نهضت خدمت رسانى به مردم در آئينه كلام معصومين (ع) و رهبری

پيشگفتار

و قال (علیه السلام ) و قد سئل اى الناس احب اليكم قال : انفع الناس للناس ، قيل فاى الاعمال افضل قال : ادخالك السرور على المومن ، قيل و ما سرور المومن قال : اشباع جوعته و تنفيس كربته و قضا دينه و من مشى مع اخيه فى حاجه كان كصيام شهر واعتكاف و من مشى مع مظلوم يعينه ثبت الله قدميه يوم تزل الاقدام /1.
از حضرت على(علیه السلام ) پرسيده شد: چه كسى نزد شما محبوب تر است فرمودند: سودمندترين مردم براى ديگران . پرسيده شد: كدام يك از اعمال بهتر است فرمودند: خوشحال كردن مومن . پرسيده شد: خوشحال كردن مؤ من چگونه بايد باشد فرمودند: سيراب كردن او و رفع حاجتش و اداى قرض هايش ، هركس در جهت رفع حاجت برادر مؤ منش قدمى بردارد، گويا يك ماه روزه گرفته و معتكف بوده است و هركس در جهت يارى مظلومى قدم بردارد، خداوند قدمهايش را در روزى كه قدم ها لرزانند استوار مى گرداند.
چنان كه مشهور است آموزه هاى دينى از چهار راه ((كتاب ))، ((سنت ))، ((اجماع )) و ((عقل )) به ما مى رسد كه دو راه اول يعنى كتاب و سنت از بقيه مهم تر و مشهورترند.
معصومين هدى (علیهم السلام ) با عنايت به اين مساءله و با در نظر گرفتن وظايف مهم ائمه ، همچون ولايت تشريعى و ولايت تكوينى و نيز هدايت به امر، در جاى جاى تاريخ زندگى خود، چونان خورشيدى فروزان به بيان وظايف شيعيان و پيروان خود پرداخته اند و آنان را به راه مستقيم رهنمون ساخته اند، و اصولا دين اسلام به عنوان دين خاتم و خاتم دين ها بايد اين چنين باشد كه تمامى زواياى زندگى بشرى را روشن كرده باشد و وظايف انسان خاكى را از نيازهاى زمان بعثت پيامبرگرامى اسلام ، محمد مصطفى (ص ) (عصر جاهلى ) تا نيازهاى بشر آخرالزمان ، همه و همه را مشخص نمايد/2. به گونه اى كه اين دين شريف با دقت تمام در زمينه هر دو بعد زندگى ، يعنى ((زندگى و وظايف فردى )) و ((وظايف اجتماعى )) نظرات خود را اعلام كرده است و همچون برخى اديان تحريف شده تنها به ذكر يك بعد از دو بعد مذكور نپرداخته است .
يكى از مسائلى كه دين مبين اسلام به آن بسيار حساسيت نشان داده است ، مساءله وظايف مردم در قبال يكديگر و رعايت حال هم ، و بلكه سبقت در خدمت به همديگر است .
اين مساءله آنچنان مورد توجه ائمه معصومين (علیهم السلام ) بوده است كه خدمت به مردم را چون صدقه دانسته اند و روايات متعددى با عبارت ((بهترين شما كسى است كه ...)) در فضيلت خدمت به مردم با تعابير مختلف آمده است ، و حتى در لسان روايات كسى كه اهتمام به امور مسلمين نداشته باشد، ((نامسلمان )) ناميده شده است :
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم ): من اصبح لايهتم بامر المسلمين فليس من المسلمين و من شهد رجلا ينادى يا للمسلمين فلم يجب فليس من المسلمين /3
ويا در روايتى ديگر ثواب خوشحال كردن مسلمانان ، مساوى با خوشحال كردن پيامبر گرامى اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم ) و آن نيز مساوى با خوشحال كردن خداوند عزوجل شمرده شده است :
عن ابى عبدالله (علیه السلام ) : من ادخل السرور على مؤ من فقد ادخله على رسول الله و من ادخل على رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم ): فقد وصل ذلك الى الله عزوجل و كذلك من ادخل عليه كربا/4
و بدون ترديد كسى كه خداوند را خوشحال كرده باشد پاداشى جز بهشت ندارد چونان كه روايت زير، بهشت را براى خدمتكار مسلمانان تضمين مى كند:
عن اميرالمومنين (علیه السلام ) : ما قضى مسلم لمسلم حاجه الا ناداه الله على ثوابك ولا ارضى لك بدون لجنه /5.
ائمه معصومين (علیهم السلام ) علاوه بر اقوال متعدد در اين زمينه ، در جنبه هاى فعلى نيز، عملا اين مساءله را براى پيروانشان بيان كرده اند و مولاى متقيان ، على بن ابى طالب (علیه السلام ) علاوه بر اين كه خود با قبول مسئوليت سنگين خدمت به مردم ، شبانه روز مجرى سرسخت عدالت و خدمت بودند، واليان خود در سرتاسر حكومت علوى را نيز از افرادى مؤ من ، كاردان ، متقى و عاشق پيشگان خدمت انتخاب كرده بودند و همواره توصيه مى كردند كه در خدمت به افراد مستضعف بكوشيد و در اجراى عدالت احدى را بر ديگرى ترجيح ندهيد و زندگى آن حضرت و آثارى كه از حضرتش به جاى مانده است گواه اين مطلب است /6 در طول حكومت بارها شاهد حساسيت او به نحوه حكومت واليانش در اقصى نقاط حكومتش هستيم و به عنوان مثال با وجود شدت علاقه حضرت به محمدبن ابى بكر، ابتدا وى را به استاندارى مصر برگزيد ولى بعدها با درنظر گرفتن شرايط پيش آمده و اوضاع استراتژيك مصر، او را از حكومت مصر عزل كرد و مالك اشتر كه نمونه اعلاى تقوا و مديريت بود به استاندارى مصر برگزيد. آنگاه به امام (علیه السلام ) خبر رسيد كه محمد از اين واقعه آزرده خاطر گرديده است . لذا خطاب به وى چنين نگاشت :
((اما بعد، با خبر شدم كه از فرستادن اشتر براى تصدى كارى كه به عهده دارى ، دلتنگ شده اى . آن چه كردم ، به خاطر آن نيست كه تو را كندكار شمردم و يا انتظار كوشش بيشترى را داشتم . اگر آنچه را كه در فرمان توست از دستت گرفتم ، در عوض حكومت جايى را به تو دادم كه سر و سامان دادن آن برايت آسان تر است و حكمرانى آن بر تو خوشايندتر.))/7
تاريخ مشحون است از داستانهايى كه نشان مى دهد كه حضرت به اصل لياقت و كفايت سياسى و تدبير و تجربه و كارآمدى اشخاص به توجه با مقتضيات زمان و مكان و كارآمدى آنان جهت خدمت به مردم سخت معتقد است و هيچ چيزى نمى تواند او را از اين كار باز دارد، حتى اگر لازم شود محمدبن ابى بكر عزل شود كه سخت مورد علاقه حضرت بود.
با مطالعه تذكرات فراوانى كه حضرت به استانداران خود داده اند و از جمله عهد نامه مالك اشتر در نهج البلاغه به عمق اين مساءله پى مى بريم .
به عنوان مثال سفارشش به مالك اشتر را ذكر مى كنيم كه مى فرمايند:
ثم الله الله فى الطبقه السفلى من الذين لاحيله لهم من المساكين و المحتاجين /8
((شما را به خدا، شما را به خدا، حق مستضعفينى كه چاره اى ندارند خصوصا مستمندان و نيازمندان را در نظر بگيريد.))
اين روحيه از ائمه هدى به شيعيان مخلصشان نيز سرايت كرده است ، به گونه اى كه امام انقلاب ، خمينى راحل (قدس سره ) در طول مدت رهبرى خود (قبل و بعد از پيروزى انقلاب شكوهمند اسلامى ) بارها و بارها كلمه مستضعفان را در سخنرانى هاى خود تكرار كردند و بر آن تاكيد داشتند و اصولا مردم در انديشه حكومتى امام خمينى نقش و جايگاهى ويژه دارند/9.
و شاگرد بزرگ امام ، شهيد دكتر بهشتى ، فرمودند ما شيفتگان خدمتيم نه تشنگان قدرت /10 رهبر فرزانه انقلاب ، حضرت آيت الله العظمى خامنه اى (مد ظله العالی ) كه پروانه شمع وجود امام راحل (قدس سره الشریف ) بود و هماره بر گرد چراغ پرفروغش مى گرديد نيز با درس گرفتن از عرفان متعالى ، تقواى كم نظير و مديريت اعجاب برانگيز مولاى راحلش (قدس سره الشریف ) در مواردى بسيار فراوان با ذكر اهميت خدمت به مردم آن را از وظايف مسئولان و مديران كشور و نظام اسلامى دانسته اند و تاكيد زيادى بر اين مساءله دارند. به عنوان مثال ايشان در جمع نمايندگان مجلس خبرگان فرمودند:
مطرح شدن شعار اسلامى در جهان از جانب ايران كار بسيار عظيمى بود كه اگر مسئولان نظام اسلامى با عمل به وظايف خود و رعايت كامل ضوابط اسلامى ، كارآمدى نظام را نيز به اثبات برسانند، بيش از يك ميليارد مسلمان پشت سر آن قرار خواهند گرفت و اين نظام به الگويى كارآمد از مردم سالارى دينى در جهان تبديل خواهد شد.
...در نظام مردم سالارى دينى تمام امور از جمله انتخاب مسئولان نظام در رده هاى مختلف بر اساس ضوابط و معيارهاى مشخصى است كه ابتدا بايد آن شرايط براى مسئولان احراز و سپس افراد صالح در معرض انتخاب مردم قرار گيرند، همان گونه كه در نصب افراد نيز اين ضوابط بايد رعايت شود.
در نظام اسلامى ، مسئولان در قبال اخلاق و معنويت مردم ، تبعيض ، فقر و شكاف طبقاتى در جامعه ، حفظ استقلال كشور و رعايت آزادى مردم بر اساس معيارهاى اسلامى ، مسئول هستند... كارآمدى نظام اسلامى نتيجه عمل مسئولان به وظايف خود است و اگر مردم اين كارآيى را در مسئولان مشاهده كنند، اعتماد و اعتقادشان به آنان بيشتر خواهد شد. كار براى مردم تنها راه كسب محبوبيت مسئولان در بخشهاى مختلف است و مردم با اسلام و نظام اسلامى مشكلى ندارند، بلكه مشكل مردم با برخى از ضعف ها و نارسايى ها و عدم رعايت ضوابط در بعضى از بخشهاى مديريتى كشور است .
مردم ، نظام اسلامى را دوست دارند اما از مسئولان نيز توقعات درستى دارند كه از جمله آنها، برقرارى عدل ، رفاه ، برطرف كردن مشكلات ، كم كردن شكافهاى طبقاتى و برخوردار نشدن بى جهت برخى از افراد در ميدانهاى سياسى و اقتصادى است /11
رهبر فرزانه و والاتبار ما با تكيه بر همين موضع و به جهت اهميت امر، طبق سنت هر ساله در نام گذارى سالها، سال 1382 شمسى را سال ((نهضت خدمت رسانى به مردم )) ناميدند و از تمامى مسئولان خواستند تا با خدمت به مردم وظيفه دينى اجتماعى خود را انجام دهند. بخشى از پيام معظم له در زير مى آيد:
((قواى سه گانه و همه دستگاه ها، بايد در سال جديد با آغاز كردن نهضت خدمت به مردم و پى گيرى جدى مبارزه با ((بيكارى و فساد مالى ))، كارآمدى نظام را به طور ملموس و عينى به مردم نشان دهند، به گونه اى كه شيرينى آن در كام مردم بنشيند.
در اين نهضت (خدمت رسانى به مردم )، بايد كارهاى عميق ، ماندگار و زود بازده كه آثار آن بيشتر متوجه قشرهاى مستضعف و محروم مى شود، مورد توجه كامل قرار گيرد.
آن رقابتى كه در ميان مردم مقبوليت و مشروعيت دارد، رقابت براى خدمت به مردم است و رقابت هاى سياسى همراه با جنجال و دعوا و براى كسب قدرت ، پذيرفتنى نيست و ارزشى ندارد.))
در این مقاله جهت اطاعت امر ولى فقيه زمانه و رهبر فرزانه انقلاب و جهت آشنايى جامعه فرهنگى كشور عزيزمان ، ضمن جستارى در فرهنگ غنى احاديث رسيده از معصومين (علیهم السلام ) چهل حديث از گلهاى بوستان معصومين را كه در اين باب وارد شده است ، با رعايت كارآمدى آن براى جامعه امروزى گلچين شده و اميد است اين تلاش ناچيز موجبات رضايت حضرت حق قرار گيرد و كمكى در جهت اجراى اين امر خير گردد، چرا كه به فرموده رسول اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم ): الدال على الخير كفاعله /12

خدمت به مردم

1. قال على عليه السلام : خيرالناس من تحمل مئونه الناس /13
بهترين مردم كسى است كه بار مردم را به دوش كشد.

نتيجه خدمت

2. قال رسول الله صلى الله عليه واله : من قضى حاجه لاخيه كنت واقفا" عند ميزانه فان رجح و الا شفعت له /14
هر كه حاجت برادر مؤ منش را روا كند روز قيامت كنار ترازوى اعمالش مى ايستم ، اگر موفق نشود من از او شفاعت خواهم كرد.

سودرسانى به مردم

3. قال على عليه السلام : خيرالناس من نفع الناس /15
بهترين مردم كسى است كه به مردم سود رساند.

اصلاح مردم

4. عن حبيب الاحول سمعت ابا عبدالله عليه السلام يقول صدقه يحبها الله اصلاح بين الناس اذا تفاسدوا و تقارب بينهم اذا تباعدوا/16
امام صادق عليه السلام فرمودند: صدقه اى كه موجب رضايت خداوند است اصلاح مردم از گمراهى و فساد است و آشتى دادن آن ها هنگام قهر و دورى .

بهترين عمل

5. قال على عليه السلام ما عمل رجل عملا بعدا اقامه الفرائض خيرا" من اصلاح بين الناس ‍ يقول خيرا" او يتمنى خيرا"/17
مردم پس از عمل به واجبات ، كارى بهتر از اصلاح بين مردم با گفتار نيك و هدف خير نمى توانند انجام دهند.

احسان به مردم

6. قال رسول الله صلى الله عليه و آله وسلم : خيركم من اطعم الطعام و افشى السلام و صلى و الناس نيام /18
بهترين شما كسى است كه اطعام كند و سلام را رواج دهد و در حالى كه مردم خوابند، نماز گزارد.

كمك به مردم

7. و عن رسول الله صلى الله عليه و اله و سلم انه قال : خيرالناس من نفع و وصل و اعان /19
بهترين مردم كسى است كه به مردم نفع رسانده ، آنان را به هم نزديك نمايد و به ايشان كمك كند.

دادرسان حق

8. عن النبى صلى الله عليه و اله و سلم انه قال : خيرالناس القضاه بالحق /20
دادرسان حق ، بهترين مردم هستند.

اصلاح امور مردم

9. قال على عليه السلام : من كمال السعاده السعى فى صلاح الجمهور/21
از والاترين خوشبختى ها اصلاح امورات مردم است .

آشتى بين مردم

10. عن ابى عبدالله عليه السلام قال : لان اصلح بين اثنين احب الى من ان اتصدق بدينارين /22
امام صادق عليه السلام : اگر بين دو نفر اصلاح كنم برايم شيرين تر از آنست كه دو دينار صدقه دهم .

حل اختلاف

11. قال ابو عبدالله عليه السلام : اذا رايت بين اثنين من شيعتنا منازعه فافتدها من مالى /23
امام صادق عليه السلام : هنگامى كه بين دو شيعه اختلافى ديدى با پول من آن ها را آشتى بده .

تكريم بزرگان

12. قال النبى صلى الله عليه و اله و سلم : اذا اتاكم كريم قوم فاكرموه /24
هنگامى كه با بزرگان رو به رو شديد، احترامشان كنيد.

زكات پا

13. قال الصادق عليه السلام : و زكاه الرجل السعى فى حقوق الله تعالى من زياره الصالحين و مجالس الذكر و اصلاح الناس و صله الرحم والجهاد و ما فيه صلاح قلبك و سلامه دينك /25
زكات پا عبارتست از تلاش در بجاآوردن حقوق الله كه عبارتند از ديدار خوبان و شركت در مجالس ياد خدا، و اصلاح امورات مردم و صله رحم و مبارزه در راه خدا و تلاش در تمامى امورات دينى كه سلامت قلب را به دنبال دارد.

بهترين انسان

14. قال رسول الله صلى الله عليه واله وسلم : خيرالناس من انتفع به الناس /26
بهترين مردم كسى است كه ديگران از او بهره مند شوند.

شرورترين انسان

15. قال رسول الله صلى الله عليه واله وسلم : شرالناس من تاذى به الناس و شر من ذلك من اكرمه الناس اتقا شره و شر من ذلك من باع دينه بدنيا غيره /27
بدترين مردم كسى است كه مردم از او آزار ببينند و از او بدتر كسى است كه مردم از شرش ‍ به وى اكرام كنند و از او هم بدتر كسى است كه دينش را به دنياى فرد ديگرى بفروشد.

دوستان خدا

16. عن سيف بن عميره قال حدثنى من سمع اباعبدالله عليه السلام يقول سئل رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم من احب الناس الى الله قال انفع الناس للناس /28
از پيامبرگرامى اسلام صلى الله عليه و آله و سلم سوال شد: چه كسى از همه مردم نزد خداوند محبوب تر است فرمودند: سودمندترين مردم براى ديگران .

ارزش خدمت

17. و قال (علیه السلام ) و قد سئل اى الناس احب اليكم قال : انفع الناس للناس ، قيل فاى الاعمال افضل قال : ادخالك السرور على المومن ، قيل و ماسرور المومن قال : اشباع جوعته و تنفيس كربته و قضا دينه و من مشى مع اخيه فى حاجه كان كصيام شهر و اعتكافه و من مشى مع مظلوم يعينه ثبت الله قدميه يوم تزل الاقدام /29
از حضرت على (علیه السلام ) پرسيده شد: چه كسى نزد شما محبوب تر است فرمودند: سودمندترين مردم براى ديگران . پرسيده شد: كدام يك از اعمال بهتر است فرمودند: خوشحال كردن مومن . پرسيده شد: خوشحال كردن مومن چگونه بايد باشد فرمودند: سيراب كردن او و رفع حاجتش و اداى قرض هايش ، هر كس در جهت رفع حاجت برادر مومنش قدمى بردارد، گويا يك ماه روزه گرفته و معتكف بوده است و هر كس در جهت يارى مظلومى قدم بردارد، خداوند قدمهايش را در روزى كه قدم ها لرزانند استوار مى گرداند.

جايگاه مومن

18. قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم ): سباب المومن فسوق ، قتال المومن كفر، اكل لحمه من معصيه الله عزوجل ، حرمه ماله كحرمه دمه ./30
شتم مومن ، انسان را فاسق مى كند. جنگ با مومن در حد كفر است . غيبت مومن از گناهان است و حرمت مال او مانند حرمت خونش است .

ارزش خدمت

19. قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم ): سيد القوم خادمهم /31
بزرگان ، خدمتگزاران مردم هستند.

آيينه هم ديگر

20. قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم ): المسلم مرآه لاخيه ./32
هر مسلمان آينه برادر مسلمانش مى باشد.

مساوات بين مردم

21. قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم ): الناس كاسنان المشط سوا/33
مردم مانند دانه هاى شانه ، يكسان هستند.

خيانت به مردم

22. قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم ): اعجل الشر عقوبه البغى ./34
شرى كه سزايش به سرعت فرا مى رسد، خيانت است .

احسان به مردم

23. قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم ): اسرع الخير ثوابا البر./35
خيرى كه پاداشش به سرعت فرا مى رسد، نيكوكارى است .

ترحم به مردم

24. قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم ): ارحم من فى الارض يرحمك من فى السما/36
به مردم رحم كن تا خداوند به تو رحم كند.

نتيجه ترحم نكردن

25. قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم ): من لايرحم لا يرحم /37
كسى كه (به ديگران ) رحم نكند، به او رحم نمى شود.

بزرگى انسان ها

26. قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم ): الناس معادن كمعادن الذهب و الفضه ./38
وجود مردم مانند معادن طلا و نقره است .

تسخير قلب انسان ها

27. قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم ): جبلت القلوب على حب من احسن اليها و بغض من اسا اليها/39
خدمت به مردم باعث تسخير قلب آنان مى باشد و بدرفتارى با مردم باعث جلب بغض و تنفر آن هاست .

اهميت رفع نياز مردم

28. قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم ): من قضى لاخيه المومن حاجه كان كمن خدم الله عمره /40
كسى كه حاجتى از برادر مومنش را روا كند، مانند كسى است كه در تمام عمرش به خداوند خدمت كرده است .

حل مشكل مردم

29. قال الصادق (علیه السلام ): من فرج عن مومن كربه فرج الله عنه كربته و من ستر على مومن ستر الله على عورته ولايزال الله فى عونه مادام فى عون اخيه /41
هر كه مشكلى از مومنى حل كند، خداوند مشكلش را حل مى كند، و هر كه (عيب ) مومنى را بپوشاند، خداوند آبرويش را حفظ مى كند و مادامى كه در حال كمك كردن به ديگران است ، به او كمك مى كند.

رفع منع از راه مسلمانان

30. قال رسول الله (ص ): من اماط عن طريق المسلمين مايوذيهم كتب الله له اجر قراه اربعمائه آيه كل حرف منها بعشر حسنات /42
هر كسى موانع جاده هاى مسلمانان را رفع كند، خداوند برايش ثواب تلاوت چهار صد آيه و براى هر حرف آن ده ثواب مى نويسد.

خادمان آگاه

31. قال على (علیه السلام ): من تفضل خدم ./43
هر كه بزرگوار باشد، (به ديگران ) خدمت مى كند.

خادمان خدا

32. قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم ): من سعى فى حاجه اخيه المومن الله عز و جل فيها رضا و له فيها صلاح فكانما خدم الله عز و جل الف سنه لم يقع فى معصيته طرفه عين /44
هر كه براى رفع حاجت برادر مومنش كه به صلاح اوست و موجب رضايت خداوند است تلاش كند، مانند كسى است كه خداوند عزوجل را هزار سال پرستيده است و لحظه اى مرتكب گناه نشده است .

تعليم به يكديگر

33. عن جميل عن ابى عبدالله (علیه السلام ) قال : سمعته يقول المومنون خدم بعضهم لبعض فقلت و كيف يكون خدم بعضهم لبعض فقال تفقيههم بعضهم لبعض ./45
جميل از امام صادق (علیه السلام ) روايت مى كند كه امام فرمودند: مومنان خدمتگزار يكديگر هستند.
پرسيدم : چگونه مى توانند خادم يكديگر باشند فرمودند: همديگر را تعليم مى دهند.

ارزش خدمت گزاران

34. عن ابى المعتمر قال سمعت اميرالمومنين (علیه السلام ) يقول قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم ) ايما مسلم خدم قوما من المسلمين الا اعطاه الله مثل عددهم خداما فى الجنه /46
هر مسلمانى به گروهى از مسلمانان خدمت كند، خداوند به تعداد آنان در بهشت به او خادم عطا مى كند.

صفت مومنان

35. عن جميل عن ابى عبدالله (علیه السلام ) قال سمعته يقول المومنون خدم بعضهم لبعض قلت و كيف يكونون خدما بعضهم لبعض فقال يفيد بعضهم بعضا الحديث /47
از امام صادق (علیه السلام ) شنيدم كه مى فرمود: مومنان خدمتگزار يكديگر هستند. پرسيدم : چگونه مى توانند خادم يكديگر باشند فرمودند: احاديث ما را براى هم نقل مى كنند.

مزد دلسوزان

36. قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم ): ما فى امتى عبد الطف اخاله فى الله بشى من لطف الا اخدمه الله من خدم الجنه ./48
هر كس از امت من به برادر (مومنش ) در راه خدا لطفى كند (هر لطفى كه باشد) خداوند از خادمان بهشتى به او عطا مى كند.

بهترين صدقه

37. قال الكاظم (صلی الله علیه و آله و سلم ): عونك للضعيف من افضل الصدقه /49
كمك كردنت به ناتوان ، از بهترين صدقه هاست .

حق برادر مومن

38. قال الكاظم (علیه السلام ): ان من اوجب حق اخيك ان لاتكتمه شيئا ينفعه لامر دنياه و لامر آخرته /50
همانا واجب ترين حق برادرت بر تو آن است كه چيزى را كه سبب نفع دنيا و آخرت اوست ، از وى پنهان نكنى .

نتيجه منع خير از مومن

39. قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم ): ايما مومن منع مومنا شيئا مما يحتاج اليه و هو يقدر عليه من عنده او من عند غيره اقامه الله يوم القيامه مسودا و جهه مزرقه عيناه مغلوله يداه الى عنقه فيقال هذا الخائن الذى خان الله و رسوله ثم يومر به الى النار./51
هر مومنى نياز مومن ديگرى را در صورت قدرت داشتن چه قدرت شخصى داشته باشد و چه قدرت داشته باشد از ديگران بگيرد بر طرف نكند، خداوند روز قيامت او را در حالى محشور مى كند كه صورتش سياه است و چشمانش سرخ و دست هايش به گردنش آويخته شده است و گفته مى شود اين خائنى است كه به خداوند و پيامبرش خيانت كرده است و دستور داده مى شود كه او را جهنم ببرند.

ثواب چاه كندن براى مسلمانان

40. قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم ): من حفر بئرا او حوضافى صحرا صلت عليه ملائكه السما و كان له بكل من شرب منه من انسان او طير او بهيمه الف حسنه متقبله و الف رقبه من ولد اسماعيل و الف بدنه و كان حقا على الله ان يسكنه حظيره القدس ./52
هر كس چاهى يا حوض آبى در صحرا حفر كند، ملائك آسمان بر او درود مى فرستند و به ازاى هر انسان ، هر پرنده و هر حيوانى كه از آن بنوشد، ثواب هزار حسنه ى مقبول ، آزاد كردن هزار بنده از تبار اسماعيل و هزار قربانى برايش نوشته مى شود و خداوند او را در بهشت برين جاى خواهد داد.

پي نوشت :

1 عوالى اللالى ج ، 1 ص 377
2 چرا كه جزو آخرين آيات نازل شده دين اسلام نيز، آيه مباركه ((اليوم اكملت لكم دينكم و اتممت عليكم نعمتى ...)) مى باشد و زهى سعادت شيعيان على بن ابى طالب كه پيرو مذهب حقه شيعه هستند و پيوسته ورد زبانشان ((الحمدلله الذى هدانا لهذا)) است .
3 مستدرك الوسائل ج ، 12 ص 383
4 مستدرك الوسائل ، ج ، 12 ص 394
5 همان
6 و كتب الى بعض ولاته بسم الله الرحمن الرحيم من عبدالله على امير المومنين الى عبدالله بن عامر اما بعد فان خير الناس عندالله عز و جل اقومهم لله بالطاعه فيما له و عليه و اقولهم بالحق و لوكان مرافان الحق به قامت السماوات و الارض ولتكن سريرتك كعلا نيتك و ليكن حكمك و احدا و طريقتك مستقيمه فان البصره مهبط الشيطان فلا تفتحن على يد احد منهم بابا لانطيق سده نحن و لاانت و السلام . بحارالانوار، ج ، 32 ص 375 و بحارالانوار، ج ، 32 ص 401
7 نهج البلاغه ، نامه 34
8 مستدرك ، ج ، 13 ص 167
9 ر. ك : مقاله ((مردم در انديشه حكومتى امام خمينى ره ))، احمد محسن زاده ، روزنامه جمهورى اسلامى ،، 27،3،1381 ص ‍ 11
10 متاءسفانه نوشته ها و گفته هاى اين شهيد بزرگوار همچون خودش مظلوم مانده است و آنچنان كه بايد در جامعه منتشر نشده است و گر نه ايشان تكيه بسيار زيادى به نقش و جايگاه مردم در حكومت اسلامى داشتند و سخنرانى ها و نوشته هاى متعددى در اين باره از ايشان به يادگار مانده است .
11 هفته نامه شما،15،12،1381 سال ششم ، ش ، 304 ص 1
12 من لايحضره الفقيه ، ج ، 4 ص ، 386 ر 5813
13 غررالحكم ، ص ، 371 ح 8413
14 مستدرك الوسائل ، ج ، 12 ص 405
15 غررالحكم ، ص ، 450 ح 10352
16 الكافى ، ج ، 2 ص 209
17 ارشاد القلوب ، ج ، 1 ص 165
18 وسائل الشيعه ، ج ، 24 ص 288
19 مستدرك الوسائل ، ج ، 12 ص 390
20 مستدرك الوسائل ، ج ، 17 ص 320
21 غررالحكم ص ، 482 ح 11128
22 الكافى ، ج ، 2 ص 209
23 الكافى ، ج ، 2 ص 209
24 الكافى ، ج ، 2 ص 659
25 مستدرك الوسائل ، ج ، 7 ص 45
26 بحارالانوار، ج ، 72 ص 23
27 بحارالانوار، ج ، 72 ص 281 و مستدرك الوسائل ، ج ، 12 ص 78
28 الكافى ، ج ، 2 ص 164
29 عوالى اللالى ، ج ، 1 ص 377
30 من لايحضره الفقيه ، ج ، 4 ص 377
31 من لايحضره الفقيه ، ج ، 4 ص 376
32 من لايحضره الفقيه ، ج ، 4 ص 379
33 من لايحضره الفقيه ، ج ، 4 ص 379
34 من لايحضره الفقيه ، ج ، 4 ص 379
35 من لايحضره الفقيه ، ج ، 4 ص 379
36 من لايحضره الفقيه ، ج ، 4 ص 379
37 من لايحضره الفقيه ، ج ، 4 ص 380
38 من لايحضره الفقيه ، ج ، 4 ص 380 و مشكاه الانوار، ص 260
39 من لايحضره الفقيه ، ج ، 4 ص 380
40 اعلام الدين ، ص 148
41 عوالى اللالى ، ج ، 1 ص 374
42 مستدرك الوسائل ، ج ، 12 ص 384
43 غررالحكم ، ص 379
44 كمال الدين ، ج ، 2 ص 541
45 مستطرفات السرائر، ص 634
46 وسائل الشيعه ، ج ، 16 ص 380
47 وسائل الشيعه ، ج ، 27 ص 87
48 مستدرك الوسائل ، ج ، 12 ص 418
49 تحف العقول ، ص 414
50 بحارالانوار، ج ، 75 ص 328
51 كافى ، ج ، 2 ص 367
52 مستدرك الوسائل ، ج ، 12 ص 386

منبع: سایت بلاغ