2 اسفند 1387 / 24 صفر المظفر 1430 / 20 فوریه 2009 |
1) دوم اسفند سال 1362 هجري شمسي: عمليات والفجر 6 با رمز يا زهرا (س) در منطقه چزّابه و چيلات در جنوب دهلران آغاز شد. در اين عمليات جاده مرزي تداركاتي در منطقه چيلات و دو ارتفاع مشرف به شهر علي غربي از لوثِ نيروهاي بعثي پاك شد و شمار زيادي از نيروهاي دشمن كشته و زخمي شدند. |
2) دوم اسفند سال 1366 هجري شمسي: استاد عبدالرّحمن شرفكندي متخلص به هزار شاعر و مترجم كرد زبان درگذشت. او در برخي از نشريات كه بر ضد رژيم شاه انتشار مي يافت شعر و مقاله مي نوشت، ترجمه قانون ابن سينا در هفت جلد، «آثارُ البِلاد و اخبارُ العِباد» زكرياي قزويني، «تاريخ سليمانيه» و «تاريخ اردلان» از آثار اين مترجم معاصر است. |
3) دوم اسفند سال 1366 هجري شمسي: حيدر يغما شاعر نيشابوري در 64 سالگي درگذشت. او از كودكي قريحه خاصي در زمينه شعر داشت اما چون از نعمت سواد بي بهره بود اشعار شعرا را حفظ مي كرد. حيدر در جواني از راه خشتمالي امرار معاش مي كرد از اين رو به شاعر خشتمال معروف شد. حيدر يغما در سي سالگي با فراگيري قرائت قرآن مجيد به مبارزه با بيسوادي پرداخت سپس به تحرير اشعارش همت گماشت. از حيدر يغما آثاري چون «اشك عاشورا» و «سيري در غزليات حيدر يغما» باقيست. |
4) دوم اسفند سال 1375 هجري شمسي: سيد محمد علي رحيمي مسئول خانه فرهنگ ايران در مولتان پاكستان بدست عوامل گروهك سپاه صحابه از سرسپردگان اِمريكا به شهادت رسيد اين شهيد گرانقدر به مدت يكسال و نيم مسئول خانه فرهنگ جمهوري اسلامي ايران در پاكستان بود. در پي حادثه شهادت سيد محمد علي رحيمي، رئيس جمهور و نخست وزير پاكستان در پيامهاي جداگانه به رئيس جمهور وقت ايران ضمن تسليت به مناسبت شهادت اين فرزند اسلام مراتب تأسف خود را از اين واقعه اعلام كردند و وعده دادند كه عاملان اين حادثه دستگير خواهند شد و به مجازات عبرت انگيز خواهند رسيد. |
5) دوم اسفند سال 1363 هجري شمسي: عمليات ظفرمندانه خيبر با رمز يا رسول الله در منطقه طلايه و جزاير مجنون آغاز شد. در اين عمليات مركز تجمع نيروهاي عراقي در دارالعماره، دو گردان مكانيزه و دو گردان پياده و تيپ بيست و هفت مكانيزه و پنجاه و شش زرهي منحدم شدند و هزاران تن اسير و كشته بر جاي گذاشتند. |
6) 24صفرسال347هجري قمري: «ابومحمّد عبدالله بن دُرُستويه» محدث، اديب لغوي و نحوي بزرگ دربغداد درگذشت. او درفهم احاديث و صحت آنها مهارت و دقتي خاص داشت. ابن درستويه از12سالگي دربغداد با بزرگان علم لغت چون اِبن قُتَيبه آشنا شد. او بتدريج درمقام دانشمندي صاحبنظر، نكته سنج، دقيق، و اهل بحث با معلوماتي وسيع و بياني شيوا و روان، جايگاهي خاص درمراكزعلمي بغداد يافت. ازديگردانشهاي او فن عروض است كه دراين زمينه كتبي هم نوشته است. تصحيحُ الفَصيح مهمترين اثرابن درستويه است كه ازوي باقيست. |
7) رحلت "اسماعيل بن عُبّاد" وزير دانشمند آلبويه (385 ق) ابوالقاسم اسماعيل بن عُبّاد فرزند عباس معروف به صاحب بن عُبّاد در سال 326 ق در اصفهان به دنيا آمد. پدر و اجداد صاحب از بزرگان و سرشناسان اصفهان بوده و مرتبهي وزارت داشتند. پس از فراگيري مقدمات در اصفهان، راهي ري گرديد و در محضر ابن عميد، وزير دانشمند و شَهير آل بويه حاضر شد. وقتي كه ابن عميد توانايى اسماعيل را در انشاي متون ادبي ديد، او را به دبيري و نويسندگيِ حاكم اصفهان انتخاب كرد و پس از 13 سال به وزارت رسيد. او شيعي مذهب بود و در ترويج تشيع تلاش كرد. صاحب، تا آخرين لحظات عمر از علم اندوزي غافل نگرديد و دانش گستري را سرلوحهي خويش قرار داد. همچنين آثار و تاليفات فراواني از وي به جا مانده است كه بيان گر احاطهي او بر علوم زمان ميباشد. صاحب در فن نويسندگي و كتابت نيز مهارتي عجيب داشت و در اين زمينه داراي سبك و روش بود. وي در اواخر عمر علي رغم بيماري ، از امور كشور مطلع ميگشت. سرانجام مشتاقانه به لقاي پروردگار رسيد و در 59 سالگي جان به جان آفرين تسليم كرد. پيكر آن عالم فرزانه در ميان حزن و اندوه دوستداران در اصفهان به خاك سپرده شد. معروفترين اثر صاحب بن عباد، المُحيط نام دارد كه در باب لغت و در 7 جلد گردآوري شده است. همچنين كتب امامت، الانوار و الاعياد از اوست. |
8) پايان دورهي حكومت پانصد سالهي خلافت عباسي (656 ق) پس از تسخير بغداد، پايتختِ حكومت عباسيان توسط مغولان و كشتار مردم و تسليم شدن خليفه وبزرگان شهر و نيز غارت و ويران كردن آن، هلاكوخان مغول در 24 صفر 656 ق المستعصم باللَّه، خليفهي وقت را به حضور طلبيد و او را به همراه پسر بزرگش به قتل رسانيد. به اين ترتيب دولت پانصد و چند سالهي بني عباس سرنگون گرديد. دولت بنيعباس با قيام ابومسلم خراساني عليه بنياميه و با روي كار آمدن عبداللَّه سَفّاح در سال 132 ق، آغاز شده بود و پس از به قدرت رسيدن 38 تن از اين خاندان در مدت 524 سال، سرانجام در سال 656 ق با قتل مستعصم، به زوال رفت. بنيعباس در ابتداي كار همانند بنياميه، از وجود امامان معصوم در هراس بودند و هر كدام را به طريقي از سر راه خود برداشتند. |
9) شهادت آيتاللَّه ميرزا "علي غروي تبريزي" در بازگشت از زيارت كربلا به نجف توسط مزدوران بعث (1419 ق/ 29 خرداد 1377 ش) |
10) 20فوريه سال1946ميلادي: درپي سالها مبارزه ملت هندوستان دولت بريتانيا ناچاراستقلال هند را پذيرفت. بدين ترتيب مهمترين گام درراه ايجاد دوكشور امروزي آسيايي يعني هندوستان و پاكستان برداشته شد. مبارزان هندي و مسلمانان پاكستاني ازديربازبه رهبري بزرگاني چون گاندي، نِهرو و محمدعلي جناج با انگليسيها مبارزه ميكردند و سرانجام دراوت1947ميلادي استقلال كامل خود را بدست آورد. |
11) شكست نيروهاي استعمارگر اسپانيا از فرانسه در هائيتي (1677م) اسپانيايىها از اواخر قرن پانزدهم ميلادي استعمار سرزمين هائيتي را آغاز كردند، اما در نيمه قرن هفدهم، ساير اروپاييان و از جمله فرانسويان وارد اين منطقه شدند. حضور نيروهاي كشورهاي ديگر اروپايى باعث وقوع جنگهايى بين آنان گرديد كه در يك مورد آن، جنگ بين نيروهاي اسپانيا و فرانسه درگرفت و در بيستم فوريه 1677م، به شكست اسپانيايى انجاميد. پس از اين جنگ فرانسويان موفق شدند بخشهايى از هائيتي را تصرف نمايند و حضور خود را در آن منطقه تحميل كنند. فرانسويان بيست سال بعد، در سال 1697م با اسپانيا در تقسيم اين جزيره به توافق رسيدند و بخش غربي جزيره به فرانسويان واگذار گرديد و فرانسويها آن را نزديك به يكصد وسي سال در اشغال خود داشتند. همزمان با آغاز انقلاب كبير فرانسه در 1789م، سياهپوستان و بوميان هائيتي قيام نمودند و سرانجام اين كشور در سال 1804م به عنوان اولين كشور امريكاي لاتين به استقلال رسيد. |
12) تولد "دنيس ديدِرو" مؤلف اولين دائرة المعارف جهان (1713م) دنيس ديدِرو فيلسوف و دانشمند فرانسوي در 20 فوريه سال 1713 در شهر لانگِر فرانسه به دنيا آمد. وي بيآنكه تحصيلاتي در رشته مشخصي داشته باشد، بر اثر همت و پشتكار خود، به زبانهاي لاتين، انگليسي، ايتاليايى و علم رياضيات تسلط يافت و در فلسفه، هنر و ادبياتْ صاحب نظر گرديد. وي در قوت بيان وسرعت انتقال و درك مسائل مشكل و دريافتن مطالب تازه، كمتر نظير داشت و از جواني با پژوهش و تحقيق آشنايى يافت. ديدرو در جواني به جرم نگارش مقالاتي درباره تكامل، كه حدود يك قرن بعد توسط چارلز داروين، طبيعيدان انگليسي كامل و اثبات شد، محكوم به زندان گرديد و پس از آزادي از حبس، تصميم گرفت با همكاري عدهاي از نويسندگان فرانسوي، دايرةالمعارفي را بنگارد. غرض او و ساير نويسندگان اين كتاب، بيش از همه، آشنا كردن عامه به معارف عمومي و تربيت افكار و اذهان ايشان بود. هرچند ديدرو در مسائل مذهبي، از عقايد عامه تجاوز نميكرد، ليكن در تقرير مسائل علمي و اجتماعي، مقالات را طوري ترتيب ميداد كه راه بحث و نظر بر عموم خوانندگان در خصوص اوضاع زمان باز باشد و اساس تقليد كوركورانه، تزلزل پذيرد. به منظور آنكه دايرةالمعارف مزبور شامل مطالب واقعي با جنبههاي متعدد باشد، قسمتهاي عمدهاي از انديشههاي فلسفي كه مخالف رهبران كليسا بود در آن چاپ شد كه پس از انتشار جلد اول آن، چاپ مجدد و ادامه كار آن ممنوع گرديد. با اين حالْ ديدِرو با سختي و زحمت و به تنهايى به مدت بيست سال به تكميل اين دايرةالمعارف پرداخت و آن را به طور پنهاني چاپ و منتشر ساخت. دايرةالمعارف ديدرو به عنوان اولين دايرةالمعارف جهان، آكنده از آزادي خواهي و مخالفت با زيادهرويهاي مقامات كليسا، دستگاه قضايى و حكومت وقت بود و نويد استقلال، آزادي، مشروطيت و حقوق ميداد. انتشار دايرةالمعارف ديدرو در ايجاد افكار آزادي خواهانه نقشي اساسي و ارزشمند ايفا كرد، به طوري كه آن را از علل بروز انقلاب كبير فرانسه در سال 1789م دانستهاند. اما دنيس ديدرو پنج سال قبل از بُروز انقلاب، در 25 اكتبر 1784م در 71 سالگي درگذشت. ديدرو در تفكرات فلسفي خود، بيشتر از نظريات شكاكانه در باب حيات پيروي ميكرد نه عقايد جزمي. وي بر اين عقيده بود كه هيچ چيز را براي هميشه نميتوان حقيقت مطلق انگاشت. دنيا دائماً در حال تغيير است و دريچه ذهن ما بايد به روي همه وجوه مختلف اين تغييرات باز باشد. پس بايد پايبند عقل و استدلال نشد و در مورد ايمان خويش نيز به احتياط عمل كرد. دنيس ديدِرو به سبب قدرت خلاقه شگرف و انديشههاي بديع و افكار علمي و فلسفي تازه و نو، يكي از نوابغ عالم ادب به شمار ميرود. وي همچنين پديد آورنده نقد هنري است. |
13) پايان جنگ بين استعمارگران فرانسه و آزادي خواهان مكزيك(1866م) استعمارگران اروپايى از سدههاي پانزدهم و شانزدهم ميلادي به بعد، نفوذ به سرزمينهاي گوناگون دنيا را آغاز كردند و به چپاول ثروتهاي آن ميپرداختند. يكي از اين مناطق، كشور مكزيك بود كه توسط استعمارگران فرانسوي، اشغال گرديد. اما آزاديخواهان مكزيك در مقابل حضور استعماري فرانسويان قيام كردند و جنگي بين دو طرف در گرفت. اين جنگ ميان فرانسه و آزاديخواهان مكزيك با پيروزي فرانسه و به سلطنت رساندنِ ماكسيميليان شاهزاده اتريشي در مكزيك، در بيستم فوريه 1866م به پايان رسيد. در اين جنگ پنج ساله، ابتدا، اسپانيا و انگليس با فرانسه متحد بودند، اما پس از مدت كوتاهي، اين دو كشور از جنگ كناره گرفتند و فرانسه به تنهايى تهاجم به نيروهاي آزادي خواه به رهبري بنيتوخوارز رئيس جمهور سابق مكزيك را ادامه داد و موقتاً به پيروزي رسيد. خوارز پس از عقب نشيني به شمال مكزيك، به حملات خود ادامه داد و با كمك ارتش مكزيك كه به او وفادار بود، شاهزاده اتريشي را در 19 ژوئن 1867م سرنگون كرد و بارديگر به رياست جمهوري كشورش برگزيده شد. |
14) مرگ "هانري پوانكاره" دانشمند و رياضيدان فرانسوي (1912م) هانري پوانكاره، دانشمند و رياضيدان فرانسوي در 21 مه 1854م در شهر نانسي فرانسه به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را در مدرسه پلي تكنيك پاريس و مدرسه عالي معادن ادامه داد تا اين كه در سال 1879م موفق به اخذ درجه دكتري در رشته علومگرديد و از آن پس به عنوان استاد برجسته فيزيك، رياضي و مكانيك به تدريس در دانشگاه پرداخت. پوانكاره در كنار تدريس به تحقيق و مطالعات وسيعي دست زد و در بيشتر شاخههاي علوم رياضي و فيزيك و به ويژه در مقولات فيزيك رياضي و فيزيك تئوري، نظرات خود را مطرح كرد. او با روحي انتقادي و نافذ به بررسي دستآوردهاي اين رشتههاي علمي پرداخت و با ابداع انديشهها و تعبيرات جديد، به عنوان يك تئوريدان بزرگ ايفاي نقش نمود. پوانكاره سالها قبل از آنكه آلبرت انيشتين تئوري نسبيت را به شكل عمومي عرضه نمايد، تمامي عناصر اين تئوري را در اختيار داشت. پوانكاره با خلاصه كردن تمام تجربيات خود در اين زمينه معتقد بود كه، هر طور كه باشد، گريز از اين فكر كه يك اصل نسبيت، قانون عمومي است غيرممكن است. وي اگرچه تصريح مينمايد كه بايد نتايج را با محك تجربه مورد رسيدگي قرار داد، با اين حال قدم قطعي و نهايى را دراينباره برنداشت و گام نهايى آن، به نام آلبرت انيشتين رقم خورد. علاوه بر اين، بررسيهاي پوانكاره درباره پيدايش جهان، آناليز، نور و الكتريسيته، جبر و هندسه و حساب احتمالات بسيار دقيق است. وي در فلسفه و علوم فلسفي، گياهشناسي و طبيعتشناسي نيز صاحب نظر و محقق بود. از پوانكاره آثار متعددي بر جاي مانده كه مفروضات تكويني، علم و فرض، ارزش علم، علم و روشني و روشهاي جديد مكانيك آسماني و نزديك به پانصد مقاله علمي، از آن جملهاند. هانري پوانكاره سرانجام در 20 فوريه 1912م در 58 سالگي درگذشت. |
15) اعلام امضاي پيمان "اورشليم" بين اردن و انگليس (1928م) اردن از سالها قبل از جنگ جهاني اول، به عنوان اميرنشين، بخشي از امپراتوري عثماني به شمار ميرفت كه پس از جنگ جهاني اول و شكست عثماني به تصرف نيروهاي انگليسي درآمد. از آن پس با تحميل خودمختاري اين منطقه به جامعه ملل، انگلستان در واقع زنجيرهاي به هم پيوسته از سرزمينهاي تحت سلطه خويش از مديترانه تا خليج فارس تدارك ديد. در اين ميان از همان آغاز شكلگيري كشوري به نام اردن، انگلستان به صورت رسمي در حاكميت اين منطقه دخالت ميكرد و نفوذ خود را بيش از پيش در آن گسترش ميداد. با اين حال در اكتبر 1922م پيش نويس پيماني ميان اين دو كشور به امضا رسيد كه تا شش سال بعد، آن را به صورت علني مطرح نساختند. موانعي همچون انقلاب قبائل محلي، سختگيريهاي كارگزاران داخلي و سنگيني مالياتهاي كمرشكن باعث شد تا طرح علني اين پيمان به تعويق افتد. درنهايت، هنگامي كه حاكميت نظامي و امنيتي انگلستان بر اردن تثبيت شد، در بيستم فوريه 1928م اين پيمان چهرهاي حقوقي به خود گرفت. بر اساس اين پيمان كه در اورشليم يا بيت المقدس به امضا رسيده بود، بازرسي دارايى اردن، حق امتيازها، قانونگزاري، نيروهاي نظامي، امنيت بيگانگان و حق اعلام حكومت نظامي در اردن، به انگلستان واگذار گرديد. در واقع، با امضاي پيمان اورشليم، اردن، بدون مشورت با لندن، در سياست خارجي و حتي داخلي خود، حق تصميمگيري نداشت. اين پيمان به ويژه در مورد مسائل نظامي، تمامي حقوق و اختيارات مربوط به نيروها و ادوات جنگي و حتي حق داوري در امور نظامي و نظاميان را به انگلستان واگذار كرده بود. در حقيقت، با اجراي اين پيمان، پرچم استعمار انگلستان به صورت كامل بر فراز حاكميت اردن به اهتزاز درآمد. پيمان اورشليم كه با اعتراضات فراوان تمامي مردم اردن مواجه شده بود تا پايان جنگ دوم جهاني اعتبار داشت و با اعطاي استقلال به اردن، اين پيمان نيز لغو شد هرچند كه شيوههاي استعمار، به طريقي ديگر خود را در اين كشور نمايان ساخته است. (ر.ك: 22 مارس) |
16) گردش اولين سفينه امريكايي به دور زمين موسوم به "آپولو" (1962م) پس از آن كه يوري گاگارين، فضانورد روسي در 12 آوريل 1961م براي اولين بار به وسيله سفينه فضايى واسْتوك به دور زمين گردش كرد و سالم به زمين بازگشت، رقابت امريكا و شوروي براي تسخير فضا شدت يافت و امريكا يك ماه بعد از آن، پروژه بزرگ فضايي خود را به نام آپولو اعلام داشت. در نهايت، اولين فضانورد امريكايي به نام جان گِلِن در روز بيستم فوريه سال 1962م به دور كره زمين گردش كرد در حالي كه قبل از او، فضانوردان ديگر روسي به دفعاتْ كره زمين را دور زده بودند. |
17) افتتاح كميسيون حقوق بشر وابسته به سازمان ملل در "ژنو" (1967م) |
18)“كورت پل ريشتر” زيست شناس آمريكايي و ابداعكننده مفهوم “ساعت بيولوژيك” به دنيا آمد. مغز انسان داراي خصوصيتي است كه آنرا ساعت بيولوژيكي ميگويند كه ما را در وقت مشخصي از خواب بيدارنموده و در ساعت خاصي بسوي بستر خواب ميكشاند. اين خصوصيت حتي در وجود حيوانات ديده ميشود به طوري كه بوم و شبپره روز را در خواب و شب را در بيداري ميگذرانند. مغز و اعصاب و تمامي بدن انسان نيازمند خواب است واگر فرصت كافي استراحت براي انسان دست نداد، وجود انسان ميخواهد اين (قرض) را به شكلي از اشكال بپردازد و ازهمين لحاظ انسان كمخواب، پيوسته در كسالت و خستگي بسرميبرد. ۱۰۶سال پيش هم در چنين روزي، “رنه ژول دوبوس” ميكروب شناس وزيست شناس فرانسوي الاصل آمريكايي نيز به دنيا آمد. وي كاشف “ريبونوكلئاز” و تعداد زيادي “آنتيبيوتيك” از باكتريهاي موجود در خاك و محقق در زمينه “كسب ايمني” است. |