره پيامبر و پشت كردن به آموزه هاي نبوي نهي كرده است و آن را ناشي از بيماري قلبي شك و ترديد در پيامبر و ستمكاري مي شمارد (نور48) . دشنام دادن به پيامبر بدترين شكل اعراض و روي گرداني از پيامبر است و شديدترين عقوبت را داراست .

حكم عصيان بر رسول الله

عصيان و نافرماني پيامبر خدا بسيار زشت و ناپسند و ريشه همه مشكلات انسان ها و جوامع بشري است . قرآن معصيت پيامبر را معصيت خدا مي داند و معصيت پيامبر خدا و سرپيچي و تجاوز از حدود وي را عامل عقوبت سخت و عذاب خواركننده الهي و ورود به جهنم و سوختن ابدي مي شمارد (نسا14 ، حاقه 10) به گونه اي كه روز قيامت آرزو مي كنند كاش با خاك يكسان مي شدند (نساء42). دشنام دهندگان به پيامبر برجسته ترين نافرمانان پيامبرند كه با معصيت نبي و اهانت به وي به عذاب ابدي الهي گرفتار خواهند شد.

حكم كفر به رسول الله

كفر به نبي بدترين نوع كفر است . در قرآن كفر به نبي از كفر به خداي نبي جدا نيست و همواره با هم ذكر شده اند. كفر به رسول در قرآن كريم گمراهي دور (ضلال بعيد) كه از سعادت و راه كمال بسيار دور است ناميده شده (نساء136) و كافران به نبي از فاسقاني شناخته شده اند كه طلب آمرزش و عدم آن و حتي هفتاد بار طلب آمرزش از جانب پيامبر براي آنان براي ايشان سودي ندارد و خداوند آنان را نمي آمرزد (توبه 80 و 84). روشن است كه كفر به نبي زيربناي سب نبي است به همين علت فقيهان ساب النبي را كافر و مستحق مجازات شمرده اند. سب با ايمان و اعتقاد به نبي جمع نمي شود و كفر و سب توامان اند.

حكم محادده با رسول الله

كينه ورزي ستيز و دشمني با پيامبر خدا نيز در قرآن نفي شده است . از نظر قرآن محادده با پيامبر محادده با خداست و مايه خلود در آتش جهنم و رسوايي بزرگ است (توبه 62). پيوند ميان آيه محادده رسول الله با آزار رسول الله در سوره توبه روشنگر كيفر قتل ساب الرسول است . ابن تيميه از اين به هم پيوستگي آيات به دست مي آورد كه محادد كافر و حلال الدم است (ابن تيميه الصارم المسلول علي شاتم الرسول ص 28 و 29).

حكم مشاققه با رسول الله

اظهار مخالفت با پيامبر و جدايي از وي در آيات قرآني محكوم شده است . از نظر قرآن مشاققه و مخالفت با پيامبر خدا در پي آشكار شدن حق و رفتن به راهي غير از راه مومنان مستوجب سوختن در آتش دوزخ و سرانجام بسيار بد است (نساء15) و مشاققه با رسول الله مشاققه با الله است و كيفر سختي دارد (انفال13). قرآن درباره حبط اعمال مخالفان و مشاققه كنندگان با رسول الله مي فرمايد : ان الذين كفروا و صدوا عن سبيل الله و شاقوا الرسول من بعد ما تبين لهم الهدي لن يضروه شيئا و سيحيط اعمالهم (محمد32). بي ترديد كساني كه پس از آن كه راه هدايت بر ايشان روشن شده كفر ورزيده و (مردم ) را از راه خدا بازداشته و با پيامبر او ستيزه كرده اند هرگز به خدا زياني نمي رسانند و خدا اعمالشان را تباه خواهد ساخت . در اين آيه كفر و صد راه خدا با مشاققه و ستيز با رسول همراه شده اند و مشاققه عامل حبط و تباهي اعمال مي باشد. سب و شتم رسول الله بدترين شكل مشاققه و ستيز زباني با رسول الله است و به همين سبب داراي مجازات سنگين در دنيا و آخرت مي باشد.
آياتي كه بررسي شد براي تبيين حكم قتل ساب النبي صلي الله عليه و آله و سلم و تاكيد و تقويت آن راهگشا و روشنگر است و حساسيت و خطير بودن و سنگيني جرم سب و اهانت به پيامبر خدا را آشكار مي نمايد و درستي حكم موجود در سنت نبوي و ائمه درباره ساب النبي را نشان مي دهد.

منبع :

موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)
درگاه پاسخگویی به مسائل دینی
مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
ویکی پدیا